Voordelen
Hoe multifunctioneel is deze RAK?
,,U had er wel profijt van dat ambtelijk al veel was voor
bereid, toen de commissie aantrad", suggereerde ik.
Daar keek de voorzitter toch wat anders tegenaan. Dat hij
met ambtenaren te maken zou krijgen, was bekend, en
dat het er zoveel zouden zijn, was hij ook op voorbereid,
maar dat er ambtelijk al een jaar was gewerkt voordat de
commissie aantrad, vond hij eerder een nadeel. Er is dan
al zoveel beslist en gras voor de voeten weggemaaid;
veel zaken liggen al bij voorbaat vast en die zijn dan
moeilijk weer te wijzigen. Zoals de grondverwerving door
BBL bijvoorbeeld.
Toen ik beweerde dat dit soort zaken toch aardig in regels
vastliggen en nauwelijks voor beïnvloeding vatbaar zijn,
werd Bram pas echt fel: ,,Ja, dat heb ik gemerkt, breek
me de bek niet open".
Om 1896 ha in een ruilverkavelingsprocedure te storten,
moeten de voordelen toch wel duidelijk aanwezig zijn.
Niet alleen agrarisch, maar ook nog multifunctioneel, dus
ook verbetering voor natuur, landschap en recreatie.
Die voordelen zijn er ook volgens het rapport. Agrarisch
is er een opbrengstverbetering voor de boer van ge
middeld 45 gulden per ha per jaar.
In de voorlichtingskrant van juni 1991 zegt de voorzitter,
dat door deze ruilverkaveling een basis wordt gelegd voor
een economisch gezond bedrijf waar een efficiënte be
drijfsvoering mogelijk is.
,,ls dat niet wat overdreven, voorzitter, als je praat over
45 gulden per jaar?"
Van Nieuwenhuijzen geeft dat toe, maar je moet weieens
een beetje overdrijven om de mensen te activeren, is zijn
toelichting.
Is die 45 gulden zo'n zwaar instrument van een ruilver
kaveling waard?
Het landschap is afgetakeld.
Daar is de voorzitter duidelijk in: „Jazeker, je legt name
lijk ook een goede basis voor toekomstige ontwikke
lingen. Bovendien is die 45 gulden een gemiddelde; voor
al grote bedrijven zullen meer profijt hebben van deze
verkaveling".
Ir. H. Okma, inspecteur van de Landinrichtingsdienst,
wijst daarbij op de integratie van de A1 (landinrichtings-
werk) en de A2 (buitenlandinrichtingswerk). Met name
doelt hij op het zoetwaterleidingstelsel dat buiten ruilver-
kavelingsverband wordt aangelegd en dat in de ruilver
kaveling zal worden verdicht. Het totaal is meer dan de
som van de delen, vindt hij. Okma ziet de ruilverkaveling
ook meer als een totale herstructurering met vooral een
toekomstige meerwaarde.
Het is te hopen dat de boeren die meerwaarde ook zien
zitten.
De bijdrage aan natuurbeheer bestaat uit het veilig
stellen van een moerassig gebied rondom een oude
kreek (de bruintjeskreek), waardoor in de toekomst
weide- en rietvogels hier hun broedgebied kunnen be
houden; ook het gebied nabij de eendekooi zal wat
worden vergroot.
Het landschap dat volgens deskundigen de laatste
decennia nogal afgetakeld moet zijn, is ook aan een op
knapbeurt toe. Men dacht dit te vinden in het (her)be-
planten van enkele dijken, maar bij de inspraak vond dit
plan geen genade; de dijken blijven kaal.
De recreatie is een weinig ontwikkeld fenomeen op St.
Philipsland; er wordt slechts wat gefietst en gewandeld.
De zeedijken zijn, ook bij het warmste weer, meer bevolkt
door schapen dan door badgasten. Bij de sluis kun je
enkele sportvissers vinden. De bijdrage aan de recreatie
beperkt zich dan ook tot het plaatsen van enkele picknick-
banken. Een gepland fietspad kwam ook niet door de
inspraak.
„Is dit nu echt multifunctioneel?", vraag ik Okma.
„Je moet het in de tijd zien", weerlegt hij, „St. Philipsland
is een van de eerste RAK's, het multifunctionele karakter
is pas later uitgegroeid. Hier is de hoofdfunctie landbouw.
Gezien de tijd moeten we op „Flipland" tevreden zijn".
Of „natuurbeheer" ook tevreden is, wil ik nog even
weten. Volgens Okma is dat inderdaad het geval. Maar
gezien de honderden hectaren natuurgebied juist buiten
de blokgrens zal hun zorg over de vogelstand niet zo heel
groot kunnen zijn.
De prijs van de democratie
De Landinrichtingscommissie (samen met die vele amb
tenaren) had een goed plan gemaakt. Het ging de in
spraak in, het volk kon spreken.
Dat deed het ook. Er was veel kritiek. De agrarische
verbeteringen waren erg in trek, maar dan had je het ook
wel gehad. Bomen op de dijken brengen de boeren alleen
maar last en schade toe en van een fietspad dwars door
hun landerijen zijn ze helemaal niet gediend.
Maar de democratie vierde hoogtij en het plan werd aan
gepast, wat wil je nog meer?
Is het aangepaste plan nu slechter?
Van Nieuwenhuijzen vindt dat wel, het eerste plan was
beter. Jammer, maar dat is de prijs van de democratie.
Okma zegt het wat genuanceerder: „Het blijft zeker een
364
NGT GEODESIA 91 - 9
