Software ontwikkeling: weggegooid geld?
Een centrale plaats in deze opzet heeft de klantgerichtheid. In [12]
zijn vier hoofdkenmerken van klantgerichtheid genoemd:
klanten en opdrachtgevers zijn benoemd. Kennis over de wezen
lijk belangrijke klanten is aanwezig. Daarnaast is de belangrijkste
klant benoemd;
inzicht vooraf in de werkelijke behoeften van klanten. Dit inzicht
kan worden onderbouwd met onderzoek;
duidelijkheid in hoeverre intern gehanteerde eisen een weer
spiegeling zijn van de behoeften van klanten;
bekendheid in hoeverre produkten en diensten daadwerkelijk
aan behoeften voldoen.
De MD heeft deze taken neergelegd bij de functie van opdracht
manager/coördinator. Deze „rechterhand" van de BA-manager ver
vult hiermee de spilfunctie tussen wat de klant wenst en de goede
afspraken met betrekking tot deelprocessen in het totale produktie-
proces tussen de verschillende afdelingen van de MD.
Kwaliteit in de praktijk: meten paspunten
Zowel voor de veiligheid van het personeel als om te bereiken dat er
minder files ontstaan, dienen metingen op of langs de autosnel
wegen zoveel mogelijk te worden vermeden. Ten behoeve van de
beheerkaart of een DTM worden regelmatig fotogrammetrische
opnamen gemaakt van de autosnelwegen (zo'n 500 km per jaar).
Paspunten voor deze opnamen werden traditioneel op de vlucht
stroken van de snelweg gelegd, omdat de paspunten dan goed ge
schilderd en dus niet behoefden te worden bewaakt en een snelle
meting (polygoon) zonder veel verkenningswerk kon plaatsvinden.
Verder konden alle paspunten ook eenvoudig worden gewaterpast.
In een proefproject langs de A1 (Apeldoorn - Deventer) is dit jaar ge
keken [13] hoe een meetprocedure te kiezen, met als uitgangspunt
dat het meten van de paspunten vrijwel geheel weg van de snelweg
dient te gebeuren. Kwaliteitsverbetering zou dan bestaan uit:
verhoging van de verkeersveiligheid door minder werkzaam
heden op de snelweg;
besparing op afzettingen van de vluchtstrook;
prettiger en veiliger werken voor de MD-medewerkers.
Dit alles onder gelijkblijvende technische kwaliteit (lees: precisie en
betrouwbaarheid) van de fotogrammetrische blokvereffening.
Om een lang verhaal kort te maken, is het in de proef mogelijk ge
bleken alle paspunten buiten de snelweg te leggen en zelfs een
reductie in het aantal paspunten van 30°/o te bereiken. Door verder
gebruik te maken van GPS, kon een totale besparing van arbeidstijd
van 10% worden bereikt, exclusief de tijd besteed aan de afzet
tingen.
Voor de uitvoering volgens de oude procedure was ongeveer 20
dagen meten op de snelweg nodig geweest, en nu dus geen éénAls
enige nadelen kunnen worden genoemd:
er moet wat meer worden omgereden, omdat de paspunten op
secundaire wegen en fietspaden liggen; hierdoor vergt het meten
iets meer organisatie;
de procedure vergt een iets langere voorbereidingstijd en is daar
door wat minder flexibel.
Deze nadelen vallen echter in het niet bij de voordelen.
Het resultaat van deze proef is dus aanzienlijke kwaliteitsverbetering
zonder toepassing van wezenlijk nieuwe methoden of technieken.
Deze proef toont daarmee nogmaals aan dat de management
kwaliteit het belangrijkste is en dat zelfs daar de verbeteringen vaak
in vrij kleine dingen kunnen zitten.
MD-beleid ten aanzien van kwaliteit
In het voorgaande is zeer veel vermeld over kwaliteit en de MD. Het
moge duidelijk zijn dat nog niet alles volledig is afgestemd, laat staan
afgerond. Om aan het geheel een paraplu te geven, heeft de directie
van de MD recent het kwaliteitsbeleid op de volgende wijze ver
woord:
De Meetkundige Dienst voert een kwaliteitsbeleid, waarbij zij die
kwaliteit aan haar klanten levert, die voor een goede uitvoering van
hun werken nodig is.
Hiertoe streeft de Meetkundige Dienst naar een kwaliteitssysteem,
dat voldoet aan de NEN-ISO 9000 normen.
Een speciaal projectteam heeft nu de opdracht een vooronderzoek
te doen om tot volledige realisatie van het beleid te komen. Uiteinde
lijk zou dit dan moeten leiden tot een compleet kwaliteitshandboek
voor de MD, waarbij echter op basis van de tweede volzin van het
geformuleerde beleid valt op te maken, dat dit in ieder geval naar de
geest, maar niet noodzakelijkerwijs naar de letter van NEN-ISO 9000
zal zijn. Kwaliteitsbeleid, vervat in een dergelijk handboek, is immers
geen doel op zich.
4. Persoonlijke stellingen
Een voordracht over kwaliteit is, gezien de brede discussie die nu
hierover in zowel publieke en private sector plaatsvindt, niet com
pleet zonder enige afsluitende gedachten die in de aanloop naar dit
congres bij mij zijn opgekomen. Aangezien deze gedachten bepaald
niet alle iets met de Meetkundige Dienst van doen hebben, zijn ze
gegoten in de vorm van persoonlijke stellingen. Ik hoop dat ze op
enigerlei wijze voor de aanstaande discussie over „Kwaliteit in de
geodesie, geen luxe maar noodzaak!" van nut kunnen zijn.
1Bij dienstverlening zijn zaken als op tijd leveren en service op
maat veel belangrijker dan de prijs.
Toelichting: voor het gemak reken ik de geodesie ook maar tot
de dienstverlening, immers vrijwel geen enkel geodetisch pro-
dukt kun je zo „van de plank" kopen.
2. De geodesie is nog te veel gespitst op de technische kwaliteit.
Toelichting: het is de onmetelijke verdienste van professor Baar-
da van de TU Delft dat de geodesie beschikt over zulke goede
handvatten voor de beschrijving van precisie en betrouwbaar
heid van z'n eindprodukten [14, 15]. Gezien echter de eerdere
opmerking dat 90% van alle kwaliteitsproblemen een organisato
rische oorzaak heeft, moet een adequate inbedding van deze en
dergelijke handvatten in de diensten en bedrijven nog veel aan
dacht krijgen.
3. Het geodetisch onderzoek in Nederland stopt veel energie in het
opsporen van fouten en slechts weinig in het voorkomen van
fouten.
Toelichting: het betreft hier een menselijke trek: genezen is
leuker dan voorkomen. Het betekent echter wel, dat we zeer
goed zijn in het met statistische technieken opsporen van fouten,
die indien goed, laat ik zeggen, „instrumenteel" en „proce
dure" onderzoek was verricht niet waren gemaakt. Denk
bijvoorbeeld aan het getob met de antennehoogte bij GPS-
metingen en systematiek bij waterpassingen.
4. De kwaliteitsbeheersing verschuift in de geodesie van binnen
naar buiten.
Toelichting: zelfregistrerende apparatuur, elektronische veld-
boeken en verdere automatisering maken het mogelijk direct bij
de inwinning fouten op te sporen en te corrigeren.
5. Ten aanzien van de technische kwaliteit en een stuk manage-
ment-kwaliteit is het jammer dat het project.Nieuwe HTW" is
vastgelopen.
Toelichting: gezien al het voorgaande zou zo'n kwaliteitshand
boek wat de HTW is voor geodetisch werk zeer nuttig zijn.
In feite is er naar mijn mening al zeer veel materiaal beschikbaar.
Ik verwijs hier ook naar een uitspraak van prof. Hummel in [16],
die stelt dat een nieuwe HTW nu belangrijker is dan ooit, omdat
de „knoppologie" het gevaar in zich bergt, dat niet-geodeten de
geodetische opgaven in hun omgeving zelf zullen trachten op te
lossen.
bruikbaar direct
na levering
2%
bruikbaar na
verregaande
wijzigingen
3%
gebruik
gestopt
na enige tijd
19%
geleverd maar
nooit gebruikt
47%
betaald maar
nooit geleverd
29%
(Fortune Magazine)
Fig. 5. 75% van alle gestarte programmatuur-ontwikkelingsprojecten
wordt nooit afgerond, dan wet nooit gebruikt ais ze zijn afgeleverd;
uit een onderzoek bij de Amerikaanse overheid in 1982 [17],
NGT GEODESIA 91 - 12
535
