Korte looptijden
voor gebieden die niet op de beleidskaart staan, maar
wel binnen de doelstellingen van het landinrichtings-
beleid vallen, komt gemiddeld 1000 ha per jaar in aan
merking;
voor gebieden waar nagenoeg alleen behoefte is aan
verbetering van de verkaveling en die niet op de
beleidskaart staan, is gemiddeld 5000 ha per jaar be
schikbaar. Voorwaarde hierbij is dat het rijksaandeel
in de kosten niet meer mag bedragen dan een vijfde
deel van het gemiddelde rijksaandeel in de kosten van
herinrichting/ruilverkaveling. De nominale oppervlakte
wordt voor een vijfde deel meegeteld in de totale
oppervlakte welke jaarlijks in uitvoering kan worden
genomen (36 000 ha). Voorts geldt dat maximaal 15%
van de totale oppervlakte mag bestaan uit dit soort
gebieden.
Verruiming
In 1988 zijn de toepassingsmogelijkheden verruimd; het
is sindsdien ook mogelijk om voor gebieden die binnen de
beleidskaart 9 zijn gelegen, een RAK aan te vragen. De
inrichtingssituatie dient zodanig te zijn, dat er voorname
lijk behoefte is aan verbetering van de verkaveling, tenzij
op grond van niet-agrarische overwegingen een andere
procedure is gewenst.
Het aantal aanvragen voor administratieve projecten is op
dit moment (1991) groot. In de juli 1990 uitgekomen
Structuurnota Landbouw, welke een van de bouwstenen
is voor het nieuwe Structuurschema LNO, wordt een ver
sterking van de inzet van administratieve ruilverkaveling
wenselijk genoemd voor de akkerbouw en de rundvee
houderij. Bij het opstellen van het Voorbereidingsschema
1990 heeft daarom nogmaals een verruiming van het
beleid plaatsgevonden. De oppervlakte welke jaarlijks
buiten de beleidskaart voor projecten met een administra
tief karakter beschikbaar is, wordt van 5000 op nominaal
11 000 ha gebracht, een en ander binnen de totale opper
vlakte van 36 000 ha.
Ongunstige verkaveling hoofdmotief
RAK's zijn vooral bedoeld voor gebieden waar de ont
sluiting en waterbeheersing redelijk goed functioneren,
maar waar een doelmatige bedrijfsvoering wordt be
lemmerd door een ongunstige verkaveling. De multi
functionele doelstelling van landinrichting geldt ook voor
RAK's. Dit houdt in, dat er geen nadelige gevolgen voor
niet-landbouwkundige functies, en zo mogelijk verbete
ringen, optreden. Tevens kan worden bezien in hoeverre
RAK's dienen mede ter veiligstelling van natuurgebieden.
360
Als grote werken moeten worden uitgevoerd, gebeurt dat buiten
ruilverkavelingsverband" (A2 werk).
de aanleg van natuur- en landschapselementen op over-
hoeken, kavelgrenzen, dijken e.d. tot de mogelijkheden
behoort. RAK's kunnen mede dienen ter veiligstelling van
natuurgebieden. Ook de realisering van recreatieve ele
menten wordt meegenomen.
De kracht van RAK's ten opzichte van „gewone" land
inrichting moet vooral worden gezocht in de korte duur
van voorbereiding en uitvoering. Een RAK is eenvoudig,
dus kan snel worden voltooid. Een voorwaarde hierbij is
wel, dat het benodigde kaartmateriaal tijdig beschikbaar
is. Het Kadaster levert het kaartmateriaal aan de Land
inrichtingscommissie in de vorm van een digitale GBKN
en (zo mogelijk) digitale, kadastrale kaarten. Deze ge
gevens kunnen alleen tijdig beschikbaar zijn, als reeds
vóór de stemming wordt begonnen met de vervaardiging,
met het risico dat het project niet doorgaat als de
stemming negatief uitvalt.
Voorbereiding
Tijdwinst in de voorbereiding kan vooral worden bereikt
in de fase waarin het voorontwerp-Landinrichtingsplan
wordt opgesteld en afgerond. Dit wordt mede bereikt door
het achterwege laten van het schetsontwerp, wat in elk
blok tot nu toe door de CLC is toegestaan. De deeladvie-
zen landbouw, openluchtrecreatie, landschapsbouw en
het advies van de Natuurwetenschappelijke Commissie
worden zo mogelijk voor een gehele regio opgesteld, wat
voor latere blokken uiteraard versnellend werkt. Wat
minder tijdwinst is te bereiken in de inspraakfase en de
verwerking van de inspraakreacties. De totale voorberei
dingsperiode (planvorming plus besluitvorming) kost vier
a vijf jaar tegen gemiddeld negen jaar bij een „gewone"
ruilverkaveling.
In de fase van het voorontwerp krijgt ook de begroting van
een project gestalte. Aan de raming van de kosten van de
kavelaanvaardingswerken ligt een toedelingsonderzoek
ten grondslag, uitgaande van een bestand opgebouwd uit
het AKR, aangevuld met gebruiksgegevens. Met behulp
van per project te formuleren bedrijfsmodellen wordt een
„plan in geld" gegenereerd, waarna (een deel van) het
gebied wordt ingeschetst.
Zoals gewoonlijk vindt er een batenberekening plaats met
kengetallen die mede zijn ontleend aan het toedelings
onderzoek: het rendement dient aan bepaalde minimum
normen te voldoen. Overigens zij vermeld dat het land
bouwkundige rendement niet het enige criterium is,
waarop een plan wordt beoordeeld: ook natuur- en land
schappelijke overwegingen zijn belangrijk voor de beoor
deling van het plan.
Uitvoering
Uit ervaring tot op heden met de uitvoering van de eerste
RAK, de ruilverkaveling Sluis-Oostburg in West-Zeeuws-
Vlaanderen, lijkt de uitvoeringsduur tot ongeveer zes jaar
te kunnen worden beperkt tegen een gemiddelde uit-
NGT GEODESIA 91 - 9
