Uitwisselen van
digitale ruimtelijke
Theorie en praktijk
[2]
Inleiding
door ir. H. J.G.L. Aalders, hoofddocent aan de Faculteit der Geodesie van de Technische
Universiteit Delft.
SUMMARY
Transfer of digital spatial data; theory and practice
An overview is given about the requirements for data transfer from a theoratical point of view. Also charac
teristics of the existing contemporary transfer formats are explained. Finally an evaluation is made about
the Dutch transfer format against a theoratical background and possible alterations are proposed.
ledereen die gebruik maakt van een GIS/VIS, krijgt te
maken met een vertaalprobleem, wanneer gegevens uit
een ander systeem worden verkregen. Dat komt omdat er
afspraken moeten worden gemaakt over het formaat
waarin de gegevens worden overgedragen. Door derge
lijke afspraken te normaliseren, hoeft niet bij elke over
dracht opnieuw tot een vastlegging van het te gebruiken
formaat worden gekomen. Daarmee ontstaat een stan
daard uitwisselingsformaat.
Het doel van het maken van een norm voor uitwisseling
is niet om te komen tot een uniforme structuur die alle
gebruikers ook in hun eigen toepassing moeten imple
menteren. Meestal bestaan er al verschillende structuren
die met succes zijn ontwikkeld en geïmplementeerd en
die precies voldoen aan de wensen van de betreffende
gebruiker. Ook in de toekomst zullen dergelijke systemen
worden ontwikkeld. Een norm voor uitwisseling beoogt
echter ervoor te zorgen dat dezelfde gegevens uit ver
schillende bestand(sstructur)en door meerdere gebrui
kers kunnen worden gebruikt door ze te „vertalen" van
het ene systeem naar het andere (vooropgesteld dat die
vertaling mogelijk is). Een en ander betekent dat normen
moeten worden ontwikkeld, die voldoende flexibel zijn
(fig. Ij-
Niet alle systemen voor gegevensdefinities, bestaande of
nieuwe, moeten noodzakelijkerwijs worden verplicht over
te stappen naar de nieuwe normen, maar ze moeten wel
die vertaling van het eigen systeem naar de norm en
terug kunnen uitvoeren om communicatie mogelijk te
maken; daarbij zijn verschillende mogelijkheden denk
baar.
Normen voor uitwisseling
Voorafgaand aan de formulering van een algemeen toe
pasbare norm voor uitwisseling is de formulering van
verschillende normen noodzakelijk, met name:
definitie van entiteiten (DDS, Data Definition System).
Deze definitie voorziet in een abstrahering van ob
jecten, zoals die in de werkelijkheid voorkomen, door
de semantiek daarvan te benoemen. Deze definitie
wordt ook classificatie genoemd, maar feitelijk is de
classificatie een ordening, het indelen van entiteiten in
verschillende klassen, om de toegankelijkheid te ver
gemakkelijken. Voorts zijn per attribuut de domein
beschrijving en de wijze van fysieke opslag nodig;
definitie van de kwaliteitskenmerken en de eenheden
waarin die worden uitgedrukt. Daarbij zijn aspecten
van belang als metrische nauwkeurigheid, actualiteit,
beschikbaarheid, volledigheid, bronvermelding, bevei
liging, validatie-, verificatie- en kwaliteitsborgingspro-
cedures, enz.;
definitie van de ruimtelijke aspecten, zoals het coör
dinatensysteem waarin de entiteiten in ruimtelijke zin
worden uitgedrukt;
definitie van de toe te passen terminologie, met be
trekking tot objecten, entiteiten, attributen, het voor
komen van entiteiten in een bestand (occurrences),
relaties, geometrische primitieven, enz.;
definitie van de modellen voor ruimtelijke gegevens
structuren en beheersystemen (DBMS, Data Base Ma
nagement System);
normen voor apparatuur en programmatuur (ISO-
normen), waarvan de uitwisseling gebruik maakt, zo
als het transportmedium (magneetband, optische of
flexibele schijf), de fysieke indeling van records op dat
medium en de labelling ervan, het data communicatie
systeem, enz.
Uitwisselingsniveaus
Uitwisseling kan op drie niveaus plaatsvinden:
uitwisseling van digitale tekeningen, waarbij alleen de
(karto)grafische entiteiten met hun (karto)grafische
kenmerken worden uitgewisseld. Feitelijk komt het bij
deze vorm van uitwisseling neer op het overdragen
van tekeninstructies, zodat uitvoer van tekeningen op
verschillende media mogelijk is. Hiervoor zijn door de
ISO (International Standard Organisation) reeds nor-
Gebrulker C
met «tandaard
Converele
van en naar A
ALGEMENE
STANDAARD
Gebruiker a
met systeem A
Gebruiker D
met standaard
Conversie
van en naar B
Gebruiker B
met systeem B
Fig. 1. Algemene situatie bij uitwisselen van gegevens.
58
NGT GEODESIA 91 - 2
