I
tn elkaar zetten, leren ze ook.
geplaatst. We zien juist hoe de videofilm laat zien hoe je
een theodoliet uit elkaar haalt. Voor elk scherm zitten de
cursisten en proberen het videovoorbeeld te volgen met
een echte theodoliet. Het doet denken aan die Belgische
conferencier met zijn verhaal over de wapeninstructie in
het Belgische leger: „In zestien seconden haalde de in
structeur een mitrailleur uit elkaar; uit elkaar halen, heb
ben we uiteindelijk ook geleerd, maar toen het ding weer
in elkaar zat, leek het plotseling een heel ander wapen,
het schoot onder een hoek van 90 graden.
Maar met de hulp van Czes lijkt dat gevaar hier niet zo
groot. Nauwkeurig houdt hij de vorderingen van zijn „trai
nees" bij in een groot logboek. Zelfs najaren kan hij van
elke specialist nog terugvinden wat zijn opleidingen en
ervaringen zijn.
Servicecentrum met blijvend vrij uitzicht
Dezelfde groep cursisten komen we even later tegen in
de speciaal gebouwde afdeling die getooid is met de
naam „European service centre". Hier tonen ze veel inte
resse voor de controlemetingen van de totalstations.
Collimatietest.
120
Wat niet optimaal is, wordt bijgesteld en elk instrument
krijgt een briefje om zijn nek met de resultaten van keurin
gen en metingen.
Het lijkt me interessant voor de lezers hoe de controles
van de instrumenten waarmee men dagelijks in het
terrein bezig is, geschieden. Daarom vraag ik de afde
lingschef of hij met enkele woorden kan uitleggen wat die
keuring inhoudt. Dat kan hij:
„Je sluit hem aan op de computer en dan komt er een
briefje uit waarop staat hoe nauwkeurig hij meet".
Dat lijkt me iets te kort, dus kijken we even verder.
Globaal zien we drie controlefasen:
collimatietest (interne controle van de randen, assen
e.d.;
baselijn test (afstandscontrole);
quality controle (periodieke fout).
Voor de collimatietest is een aantal collimatoren (een
soort omgekeerde waterpaslens) gemonteerd aan stevige
pilaren. De vloer is extra zwaar bewapend, zodat trillin
gen niet kunnen voorkomen. Met de theodoliet wordt on
der verschillende hoeken en op verschillende afstanden
gemeten op de kruisdraden in de collimatoren. Een lijst
geeft de afwijkingen van de verticale en horizontale rand,
de eerste en de tweede as, de excentriciteit van het op
tisch lood en alle denkbare afwijkingen van assen ten op
zichte van elkaar. Als de afwijkingen buiten de tolerantie
vallen, volgt bijstelling. Tenslotte wordt de controlemeting
opnieuw uitgevoerd. Een van de grote voordelen van
deze apparatuur is volgens technisch manager Leendert
van Dijk dat je er ook de controle op de haaksheid van de
tweede as mee kunt verrichten. Dat deed je vroeger op
een meetlatje tegen de wand van je kamer: meten op
dubbele hoogte en kijker naar beneden. Wel een aardige
methode, maar je deed het op korte afstand; hier corrige
ren we op oneindig.
Basislijntest
In een afgeschermd deel van de kamer (vanwege het
open raam) staat ook weer op een stevige pilaar een
totalstation. De kijker wijst door het raam naar buiten.
Daar is een vaste basis aangelegd. Op afstanden van
120, 300, 500 tot en met 2300 meter zijn daar vaste merk-
Basismeting door hel open raam.
NGT GEODESIA 91 - 3
