Scannen en digitaliseren Generalisatie Met betrekking tot dit onderwerp heeft Hansa Luftbild de laat ste jaren gericht onderzoek uitgevoerd en zijn verschillende applicaties ontwikkeld. Generalisatie wordt daarbij beperkt tot selectie en verandering van kartografische symboliek. Aspec ten als verplaatsing, knooppuntreductie, vormverandering en dergelijke komen niet aan de orde. Vormen van objectgeneralisatie zijn bijvoorbeeld: selecteren; vormverandering; verplaatsen; symbooltoekenning; verschalen. In Duitsland is gebleken, dat voor de topografische basiskaart 1 5000 (Grundkarte DGK-50) en verschillende stedelijke basiskaarten door selectie en symboolaanpassing een accep tabel produkt ontstaat. Dit betekent, dat voor het uitvoeren van een selectie de topografische elementen moeten worden ge koppeld aan de kaartschaal. Kartografische aanpassing van de symboliek is mogelijk door per schaalgetal een detaillering aan te geven welk soort lijn- type, puntsymbool en vlakvulling moet worden gebruikt. Hier voor zijn verschillende bibliotheken gedefinieerd. Afhankelijk van de inhoud van de kaart kan een verkleining naar schaal 1 10 000 op dezelfde manier worden uitgevoerd. Voor afbeelding in kleinere kaartschalen is het noodzakelijk complexe kartografische bewerkingen toe te passen. Generali satie wordt toegepast als een vorm van „preprocessing" bij het vervaardigen van een tekenbestand. Door deze methodiek is het bijhouden van een grootschalig basisbestand en het direct daaruit genereren van kleinschalige basisprodukten eenvoudig geworden. Veroudering door muta tie In meerdere bestanden behoort nu tot het verleden. Het real-time toepassen van generalisatie in een interactief grafische verwerkingsomgeving behoort echter ook voor Han sa Luftbild nog tot de toekomst. Foto-overlap wordt in de cockpit geregeld. een grote wandkaart waarop alle vliegvelden van West- Europa staan. In de omgeving hiervan is men voor wat betreft de fotografie gebonden aan de aanwijzingen van de verkeersleiding. In speciale gevallen kan worden uit geweken naar het gebruik van een speciale (tele)camera; in dat geval wordt vanaf een grotere hoogte gefotogra feerd. Inleiding Reeds in 1972 wijdde A. V. Hoekstra in zijn scriptie ,,Het digitaliseren van grafisch voorgestelde informatie" een aantal pagina's aan de mogelijkheid digitale coördinaat bestanden te laten ontstaan door scanning van kaarten. In de „conclusies en aanbevelingen" stelt hij het vol gende: ,,Met volledig automatische systemen ('scanners') kan een afbeelding strooksgewijs op zeer snelle wijze worden afgetast. Daar staat tegenover dat: Het weerstation geeft doorlopend weerberichten. Mo menteel: zware storm en regen. We blijven dus op de grond. Daar zijn de toestellen ook goed te zien en dat doen we gretig. Een Aerocommander 680F en twee Cessna's TU 206 staan in de hangar. Ze zijn niet eens zo indrukwekkend. De camera is ook duurder dan het vlieg tuig, zegt Joost. Hij laat wat camera's zien en laat ons eraan tillen: veertig kilo! We krijgen nog een overvloed aan instructies over het „forward motion compensation system" (waarbij de film beweegt tijdens de opname) en de automatische overlap- regeling in de staart van het toestel, die reageert op vlieg hoogte en snelheid. Ook de bediening van de telescoop op de navigatorstoel wordt uitgelegd, alsmede enkele onderdelen van het instrumentenbord. Dan nemen we afscheid, want de weg naar het vaderland is nog lang. Als gevolg van een navigatiefout komen we via een inge wikkelde route tegen de storm in weer bij de grenspost Gronau, waar een lange rij auto's paspoortcontrole doet vermoeden. Zo werd het toch nog spannend, want een van uw verslaggevers zat zonder paspoort. Het liep goed af. afzonderlijke kaartelementen niet kunnen worden ge codeerd; de tekeningdrager van tevoren veelal moet worden be werkt om voldoende contrast te verkrijgen; zeer ingewikkelde 'software' vereist is voor het ver werken van de 'output'; afzonderlijke punten niet kunnen worden gedigitali seerd. Deze omstandigheden zullen de tijdwinst die voortvloeit uit een snelle aftasting veelal volledig teniet doen. Daarbij door ir. A. C. Visser, Wageningen. SUMMARY Scanning and digitizing In this article the author describes the problems using scanning techniques for converting maps into carthographic databases. Furthermore he suggests a method for digitizing directly from a screen presenting the rasterized data. 216 NGT GEODESIA 90 - 5

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1990 | | pagina 16