technische standaards in Nijmegen. Dat betekent dat het nieuwe
systeem op Digital/Vax-apparatuur moet werken onder het bestu
ringssysteem VMS en dat voor de gegevensopslag (het bestand)
en voor het gegevensbeheer gebruik moet worden gemaakt van
het DBMS Oracle;
onderzoek naar de relatie met andere systemen, die mogelijk af
nemer of leverancier van heffings- en invorderingsgegevens
zouden kunnen zijn;
zoveel mogelijk integreren van de diverse gegevens voor de ver
schillende heffingen en taken waarvoor de afdeling Belastingen
verantwoordelijk is;
een werkend systeem per januari 1992.
Toen duidelijk werd dat het vervolg op het basisontwerp geen selec
tie van een standaardpakket zou zijn, maar dat het nieuwe, geauto
matiseerde systeem nog geheel zou moeten worden gespecificeerd
en ontwikkeld, leverde dat gemengde gevoelens op. Enerzijds werd
daardoor de ruimte geboden het geautomatiseerde systeem zoveel
mogelijk te laten aansluiten aan de toekomstige werkorganisatie,
anderzijds stelde het eisen aan duidelijkheid omtrent de toekomsti
ge, gewenste organisatie-inrichting en invulling van de nieuwe, wet
telijke kaders op heffings- en invorderingsgebied. Het organisatie
onderzoek was op dat moment echter nog niet zo ver gevorderd, dat
er voldoende basis was om het toekomstige systeem te toetsen en
nader te specificeren wat betreft functionaliteit.
In een gezamenlijke actie van afdelingsleiding, materiedeskundigen,
organisatie-adviseur en informatie-analist is de gehele, primaire
procesgang van de afdeling Belastingen tot in detail opnieuw ont
worpen. Daarbij is een groot aantal beleidsbeslissingen genomen,
bijvoorbeeld over de wijze van heffing, invulling van het kwijtschel-
dingsbeleid en de klantvriendelijkheid. Ook werden de reeds ge
vormde ideeën over het nieuwe, geautomatiseerde systeem getoetst
en bijgesteld. Inmiddels is zowel het basisontwerp als het ontwerp
van alle werkprocessen, inclusief controles en de personele functies,
min of meer afgerond. De afdeling Belastingen maakt zich klaar voor
het testen en invoeren van de nieuwe ontwerpen die zijn gemaakt.
Gezien de ervaringen die Nijmegen inmiddels heeft opgedaan in dit
complexe veranderingsproces bij de afdeling Belastingen, is de
stelling „eerst organiseren, dan automatiseren" te theoretisch. De
conclusie is, dat de doelstellingen en hoofdstructuur van de organi
satie-eenheid waarin wordt geautomatiseerd, in hoofdlijnen duidelijk
moet zijn voordat de specificatie van het geautomatiseerde systeem
begint. De verdere inrichting van de procesgang en de daarbij be
horende informatievoorziening kunnen het beste parallel gebeuren,
met zeer goede onderlinge afstemming.
Heffen en invorderen vanaf 1992
Door de overheveling van de onroerend-goedbelastingen van Rijk
naar gemeenten in 1992 is Nijmegen gedwongen tot het invoeren
van een nieuw belastingsysteem. De keuze van Nijmegen om zelf
een systeem te laten ontwikkelen en de te stellen eisen aan het
nieuwe systeem staan centraal in het betoog van mevr. mr. V. C. Y.
Stekelinck, hoofd afdeling Belastingen.
In een informatieplan is de bestaande informatievoorziening geana
lyseerd. Vervolgens is een definitiestudie/basisontwerp opgesteld,
waarin de gewenste functionaliteit voor het nieuwe belastingsysteem
is aangegeven. De gewenste functionaliteit sluit aan bij de organisa
tiefilosofie die ten grondslag ligt aan de inmiddels geïntegreerde af
deling Belastingen:
kern van de organisatiefilosofie is het beperken van schakel
momenten in het werkproces: een medewerker zo breed moge
lijk verantwoordelijk laten zijn;
zo mogelijk werkvoorraad voorkomen. Meer verantwoordelijk
heid zo laag mogelijk in de organisatie. Beheersing door mana
gementinformatie;
klantgericht werken.
Een oriëntatie op de markt van belastingsystemen had al laten zien
dat er geen systemen beschikbaar waren, die de heffing en invor
dering van onroerend-goedbelastingen konden verwerken voor ge
meenten met meer dan 100 000 inwoners. Door ook deel te nemen
aan de ontwikkeling van het GFO-OGH was de keuze snel gemaakt
voor het laten ontwikkelen van een systeem. Het systeem moet in
staat zijn het gehele fiscale proces te ondersteunen en te beheersen.
Als hoofdfuncties zijn te onderscheiden:
onderhouden van het basisbestand, zoals opvoeren, wijzigen, af
voeren en corrigeren van gegevens (bijv. objecten, subjecten en
relaties daarbuiten);
verzorgen van aanslagbiljetten, zowel voor interne als externe
verwerking;
verwerken van ontvangsten, zoals afboeken van betalingen, ver
rekenen, terugbetalen en verzenden van vervolg-acceptgiro's;
NGT GEODESIA 91 - 5
postbehandeling. Hieronder wordt verstaan de registratie van
bezwaar-, verzoek- en beroepschriften, inclusief kwijtscheldings-
verzoeken. Dit is een voortgangscontrole op de afhandeling en
een hierbij directe relatie naar de invordering.
invorderen. Hieronder valt bijvoorbeeld het vervaardigen van
dwangbevelen voor andere dienstonderdelen. Zeker na invoe
ring van fiscalisering een niet onbelangrijk gegeven. Ook dwang
bevelen van andere gemeenten moeten kunnen worden op
genomen;
rente berekenen. De gemeenten worden met de overheveling
van de onroerend-goedbelastingen geconfronteerd met door de
Rijksbelastingen in rekening gebrachte of alsnog te vergoeden
rente. Met deze functie kan hierop worden ingespeeld. Ook wordt
hierdoor mogelijk direct te kiezen voor de invoering van invorde
ringsrente;
journaliseren ten behoeve van de financiële registratie;
verstrekken van managementinformatie voor het beheersen van
het proces, de controle en de beleidsvorming.
Het belangrijke voordeel ten opzichte van de huidige Nijmeegse
systemen is, dat hierdoor nog slechts een basisbestand belasting be
hoeft te worden onderhouden, dus geen dubbele gegevensinvoer,
-onderhoud en -opslag. Mutaties werken direct door naar andere
onderdelen van het systeem. Hierdoor wordt een grotere beheers
baarheid en een versnelling van de doorlooptijden mogelijk.
Verder is gesteld dat het systeem geautomatiseerde relaties met
onder andere bevolking, kadaster en financiën moet kunnen onder
houden. Dit zijn in Nijmegen belangrijke leveranciers en afnemers
van gegevens van belastingen. Een eenvoudigere en frequentere
communicatie met andere systemen vermindert de foutkans en ver
groot de actualiteit van de gegevens.
Samenvattend kunnen we concluderen, dat Nijmegen een groot
aantal kwaliteitseisen heeft gesteld aan het nieuwe belasting
systeem. Eisen die herkenbaar zullen zijn, zeker voor gemeenten
met een omvang als Nijmegen (rond 150 000 inwoners). Bij een
goede afloop van dit project is Nijmegen in staat de overheveling
onroerend-goedbelastingen in 1992 te verwerken op een aan de
eisen van deze tijd aangepaste manier, met moderne technologie, op
een efficiënte wijze en met op een meer op de klant gerichte bena
dering.
belasting
object
adres
waardebepa
lingsfactoren
dwangbevel
betalings
regeling
aanslag
subject
financiële
mutatie
voorbereiding
aanslag
belasting
plicht
aanmaning
bezwaar/
verzoek
kadastraal object
(GFO/GKS)
verblijfseenheid
(GFO/BRVG)
Globaal gegevensmodel. De groepen verblijfseenheid" (GFO/
BRVG) enkadastraal object" (GFO-GKS) zijn niet in het gegevens-
woordenboek (GFO-OGH) uitgewerkt.
223
