Instrumentenzaal Extra dimensie: uit luchtfoto's kunnen driedimensionale tekeningen worden vervaardigd. geodetisch" opgeleide fotograaf, zoals hij zelf zei, de monstreerde door nauwkeurige meting van de hoek punten en meetmerken van de foto en het zuiver ont- schranken daarna, dat men zich over die kwaliteit geen zorgen hoeft te maken. In diezelfde verborgen, donkere kamers worden de films die Cor Zegers en de zijnen uit de lucht halen, omgewerkt tot vaak hele fraaie en vooral nauwkeurige basisproduk- ten voor de uitwerkingsapparatuur. Ook hier is weer de eerste zorg het produkt dat van een andere afdeling is ontvangen, zorgvuldig te bewerken en door te geven aan een volgende afdeling, zodat men er ook daar weer opti maal gebruik van kan maken. Een slecht afgewerkte foto kost op de volgende afdeling meer tijd of kan soms in het geheel niet worden uitgewerkt. Het was er heerlijk koel, kunstmatig koel. Niet duidelijk werd mij of het voor de mensen of voor de apparaten goed was, waarschijnlijk voor beiden. De extra zware, trillingsvrije vloer die is aangebracht, is wel duidelijk bedoeld voor de precisie-instrumenten die hier zijn opgesteld. Ik was nu duidelijk op de werkvloer. Een tiental uitwerkingsinstrumenten van het type Wild A8, A10 en Intergraph Analyte, bediend door evenveel medewerkers, vulde de zaal. Slechts een deel van de fotogrammeters was aanwezig, omdat in twee ploegen wordt gewerkt. „Bevalt dat werken in een ploegendienst goed?", vroeg ik een medewerkster. Bedachtzaam schudde ze het hoofd; nee, eigenlijk niet, vond ze, maar het is noodzake lijk om optimaal gebruik te maken van het instrumenta rium. Het werk vond ze overigens wel erg leuk en ze liet zien hoe in haar instrument een oude digitale kaart werd in- gespiegeld in een nieuwe opname. Zo kan ze direct een vergelijking maken van de oude met de nieuwe fotovlucht en mutaties opsporen en inmeten. Analoog werk is hier niet meer te vinden, volgens afde lingschef W. Spaan; alle uitwerking geschiedt digitaal en is kwalitatief hoogwaardig. Toch is het nog een heel werk om van een luchtfotopaar een digitaal bestand te vervaardigen. Voordat de foto's hier kunnen worden uitgewerkt, zijn schijven uitgelegd, is terrestrisch al een grondslagnet bepaald, is de fotovlucht voorbereid en uitgevoerd. In een eerste bewerking zijn de foto's eerst getrianguleerd en heeft een blokvereffening plaatsgevonden; pas daarna kan met de uitwerking wor den begonnen. In alle fasen van die bewerking zijn foutenbronnen aanwezig. Kwaliteits bewaking geschiedt op al die onder delen en vooral ook op de aansluiting van die werkzaamheden aan elkaar. De ene afdeling is als het ware klant van de andere en overdracht aan in terne klanten dient even zorgvuldig te geschieden als aan een externe klant: met de nodige controle dus. Bij een andere Wild A8 verwisselen twee personen juist van stoel. Het blijkt zo'n controle te zijn. Een foto- paar is uitgetekend door een foto- grammeter, een collega loopt het ge hele model na op volledigheid en fouten. Uitgebreide informatie over het computernetwerk en de digitale verwerkingsmogelijkheden voltooien de rond leiding. Rozegeur en maneschijn Directeur W. Sonnenberg (bij welk ander groot geode tisch bedrijf vind je tegenwoordig nog een geodeet als directeur?) kreeg nog een keer de kans zijn mond open te doen en liet die niet voorbijgaan. Vol lof was hij over de grote Nederlandse opdrachtgevers die KLM Aerocarto veel werk verschaffen en waarmee samen ook veel onderzoeken naar nieuwe mogelijkheden worden uitgevoerd, met name de proef in de gemeente Den Haag en een proef samen met het Kadaster om in Emmen het gemeentelijk kaartenbestand te actualiseren. Niet te onderschatten zijn natuurlijk de buitenlandse op drachten, ver weg, welke uit de samenwerking met het Kadaster zijn voortgevloeid. Met de opdracht om het eiland Curagao in kaart te brengen, is tien miljoen gulden gemoeid en ook in Argentinië is pas een grote opdracht verkregen, voorlopig goed voor vijf miljoen gulden. KLM Aerocarto werkt vanaf de oprichting wereldwijd en dat hoopt ze nog lang te blijven doen. In die verre landen lukt dat ook best volgens Sonnenberg, evenals in Oost-Europa. Maar over het eigen overheids beleid is hij minder positief. Het is op zijn minst merk waardig dat een overheid die moet bezuinigen, en dit ook in het landmeetkundig werk op alle mogelijke manieren probeert te bereiken, handenvol geodetisch werk uit besteedt aan bedrijven buiten Nederland. Daarmee mist die overheid toch een grote inkomstenbron, want alle winstbelasting daarvan gaat naar de buren. Als ik veronderstel dat dit een soort van ontwikkelings hulp kan zijn, antwoordt drie man in koor dat het niet om een ontwikkelingsland gaat, hoewel de naam van de maatschappij die Sonnenberg bedoelt hem maar niet te binnen wil schieten. Het is vooral Nederlands luchtkarte- ringswerk dat ,,met bakken vol de grens over gaat". Nee, niet alles is rozegeur en maneschijn. Maar ja, er moet in elk bedrijf nog wat overblijven om naar te streven. Bovendien is er een oud gezegde dat men niet alles kan hebben in het leven, omdat je dan soms het deksel op de neus krijgt. En dan zou dat in de kwaliteitstermen van KLM Aerocarto weieens een afKICKer kunnen beteke nen. De redactie van NGT Geodesia is in ieder geval dik te vreden over de gastvrijheid op die warme, zomerse dag en wenst KLM Aerocarto veel succes en nog heel veel opKICKers toe. NGT GEODESIA 91 10 435

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1991 | | pagina 19