Afgezien van de problemen bij het opzetten van het
systeem, is het invoeren van beperkingen vrij eenvoudig
nu het ontstaan ervan afhankelijk is van schriftelijke be
sluiten die in een „informatiestroom" kunnen worden op
genomen. Een probleem daarbij vormt het verwijderen
van beperkingen die niet langer gelden. De bijhouding
hiervan is afhankelijk van de duur van de beperking en de
mutatiegraad van de identificatiegegevens. Veel beper
kingen hebben een zeer lage mutatiegraad en zijn in prin
cipe van onbeperkte duur, zoals aanwijzing tot monument
of tot natuurbeschermingsgebied. Daarnaast zijn er be
perkingen die door een andere beperking worden opge
volgd. Als die tweede wordt geregistreerd, hoeft daarmee
de bijhouding van de eerste geen probleem te vormen
(bijvoorbeeld onteigeningsbesluit, onteigenings-KB).
Wel een probleem vormen vaak de besluiten waarbij het
besluit op vele wijzen kan eindigen. Een aanschrijving op
grond van de Woningwet kan eindigen door vernietiging
van het besluit, intrekking van het besluit, sloop van het
object en (bij voorkeur) door uitvoering van de noodzake
lijke verbeteringen, zowel door de gerechtigde zelf als
door de gemeente (bestuursdwang). De mate waarin
deze problemen zich manifesteren, hangt sterk af van de
opzet van de registratie. Veel van de problemen zijn door
middel van nauwkeurige regels grotendeels te vermijden,
maar ten onrechte niet verwijderde beperkingen zijn
moeilijk volledig te vermijden. Ook bij de privaatrechte
lijke registraties komt dit voor, vooral bij hypotheken.
Een ander probleem kan ontstaan wanneer het identifica
tiegegeven waarop de beperking rust, verandert. Dit kan
zowel gebeuren bij perceelnummers als bij adressen,
maar meestal is dit via een goed geregelde procedure op
te lossen.
Bij de gelede besluitvorming is gekozen voor het opne
men van de signalering bij het eerste besluit dat rechtsge
volg heeft. Vervolgbesluiten dienen dan onder hetzelfde
nummer in het brondocumentensysteem te worden op
genomen.
Nadat de afzonderlijke beperkingen op informatietechni
sche aspecten van registratie zijn geanalyseerd, wordt
geconcludeerd dat registratie van alle op inhoudelijke
gronden geselecteerde publiekrechtelijke beperkingen
informatie-technisch mogelijk is met het kadastrale per
ceelnummer als basis. Alleen de waterschapskeuren zijn
op dit moment in de meeste gevallen nog onvoldoende
perceelsgeoriënteerd om eenvoudig op deze registratie
standaard over te gaan. Daarnaast wordt een afwijkende
opzet voorgesteld voor de bestemmingsplannen. Op
name in het signaleringssysteem zou verhoudingsgewijs
erg kostbaar zijn, terwijl de toegevoegde waarde ervan
klein is [12].
Vrijwel het hele land is bedekt met bestemmingsplannen
en bovendien is het bestaan hiervan goed bekend bij de
bevolking. Volstaan kan worden met een algemene
waarschuwing aangaande bestemmingsplannen bij
iedere verstrekking van informatie uit
het signaleringssysteem. De plannen
zelf liggen natuurlijk al ter inzage bij de
gemeente, hoewel hier en daar verbete
ring mogelijk is.
Bestuurlijk-organisatorische opzet
Het vierde hoofdstuk van het rapport
schetst het Samenwerkingsmodel
voor de registratie van publiekrechtelij
ke beperkingen", zoals de ondertitel van het rapport luidt.
Dit betreft de kern van het rapport, alhoewel naar mijn
mening het belang hiervan in de uiteindelijke rapportage
te veel de boventoon voert. Vooral omdat de invulling van
het model globaal is en de uitwerking ervan niet alleen,
zeer terecht, aan de betrokkenen zelf is overgelaten,
maar ook mede afhankelijk is van de uitkomsten van het
onderzoek voor de Structuurschets voor Vastgoedinfor
matie (waaraan op dit moment wordt gewerkt in RAVI-
verband).
Een aanzet wordt gegeven voor een mogelijke efficiënte
en effectieve organisatievorm waarin de overheden wor
den aangewezen die voor beheer van het stelsel ver
antwoordelijk zijn. De voorwaarden voor dat stelsel zijn
samen te vatten in drie punten:
doelmatigheid, waarmee de eisen van de „leveran
ciers" van vastgoedinformatie worden bedoeld;
raadpleegbaarheid, waarmee de eisen van de „af
nemers" van deze informatie worden bedoeld;
beperking van kosten, hetgeen een gezamenlijk be
lang is.
Deze drie aspecten zijn toegepast op een viertal alterna
tieve stelsels, te weten stelsels met een centrale, decen
trale, gescheiden en gezamenlijke opzet.
Verwezenlijking van een registratievorm die aan boven
staande eisen voldoet, lijkt in de praktijk slechts haalbaar
wanneer wordt gekozen voor de gezamenlijke opzet,
waarin verschillende overheidsniveaus, elkaar aanvul
lend, de registratie vorm geven. Dit leidt tot een flexibel
systeem, waarin van alle besluiten een kadastrale verwij
zing bestaat.
De bestaande kadastrale registratie (AKR) gaat dan ook
als signaleringssysteem voor de publiekrechtelijke beper
kingen opereren. Daarnaast zal geen sprake zijn van één
brondocumentensysteem, want brondocumenten kunnen
worden bewaard op een drietal plaatsen (fig. 2).
De brondocumenten van het Rijk en van de provincies af
komstige beperkingen worden in de openbare registers
bewaard. Ook de meeste gemeentelijke besluiten kunnen
hier worden bewaard. Gemeenten hebben echter, wan
neer zij aan bepaalde voorwaarden voldoen, het recht om
van laatstgenoemde besluiten een eigen registratie bij te
houden. Bestemmingsplannen en aanverwante zaken
worden altijd door de gemeente zelf bewaard in het plan-
register. Waterschappen beheren eveneens de eigen
legger die als brondocumentensysteem fungeert voor de
daarin opgenomen beperkingen. Van de publiekrechte
lijke beperkingen waarvan de besluiten niet integraal
naar de openbare registers worden gezonden, dienen de
gemeenten zelf signaleringsgegevens ten behoeve van
de kadastrale registratie te verschaffen.
De door waterschappen opgelegde beperkingen dienen
op termijn zodanig te worden geïntegreerd, dat de leg
gers als brondocumenten bij de waterschappen blijven,
maar de identificatiegegevens naar het Kadaster worden
registers
openbare
registers
gemeentelijke
registers
waterschaps-
registers
bron
document
rijks- provinciale gemeentelijke
besluiten besluiten besluiten
bestemmings
plan e.d.
waterschaps-
besluiten
signa
lering
kadastrale registratie
Fig. 2.
265
NGT GEODESIA 91 - 6
