I
Preventieve
maatregelen
-BIJSTURING-
Ingangs-
controle
Pro
ces
-BIJSTURING-
Tussentijdse
controle
Pro-
ces
Fig. 4. Proces- en produktverbetering op basis van controle.
krijgen. Met het besef dat een MD-kwaliteitsbeleid, een aangepast
kwaliteitssysteem en een uitbestedingsbeleid noodzakelijk waren, is
vooruitlopend hierop toch een aanvang gemaakt met beperkte uit
besteding van digitale terreinmodellen en paspuntenmetingen. De
nadruk van de praktische kwaliteitszorg en kwaliteitsacties binnen
de MD kwam daardoor te liggen op de uitbesteding. De hierbij opge
dane ervaring en vrijgekomen tijd worden aangewend voor het
parallel hieraan:
toetsen en verbeteren van eigen produktieprocessen en kwali
teitssysteem;
verkleinen van de inzet van eigen personele capaciteit op pro-
duktietaken.
Bij de verbetering van de interne processen en met name daar waar
al een stap is gemaakt in de richting van decentralisatie, wordt in
grote lijnen dezelfde benadering gevolgd als bij uitbesteding. Het
vervolg van dit artikel zal slechts de werkwijze bij uitbesteding
behandelen.
Uitgangspunten
Het uitgangspunt bij uitbesteding is, dat er vooraf voldoende garan
ties dienen te zijn dat de gewenste kwaliteit wordt gehaald en dat ook
op tijd wordt geleverd. Daarvoor zijn nodig:
preventieve maatregelen
voorbereiding
planning c.q. fasering
(prejkwalificatie/selectie
handboeken en instructies
normen en criteria
project- en produktspecificaties
tussentijdse controle
zelfcontrole voor aflevering
meetpunten tijdens produktie
overleg/begeleiding
eindcontrole
toetsing criteria
methodieken en instructies
bijsturing van
proces
produkt
controlemethodieken (op grond van controleresultaten)
De kwaliteitszorg met betrekking tot het produktieproces is schema
tisch aangegeven in fig. 4.
De controles dienen snel, effectief en onafhankelijk te worden uitge
voerd. De resultaten van de controle worden ten behoeve van bij
stelling aan de processen en produkten geregistreerd.
Omdat dit proces nooit 100% kan worden afgedekt met controles op
kwantificeerbare criteria, wordt dit proces ondersteund door per
soonlijke begeleiding en overleg met contactpersonen.
Een van de preventieve maatregelen is het toepassen van twee
soorten uitbesteding met een daarop afgestemde wijze van con
troleren.
Uitbesteding van meting de preventieve controle
Deze methode wordt toegepast bij grondslagmetingen. De leve
rancier wint de gegevens in volgens MD-instructies en contro
leert volgens MD-instructies of deze waarnemingen aan de eisen
voldoen. De door de MD daarop uit te voeren definitieve vereffe
ning is tevens eindcontrole op de aangeleverde waarnemingen.
Deze werkwijze is alleen mogelijk bij produkten met een over-
tallige aanmeting (interne controle). De steekproefmethode is
hier niet toepasbaar, omdat de steekproef afhankelijk, minder
betrouwbaar en te tijdrovend zou zijn.
Uitbesteding van eindprodukten steekproefcontrole
Bij produkten die zijn opgebouwd uit enkelvoudige waarnemin
gen, kan slechts door middel van een steekproef efficiënt worden
gecontroleerd. De originele meetdata worden meegeleverd door
de leverancier, maar hierop wordt slechts teruggevallen ingeval
van afwijkingen of bij noodzaak tot reconstructie. Deze methode
wordt toegepast bij het uitbesteden van digitale terreinmodellen.
Eind
controle
-<Processtappen
Om aan te geven hoe ingeval van uitbeste
ding al in zo'n vroeg mogelijk stadium aan
dacht wordt besteed aan de uiteindelijke
kwaliteit van het eindprodukt, heb ik het
proces opgesplitst in een aantal, voor uit
besteding van digitale terreinmodellen en
grondslagmetingen, relevante stappen (fig.
5). Aan de stappen die te maken hebben met
een optimale planning van de aan de MD
beschikbaar staande capaciteit, wordt hierbij
geen aandacht besteed.
Opdracht(omschrijving)
Voordat afspraken rond de produktie kunnen worden gemaakt,
moet er een volledige en duidelijke opdrachtomschrijving liggen,
die instemming heeft van zowel de opdrachtgever als van de MD.
Een goede opdrachtomschrijving is noodzakelijk voor:
de toetsing van de interpretatie van de klantwensen;
het inschatten van de haalbaarheid in tijd en kwaliteit;
het probleemloos doorlopen van het produktieproces.
Hulpmiddel hierbij zijn checklists en handboeken die uitgaan van
een standaardprodukt met verschillende extra's. De Business
Area TOPO gebruikt hiertoe het opdracht-inventarisatieformulier.
Proceskeuze en acceptatie
Voor de totstandkoming van produkten beschikt de MD over ver
schillende technieken. Aan de klant wordt een produktiewijze
voorgesteld, die ligt binnen de mogelijkheden van de MD en die
optimaal aansluit bij de door de opdrachtgever gewenste kwali
teit. De keuze van het proces is daarbij afhankelijk van:
terreinsituatie;
omvang van de opdracht;
vereiste nauwkeurigheid;
gewenste inhoud;
afleverdatum;
veiligheidsaspecten;
beschikbare capaciteit.
Acceptatie van de opdracht vindt plaats wanneer over de op
drachtomschrijving en de proceskeuze overeenstemming is be
reikt met de opdrachtgever.
Uitbesteding/zelf
De keuze voor het al dan niet uitbesteden is gebonden aan richt
lijnen in het uitbestedingsbeleid. Ten behoeve van een optimale
beheersing besteedt de MD momenteel nog slechts per deel
proces uit. Alleen goed definieerbare opdrachten die de MD zelf
niet kan uitvoeren en die door anderen binnen de tijd minstens
even goed kunnen worden uitgevoerd, komen voor uitbesteding
in aanmerking. Advisering en werkzaamheden die specialisti
sche kennis of apparatuur vereisen, worden in de regel niet uit
besteed.
Instellen directie en logboek
Alle bij het produktieproces betrokken afdelingen hebben belang
bij een goed resultaat. Bij de voorbereiding, begeleiding en con
trole van de uitbesteding worden dan ook alle partijen betrokken.
Dit gebeurt door het instellen van een uitbestedingsteam, dat
bestaat uit een zogenaamde directie en een per project samen
gestelde achterban van specialisten uit de betrokken afdelingen.
De directie bestaat uit de uitbestedingscoördinator en de lijnchef
van het organisatie-onderdeel dat uitbesteedt. De directie is
verantwoordelijk voor:
opstellen van het contract;
planning van de uitvoering en de controle;
begeleiding bij uitbesteding;
voortgang van uitbesteding.
Alle voor het toekomstige produktieproces relevante zaken wor
den vastgelegd in een logboek dat de volgende inhoud heeft;
planning;
controleplan;
rapportage;
materialenlijst.
Selectie bedrijven
Uitbesteding vindt plaats volgens onderhandse uitbesteding. Dit
betekent dat een aantal vooraf geselecteerde bedrijven wordt
benaderd. Deze selectie kan worden gezien als een preventieve
maatregel. Het hebben van inzicht in en kennis van het kwali
teitsniveau van leveranciers is belangrijk voor een goede selectie
en daarmee essentieel voor de uiteindelijke kwaliteit van het
resultaat van de uitbesteding.
Bij uitbesteding van terrestrische werkzaamheden en kleine
fotogrammetrische opdrachten wordt geselecteerd volgens de
zogenaamde praktijkmethode. Hierbij vindt selectie plaats op
486
NGT GEODESIA 91-11
