Oetailtopografie voor beheer van
infrastructuur ni
Produktie en analoog gebruik
door A. M. den Boer, afdeling TN-Onderzoek van de Meetkundige Dienst van de Rijks
waterstaat te Delft.
SUMMARY
Detail topography for infrastructure management (1)
Production and analogous use
In The Netherlands as-built-plans 1 1000 are used for the maintenance of motorways. Although the plans
are made applying aerial photogrammetry based upon digital processes, the final tracing film is delivered
to the regional manager. At present the application of digital topography 'electronic plans' for motor
way management is under study. This subject will be discussed in two articles. This first article describes
the analogous use of detail topography and the next will describe the expectations of the digital approach
and gives some details about a specific pilot project.
Inleiding
Cultuurgronden moeten worden beheerd om hun functio
naliteit te behouden. Met uitzondering van bijvoorbeeld
kleinschalige organisaties, zoals agrarische gezinsbedrij
ven, hebben beheerders daartoe opslag van inventarise
rende gegevens nodig. Bij het beheren van de complexe
hoofdinfrastructuur, de lintvormige landschapselementen
als auto-, vaar- en spoorwegen door grote organisaties
gaat het om een veelvoud aan registraties, die onder
andere het gebrek aan overzicht moeten compenseren.
Naast administratieve bestanden en foto/video-opnamen
vanuit voertuigen behoort ook topografische informatie
tot de interne registraties van die organisaties.
Voor kennis van bestuurlijke indelingen, algemene oriën
tatie en (thematische) presentatie voldoen kleinschalige
topografische lijnen- of fotokaarten, zoals nationale kar-
teerinstellingen die met landelijke dekking vervaardigen.
In welke mate er daarnaast gedetailleerde topografie ge
wenst of nodig is, hangt af van het grondgebruik en de
regelgeving in het beheergebied, maar ook van de com
plexiteit van de infrastructuur zelf. Bij recent gereali
seerde werken is het in theorie mogelijk de ontwerpteke
ningen (plantopografie) ook voor beheer te benutten, zo
als dat in de (machine)bouwkunde gebeurt. Er is een
vraag naar volledige hermeting (in het Engels ,,as built
survey" geheten), omdat binnen de weg- en waterbouw
vaak niet bekend is in hoeverre het gerealiseerde ook op
detailniveau conform het plan is uitgevoerd; daarbij is de
voor beheer vereiste precisie relevant. Een kaartprodu-
cent onderscheidt bij grootschalige kaarten drie gebruiks
functies met een eigen nauwkeurigheid [1]:
oriëntatiefunctie met m- tot dam-nauwkeurigheid;
planning- en beheerfunctie met dm- tot m-nauwkeurig-
heid;
reconstructiefunctie met cm- tot dm-nauwkeurigheid.
De vraag naar de vereiste precisie blijft moeilijk te beant
woorden voor kaartgebruikers. In kringen van beheerders
van kabels en leidingen (de .ondergrondse infrastruc
tuur") wordt gesteld, dat een nutsbedrijf metzeer slecht
topografisch kaartmateriaal" het moeilijker heeft met het
uitvoeren van secundaire of tertiaire taken [2],
Dit artikel schetst het gebruik van topografie in analoge
vorm. Het zal worden gevolgd door een bijdrage over het
mogelijk toekomstige gebruik van digitale detailtopogra-
fie voor wegbeheer dus screen-based" in plaats van
paper-based", toegelicht vanuit de situatie bij de Rijks
waterstaat. Recente hand- en zakboeken noemen alleen
de Meetkundige Dienst van de Rijkswaterstaat als produ
cent van civieltechnische beheerkaarten [3], Dit is op
merkelijk, omdat in het algemeen de informatievoorzie
ning op rijksniveau geacht wordt te gebeuren op klein
schalig niveau, dat een afgeleid produkt zou kunnen zijn
van de lokale detailtopografie. Deze opvatting slaat op
verticaal geïntegreerde vastgoedinformatie van een fa
cetbeleidsveld (bijvoorbeeld verkeer), die voor het Rijk,
als hoogste bestuurslaag, om een geaggregeerd niveau
vraagt [4]. Voorbeelden daarvan zijn thematische kaarten
van de Dienst Verkeerskunde van de Rijkswaterstaat.
Aangezien in Nederland de rijksoverheid echter ook zelf
infrastructuur beheert, heeft deze daarvoor zelf ook
detailinformatie nodig.
In dit artikel worden de beperkingen van het analoge
produkt genoemd in het perspectief van de te bereiken
verbeteringen door het digitaal beschikbaar stellen van
detailtopografie aan de gebruiker. Binnen het kader van
de beperkte middelen van de Meetkundige Dienst is
echter door de jaren heen gestalte gegeven aan het
motto „Rijkswaterstaat kwaliteit" en is de invoering
van nieuwe technologieën nimmer geschuwd, ,,in de
twintigste eeuw was Rijkswaterstaat de eerste onder de
Fig. 1. Fragment van een digitaal vervaardigde beheerkaart van het
Prins Clausplein (A4/A12) met de theoretische hectometrering.
NGT GEODESIA 90-10
437
