3. commissie Kwaliteit en Normen. Kwaliteitsborging is de spil van
de bedrijfsvoering. De VNBG streeft naar vastlegging van de
kwaliteitsborging binnen elk aangesloten bedrijf in de vorm van
een kwaliteitshandboek, zoals omschreven in de 9000 serie
NEN/ISO-normen. Verder wordt wat dit thema betreft, verwezen
naar de presentatie van ir. N. Clay;
4. commissie Europa 1992. Op Europees niveau is in 1972 het
Comité de Liaison de Géomètre Expert Européen opgericht als
belangenbehartiger van het geodetische bedrijfsleven (surveying
industry). Hierin zitten nationale vertegenwoordigers van de geo
detische branches. Het NGL is momenteel vertegenwoordiger
voor Nederland, terwijl ir. J. G. Riemersma thans voorzitter is van
dit comité.
De commissie Europa 1992 werkt aan een boekwerkje waarin het
Nederlandse bedrijfsleven zich door korte profielen presenteert
voor de Europese markt. Deze uitgave is onderweg;
5. commissie Commercie en Gedragsregels. Deze commissie con
centreert zich op gedragsregels voor de leden van de branche
organisatie, gericht op het bevorderen van een eerlijke concur
rentie, op het bereiken van duidelijkheid bij uitbesteding, op de
uniformering van leveringsvoorwaarden en op het bevorderen
van goede, onderlinge verhoudingen. Hierbij spelen de toepas
sing en specificatie van het Uniform Uitbestedings Reglement
voor de advies- en dienstverlening, dat in concept gereed is, een
belangrijke rol.
De belangrijkste motivatie voor de oprichting van een branche
organisatie was echter het feit dat er ontwikkelingen gaande zijn
en op ons afkomen, die uitstijgen boven de krachten van indivi
duele bedrijven. Vormen van samenwerking zijn dan ook nood
zakelijk, waarbij de B6-constructie als voorbeeld kan worden
genoemd.
..Kwaliteit maken we samen" is het thema waarmee ir. N. Clay zijn
presentatie begon. Daarbij probeerde hij eerst antwoord te geven op
drie vragen:
wat is kwaliteitszorg;
wat is kwaliteit;
wat betekent kwaliteitszorg voor de landmeetkundige wereld.
Kwaliteitszorg is een manier van bedrijfsvoering, waarbij op systema
tische wijze wordt gewerkt aan de verbetering van de totale prestatie
van de organisatie. Dit betekent verbetering op zowel organisato
risch als op technisch gebied.
Kwaliteit is het geheel van eigenschappen en kenmerken van een
produkt of dienst, dat van belang is voor het voldoen aan gestelde
eisen of vanzelfsprekende behoeften. Aan de hand van een voor
beeld van een automobiel werd deze definitie nader uitgelegd. Kwali
teit betekent het voldoen aan de eisen van de klant en in de dienst
verlening betekent kwaliteit ook het functioneren van de gehele orga
nisatie, zoals dat bij de klant overkomt. De kwaliteit is dus hoog,
wanneer de klant wordt geleverd wat met hem is overeengekomen;
niet meer, maar ook niet minder. Soms zijn de eisen van de klant niet
voldoende gespecificeerd of technisch niet uitvoerbaar. In dat geval
dienen de eisen officieel te worden gewijzigd, overeenkomstig de
mogelijkheden van het proces en de werkelijke behoeften van de
klant. Deze wijziging van eisen dient in samenspraak met de klant te
gebeuren en hiervoor is een goede klant/leverancier-verhouding
noodzakelijk. Een klant is overigens iedereen die met jouw produkt
verder werkt, dus een klant kan zowel extern als intern (een collega)
zijn.
Kwaliteitszorg is ook van toepassing op de dagelijkse landmeet
kundige praktijk, ledereen besteedt werk uit. Van het typen van een
brief door een secretaresse tot een miljoenenopdracht aan een inge
nieursbureau of een andere afdeling. In beide gevallen is de commu
nicatie essentieel. Bij grotere uitbestedingen spelen de door de
opdrachtgever geleverde bestekken voor projecten een belangrijke
rol. Een dergelijk bestek kan variëren van een half A4 tot enkele
dikke ordners. Belangrijk is, dat hierin duidelijk wordt aangegeven
wat de opdrachtgever wil. Onduidelijkheden dienen door opdracht
gever en opdrachtnemer gezamenlijk te worden besproken. Uit
gangspunt tijdens het gehele project moet zijn, dat het projectresul
taat uiteindelijk moet overeenkomen met het gewenste resultaat,
zoals dat eventueel na bijstellingen is geformuleerd.
Voor het realiseren van kwaliteitszorg moeten we bekijken waar in
een proces fouten kunnen ontstaan. Een proces bestaat in zijn een
voudigste vorm uit invoer, doorvoer en uitvoer. De invoer van een
proces in de landmeetkundige wereld laat meestal een interactie
zien tussen opdrachtgever en opdrachtnemer. De opdrachtgever
levert bijvoorbeeld NAP-hoogten, RD-coördinaten of te digitaliseren
materiaal. De gewenste uitvoer dient in het overeengekomen bestek
te zijn vastgelegd, terwijl de doorvoer erop gericht moet zijn om met
behulp van de invoer dit gewenste resultaat te bereiken.
Interne motieven om de kwaliteitszorg binnen een organisatie te
verbeteren, zijn het voorkomen van fouten (foute produkten zijn de
duurste produkten die we maken, hetgeen nogmaals werd geïllus-
NGT GEODESIA 91 - 5
treerd met de fout bij de tunnelbouw), het verhogen van de efficiency
(gericht op versnelling en verbetering van het proces van totstand
koming van het produkt) en de motivatie van werknemers. Het
telkens herstellen van gemaakte fouten leidt tot minder motivatie en
daardoor tot nieuwe fouten, terwijl een medewerker die voelt dat hij
deelneemt aan kwaliteitsverbetering, ook een grotere betrokkenheid
en motivatie zal hebben.
Externe motieven voor kwaliteitszorg zijn versterking van de concur
rentiepositie, tevredenheid van klanten, image-verbetering en beper
king van aansprakelijkheid. Door aan te tonen dat binnen het bedrijf
alles is gedaan om een kwalitatief hoogwaardig produkt te maken,
krijgt ook de klant meer begrip voor eventuele fouten. Ook de Wet
op de Produktaansprakelijkheid gaat in deze richting.
Initiatieven tot kwaliteitszorg zijn overal rond ons zichtbaar. Grote
oliemaatschappijen, petrochemische industrie en in toenemende
mate ook baggermaatschappijen en bouwbedrijven eisen geïmple
menteerde kwaliteitssystemen bij hun toeleveranciers. ISO 9000 is
een term die we veel horen. ISO 9000 is een serie van een vijftal
normen, die aangeeft waaraan een kwaliteitssysteem minimaal dient
te voldoen. Voor de landmeetkundige wereld is ISO 9001 de meest
belangrijke norm. Dit is een model voor een kwaliteitssysteem op
basis waarvan een bedrijf ook kan worden gecertificeerd. De B6
heeft een raamcontract met het Kadaster, waarin is gesteld dat de
directeur van de B6 de eindverantwoordelijkheid draagt voor de
kwaliteit van de geleverde diensten. De Nederlandse Commissie
voor Geodesie heeft onlangs een vergadering gewijd aan kwaliteits
zorg, waarbij is gediscussieerd over de toelaatbaarheid van het voor
schrijven van produktieprocessen. Het Kadaster en de Meetkundige
Dienst van de Rijkswaterstaat werken samen bij de prekwalificatie
van opdrachtnemers voor fotogrammetrische werkzaamheden. Ook
het komende NGL congres zal in het teken staan van de kwaliteits
zorg.
Is kwaliteitszorg binnen de landmeetkundige wereld nog wel nodig?
De landmeetkundige wereld heeft een lange geschiedenis op het
gebied van kwaliteitsborging, want één meting is geen meting en
overtalligheid is niet overtollig. Een doelstelling van de VNBG is, dat
de aangesloten bedrijven minimaal voldoen aan een aantal kwali
teitseisen op het terrein van vakmanschap, opleiding, apparatuur en
ervaring. De commissie Kwaliteit en Normen richt zich speciaal op
de promotie van kwaliteitszorg en op het geven van voorlichting.
Hiervoor zal voorlichtingsmateriaal worden ontwikkeld, zoals een
literatuurlijst, een voorbeeld-stappenplan, een overzicht van be
schikbare cursussen en een voorbeeld-kwaliteitshandboek (een
boekje van ongeveer 40 pagina's).
Landmeetkundige ingenieursbureaus staan klaar om samen met
hun opdrachtgevers te werken aan kwaliteit.
In de discussies na afloop van de presentatie speelde vooral de
wisselwerking tussen produktspecificatie en kwaliteitshandboek een
belangrijke rol. Ook de wenselijkheid van een nieuwe HTW (Handlei
ding Technische Werkzaamheden) werd door verschillende aan
wezigen uitgesproken.
De rayoncommissie Zuid-Holland
Op 27 maart 1991 is ir. J. Lahuis benoemd
tot plaatsvervangend hoofddirecteur van
het Kadaster en de Openbare Registers.
De benoeming gaat in op 17 juni 1991De
civiel-ingenieur Lahuis is thans plaatsver
vangend directeur-generaal van de Rijks
gebouwendienst.
De gemeenteraad van Haarlem heeft op 3 april 1991 mevrouw ir.
Eveline C. C. Blitz benoemd tot gemeentesecretaris. Daarmee is
Haarlem de eerste grote gemeente in Nederland met een vrouwelijke
burgemeester en secretaris.
De geodeet mevrouw Blitz (46) werkte van 1971 tot 1976 als hoofd
bureau Vastgoed en tot 1981 als hoofd bureau Automatisering
Grondbedrijf bij de gemeente Eindhoven. Daarna was ze tweeënhalf
jaar werkzaam op het terrein van het informatiebeleid bij de VNG.
Sinds 1984 is mevrouw Blitz directeur Grondzaken in de gemeente
's-Gravenhage.
231
