Evaluerend ontwerpen
Oei
Landinrichtingsbolwerk Westraven, een brug te ver.
worden aangepast, plannen die in alle fasen op kaarten
hun weerslag vinden, lenen zich uitstekend voor de inzet
van een GIS, ontdekten de landinrichtingsmensen en ze
gingen op zoek. Zij vonden ARC/INFO het meest geschikt
voor hun doel.
Niet alleen werden de tekenkamertoepassingen (kaart
vervaardiging) geautomatiseerd, maar tegelijkertijd
moesten ook andere toepassingen met behulp van het
beeldscherm mogelijk worden. Zoals de automatiserings
specialist Herman Assink (van de LID) het uitdrukte:
„Alles door elkaar kunnen husselen, selecties maken en
alternatieven opstellen". Dat kan vanaf januari 1992 in
elke provinciale vestiging van de Landinrichtingsdienst.
Het ging natuurlijk niet allemaal vanzelf. ARC/INFO was
niet zonder meer geschikt voor dit gebruik, er moesten
aanpassingen worden gemaakt. Men vond bijvoorbeeld
de menustructuur wat ingewikkeld en ontwikkelde daar
om zelf een gebruiksvriendelijke, krachtige (snelle), Ne
derlandstalige menustructuur rondom de bestaande com
mando's.
Voor de tekenkamertoepassingen werd de applicatie
KARTO ontwikkeld, waarmee na opbouwen en combine
ren van GIS-bestanden de benodigde kaarten kunnen
worden vervaardigd. Andere deelsystemen zijn nodig om
te kunnen selecteren, analyseren en ontwerpen.
Veel inventarisaties die op kaarten worden weergegeven,
zoals vegetatie, grondgebruik, wegen, waterlopen, hoog
teligging en bodemkaart, hebben een gemeenschappelij
ke basis gekregen, namelijk DIGTOP, een digitale
topografische ondergrond, afgeleid van de topografische
kaart 1 12 500.
In de „cultuurtechnische inventarisatie" (c.i.) wordt in
formatie verzameld over het gebruik van de grond. Hieruit
is onder andere af te lezen hoeveel kavels elk bedrijf ge
bruikt, hoever zij van de gebouwen liggen, enz. Door
gegevens van de c.i. te combineren met die van de we
genkaart en de toedelingswensen, kan met de applicatie
INTOVOL een toedelingsonderzoek worden gedaan. Met
de applicatie TEKTOE kan die nieuwe toedeling worden
ingetekend met behulp van een grafisch beeldscherm.
Nadat zo een nieuwe (fantasie)toedeling is gerealiseerd,
kan worden berekend welke voor- en nadelen die hutsel-
partij oplevert.
Door in meerdere of mindere mate rekening te houden
met natuur- en landschapswensen, wijzigt die toedeling
en dus ook het effect. Voortdurende aanpassingen zijn nu
gemakkelijk op het beeldscherm te realiseren, zonder
steeds weer geheel nieuwe kaarten te moeten maken. Dit
noemt men evaluerend ontwerpen.
NGT GEODESIA 92 - 1
Herman Assink zet zich bereidwillig achter een werk
station en loopt door de gebruiksvriendelijke menu's. Als
het apparaat soms wat langzaam reageert, verontschul
digt hij zich: „Hij werkt nog op een wat oudere VAX, dus
duurt het wat langer". Frank Holsmuller voegt daar nog
aan toe dat het allemaal wat minder flitsend gaat dan op
een UNIX- of ULTRIX-machine, maar dat bewijst dat we
met een open systeem werken, op verschillende appara
tuur toepasbaar.
Het Nederlandse hoofdmenu voert ons (toch redelijk snel)
door de onderdelen topologie - correctie (edit) - kaart -
bestandsbeheer - help; duiken we daarna dieper in onder
deel edit, dan verschijnen de kopjes: digi - zoom - label -
tic, maar gelukkig ook: meten - tekenen - fout - oei.
Die laatste vraagt natuurlijk uitleg: het staat voor onge
oorloofd eigen initiatief. Volgens Frank is dat in ARC
INFO terug te vinden als Oops. Maar een beetje eigen
(ongeoorloofd) initiatief blijkt geoorloofd.
Kramers/Logisterlon en IVIS, een adminlstratlef-geome-
trisch informatiesysteem
Kramers Automatisering is een „systeemhuis-plus" en biedt
totaaloplossingen voor de informatisering van organisaties in
een aantal verticale markten, waaronder de gemeentelijke
overheid. De oplossingen hebben een grote toegevoegde
waarde en zij behelzen de levering van apparatuur, program
matuur, onderhoud, opleiding en advies.
Logisterion BV, een zusterbedrijf van Kramers, is ontwikke
laar en distributeur van vooral technische programmatuur. Het
geografisch informatiesysteem ARC/INFO is een van deze
pakketten. Hiermee worden tevens applicaties ontwikkeld voor
veel toepassingsgebieden waar ruimtelijke informatie een rol
speelt.
Deze samenwerkende bedrijven adviseren, instrueren en be
geleiden bij de invoering van vastgoedinformatie. In IVIS, de
vastgoedoplossing van deze bedrijven, vormt het geografisch
informatiesysteem ARC/INFO van de Amerikaanse firma ESRI
de spil binnen het administratieve en geometrische domein. Er
is gekozen voor een open structuur met UNIX als besturings
systeem, een standaardnetwerk omgeving, het gegevensbe-
heersysteem ORACLE en de vierde generatietaai UNIFACE.
Door koppeling van het geografisch informatiesysteem ARC
INFO met het administratief vastgoedsysteem van gemeenten
ontstaat een totaalprodukt voor vastgoedinformatievoorzie
ning, genaamd IVIS, dat onder andere voldoet aan de eisen
van de VNG en de GFO's.
Het ARC/INFO-pakket is momenteel in gebruik op veel syste
men binnen de Ministeries van VROM, Rijkswaterstaat en
Landbouw en Visserij, alsmede bij provinciale en lagere over
heden. Het wordt gebruikt bij het nemen van beleidsbeslis
singen met betrekking tot ruimtelijke zaken (bestemmingsplan
nen, ruilverkaveling, milieuproblematiek e.d.).
Het GIS-pakket kan worden gezien als een gereedschapskist
met instrumenten om geometrische en administratieve bestan
den aan elkaar te koppelen en manipulaties en analyses uit te
voeren. De integratie met een relationeel gegevensbeheer-
systeem (RDBMS) als INGRES of ORACLE zorgt ervoor dat de
administratieve gegevens aan de kaartelementen zijn ge
koppeld, waardoor bijvoorbeeld thematische kaartjes kunnen
worden vervaardigd.
Belangrijk is de onafhankelijkheid van apparatuur, wat bete
kent dat ARC/INFO bruikbaar is op veel merken grote, kleine
en minicomputers, werkstations en PC's. Ook kunnen meerde
re soorten bestanden worden ingelezen (SUF 2, SIF, DXF,
enz.).
ArcVIEW is geen aparte module, maar een nieuw opzich
zelfstaand produkt, bedoeld om de niet-technische eindgebrui
ker de mogelijkheid te geven een ARC/INFO-gegevensbestand
zichtbaar te maken en de daarbij behorende, beschrijvende ge
gevens op te vragen. Geheel menu-gestuurd kan men op een
eenvoudige wijze gegevens genereren en selecties uitvoeren.
13
