Workshops
Beginnelingen op GIS-gebied werden in staat gesteld hun kennis op
een hoger peil te brengen door deelname aan een van de zes paral
lelle workshops die werden gehouden tijdens de eerste dag van de
conferentie. Hiervoor diende men zich apart in te schrijven. De
onderwerpen waren o.a. Inleiding in GIS, GIS en Database Ontwerp,
GIS en Remote Sensing, en GIS en Stedelijke Landelijke Planning.
De GIS en remote sensing-workshop werd verzorgd door de Meet
kundige Diens! van de Rijkswaterstaat.
Congres
Ongeveer tweederde van de lezingen werd verzorgd door deel
nemers uit de Benelux en het Verenigd Koninkrijk. Deze waren
ondergebracht in maar liefst negen (9!) parallelle sessies, elk ander
half uur durend en bestaande uit vier lezingen. Een enorm keuze
probleem! Een hele klus om nog een interessant programma voor
jezelf in elkaar te sleutelen. Bovendien bevonden de zalen zich in
verschillende gebouwen, erg verspreid over het congresterrein, zo
dat je veel heen en weer moest lopen. De regen zal menigeen heb
ben weerhouden om zich al te ver van het hoofdgebouw te wagen,
zodat het nog weieens wilde voorkomen dat sprekers in de perifere
zalen uitsluitend voor elkaar, de voorzitter en een handjevol be
langstellenden spraken. Een overdadig programma dus en zeer
divers.
Om de gevarieerdheid te illustreren, kijk ik naar jte sessie die ikzelf
voorzat. De onderwerpen reikten van het gebruik van GIS voor ge
zondheidszorg, het visualiseren van GIS-resultaten tot de geometri
sche correctie van SPOT-beelden. Veel lezingen vielen bovendien
uit, doordat sprekers niet kwamen opdagen. Sommige sessies ver
vielen zelfs. Dit verslag is dan ook niet meer dan een persoonlijke
impressie.
GIS-onderzoek kan men benaderen als onderzoek over GIS en
onderzoek met GIS, zoals M. F. Goodchild opmerkte in zijn lezing.
Hoewel er met name in de jaren zeventig en tachtig veel vooruitgang
is geboekt met betrekking tot algoritmen en gegevensstructuren, zijn
er nog veel problemen die om een oplossing vragen. Duidelijk is dat
de kwaliteitsbeheersing in GISsen tot deze problemen behoort. Dit
werd nog eens onderstreept door prof. Burrough in een plenaire
sessie.
Kwaliteit in GISsen is een onderwerp waarin, dunkt mij, de geodesie
een belangrijke rol kan vervullen. Daarnaast zorgen de gegevens, of
beter, het gebrek aan gegevens, voor veel ongemak. De remote
sensing is dan ook een vast onderdeel van het EGIS-programma.
Enkele lezingen gingen over de automatische extractie van informa
tie uit satellietbeelden, onder gebruikmaking van voorkennis uit een
reeds bestaand GIS en generieke modellen over de objecten in
kwestie.
De conferentiebundel bestaat uit twee delen, totaal bijna 1400 pagi
na's. Er zijn 130 papers en ruim 40 posters in opgenomen. Het
merendeel van de papers is afkomstig van personen uit de universi
taire wereld.
Tentoonstelling
Op de tentoonstelling kon men meer fysiek in aanraking komen met
GIS. PC's worden zo krachtig, dat er pakketten op draaien waarvoor,
tot voor kort, mini's of zelfs mainframes nodig waren.
Er is een aantal aardige pakketten te koop voor onderwijsdoeleinden.
Zij draaien op PC's en zijn relatief goedkoop. Fabrikanten zijn zeer
wel genegen om voor onderwijsinstellingen kortingen te geven op
hun produkten. De vraag is overigens of GIS-onderwijs niet meer
dient te zijn dan het leren omgaan met een aantal GIS-pakketten. Het
scheppen van een theoretisch kader met een duidelijk begrippen
apparaat en bijbehorende definities is dunkt mij veel belangrijker dan
de knoppologie van een bepaald GIS-pakket. Het onderwijs dient
zich te richten op wat zich achter het beeldscherm afspeelt en op het
analyse-ontwerp om van gegevens tot informatie te komen.
GIS-pakketten worden steeds meer geïntegreerd met beeldverwer
kingsprogramma's. Een interessant voorbeeld hiervan is het raster-
georiënteerde GRASS-pakket. De jongste versie is zelfs uitgerust
met multispectrale classificatiemodulen. GRASS is ontwikkeld van
Amerikaanse defensiegelden en daarom een publiek domein pakket.
Het kan voor een habbekrats (administratiekosten, enz.) worden ver
kregen. Het draait op werkstations.
ERDAS deelde mij mee dat aan de eerstkomende versie van hun
beeldverwerkingssysteem een digitale correlatiemodule wordt toe
gevoegd om automatisch DHM's te vervaardigen uit digitale stereo-
beelden. Leica brengt een in Canada ontwikkeld PC-pakket op de
markt, waarbij digitale stereobeelden op de monitor worden afge
beeld. Met een stereoscoop voor het scherm kan men met behulp
van een muis een digitaal bestand opbouwen, dat over het stereo
model wordt gesuperponeerd. Hoewel ontwikkeld voor onderwijs
doeleinden, lijkt het geschikt voor de bijhouding van digitale be
standen.
De tentoonstelling zou men kunnen kenschetsen met: GIS is „big
business". Van EGIS '91 in zijn totaliteit krijgt men de indruk dat
alles wat maar de aarde als onderwerp heeft en waar een computer
aan te pas komt, GIS in het blazoen mag voeren. Het duurt nog wel
enkele jaren voordat de terreinen zijn afgebakend.
De conferentie is, ondanks de organisatorische ongerechtigheden,
zeker geslaagd te noemen. Het was echt een conferentie om erva
ringen uit te wisselen in de wandelgangen.
EGIS '92
Voordat de tweede EGIS-conferentie feitelijk een aanvang nam, werd
alweer de derde aangekondigd. Die zal worden gehouden in Mün-
chen van 23 t/m 26 maart 1992. Het ziet er dus naar uit dat de EGIS-
conferentie een jaarlijks terugkerend fenomeen gaat worden.
Informatie over EGIS '92 is te verkrijgen bij: EGIS-bureau, Faculteit
der Geografische Wetenschappen, Postbus 80.115, 3508 TC
Utrecht, telefoon 030 - 534261/533206, telefax 030 - 523699/540604.
M. J. P. M. Lemmers
M AUTO-CARTO 10
Het tiende internationale symposium over Computer Ondersteunde
Kartografie (AUTO-CARTO 10) werd van 25 tot 29 maart 1991 ge
houden in het Convention Centre aan de binnenhaven van Baltimore
in Maryland in de Verenigde Staten van Amerika, samen met de jaar
vergadering van de ACSM/ASPRS (American Society of Carto
graphy, Surveying and Mapping/American Society of Photogramme-
try and Remote Sensing). Allereerst volgt een algemene indruk van
de gehele conferentie en dan kort de technische aspecten van
AUTO-CARTO 10.
De voordrachten van de gemeenschappelijke conferentie waren ge
bundeld in drie categorieën: de ACSM-, de ASPRS- en de AUTO-
CARTO 10 voordrachten; de ACSM- en ASPRS voordrachten had
den parallelle zittingen, terwijl de AUTO-CARTO 10 voordrachten
gedurende de gehele conferentie plaatsvonden.
Veertien technische „workshops" werden gehouden voor, tijdens en
na de conferentie: airborne video remote sensing: principe en prak
tijk, kartografisch modelleren, analyse van AVHRR-gegevens voor
regionaal en wereldomvattend milieubeheer, GPS in fotogrammetrie,
foto-interpretatie: cursus curriculum en instructie, analyse van onge
lukken met fotogrammetrie, introductie GIS, succesvol marketing en
communicatie in een neergaande economische situatie, U.S. Public
Lands landmeten het elementaire systeem, U.S. Public Lands
landmeten anomalieën, onregelmatigheden en de wet, herha
lingscursus elementair landmeten en de toepassing van een total
station voor landmeten.
Tegelijk met de conferentie werd een technische tentoonstelling
gehouden door commerciële en opleidingsinstellingen en instituten,
die produkten en programma's lieten zien over een grote verschei
denheid aan onderwerpen, zoals landmeten, geodesie, fotogramme
trie, remote sensing, GIS, enz.
Ook waren er een alternatief programma en technische excursies.
De ACSM/ASPRS hield enkele vergaderingen tijdens de conferentie.
De AUTO-CARTO conferentie had één plenaire zitting, acht techni
sche zittingen en drie paneldiscussies. Iedere technische zitting
werd afgesloten met een discussie van 25 minuten. De onderwerpen
van de acht technische zittingen en de drie paneldiscussies waren:
generalisatie, resolutie en bestanden voor verschillende schalen;
algoritmen en mathematische aspecten;
beeldinterpretatie en digitaliseren;
ruimtelijke bevraging en redenering, ruimtelijke analyse;
voorstelling van oppervlakken;
middelen voor kaartontwerp;
kaart-overlay;
gegevensstructuur en modellen;
alternatieve voorstelling van de geografische werkelijkheid;
is een hiërarchische matrixindeling zo belangrijk?
het zichtbaar maken van de kwaliteit van ruimtelijke informatie.
Iedere paneldiscussie was georganiseerd door twee bekende weten
schappers; de discussie waaraan zowel de organisatoren, de leden
van het panel en de zaal meededen, verliep levendig.
Voor het eerst werden de voordrachten voor de AUTO-CARTO confe
rentie beoordeeld door tenminste twee, maar vaak drie of vier leden
van de organiserende programmacommissie, onder leiding van dr.
David M. Mark en dr. Denis White. De geaccepteerde voordrachten
werden aan de auteurs teruggezonden om te worden bijgewerkt op
basis van het commentaar van de „reviewers". Door de programma
commissie werden 27 van de 39 voordrachten geselecteerd voor pu-
blikatie. Ondanks het lage aantal inzendingen wilde de programma
commissie de kwalitatief hoge standaard handhaven, zoals de
284
NGT GEODESIA 91 - 6
