Terrestrische meting of digitaliseren?
Aanpak
Nadat bovengenoemde stellingen door de leiding waren
geformuleerd, besloot de PNEM voor de opzet en de
uitvoering van de te vervaardigen topografische kaart en
werd besloten landmeetkundige kennis in huis te halen.
Op 1 januari 1980 trad de auteur P. Hooiveld als land
meetkundige in dienst bij de NV PNEM te 's-Hertogen-
bosch met de volgende opdracht: adviseer de Teken
kamer, zowel gevraagd als ongevraagd met betrekking
tot alle landmeetkundige aspecten in opzet, uitvoering,
verwerking en levering, gezien vanuit de behoefte aan
automatische leidingenregistratie.
Fotogrammetrie?
De Tekenkamer had zich reeds uitvoerig laten voorlichten
met betrekking tot de grootschalige aanmaak van digitale
topografie door de Rijkswaterstaat. Een fotogrammetri-
sche aanpak verdiende daarbij de voorkeur. De PNEM
overwoog fotogrammetrische apparatuur aan te schaffen.
Gezien de beperkte inhoudsdefinitie van de kaart en de
eis van nauwkeurigheid werd na vergelijking van diverse
offertes op basis van een zelfde eindprodukt voor de ge
hele provincie Noord-Brabant uiteindelijk echter de voor
keur gegeven aan een terrestrische opmeting. Voor het te
vervaardigen produkt diende namelijk een volledige blok-
vereffening plaats te vinden, waarbij de naverkenning
een zodanige investering vergde, dat om prijstechnische
redenen werd afgezien van een fotogrammetrische kaart
vervaardiging.
Bestaande topografie werd, mits zij voldeed aan de ge
stelde eisen, gedigitaliseerd. De eisen betroffen onder
andere precisie, betrouwbaarheid, volledigheid, homo
geniteit en onderscheidbaarheid. De topografische kaart
van de gemeente Helmond is op deze wijze geprodu
ceerd. In een latere fase is afgezien van volledige digi
talisering in verband met een te onnauwkeurig digitaal
produkt, waardoor de bijhouding van de topografie en de
voortdurende aanpassing in de leidingenregistratie kost
baar werden.
In 1980 werd een begin gemaakt met een proefmeting in
de gemeente Asten. Een volledige, digitale meting diende
volgens bestek te worden uitgevoerd. De meting werd op
basis van kringnetaansluiting aan RD-coördinaten be
rekend.
De meting diende een strook van 35 meter topografie
gerekend vanuit de as weg te bevatten, waarop in hoofd
zaak voorgevels en wegbelijningen zouden voorkomen.
Na de proefneming Asten werden omliggende gemeen
ten uitbesteed en binnen het concept tot uitvoering ge
bracht.
Hoe verder met de GBKN?
Door de steeds terugkerende plenaire discussies over
kosten, kostenverdelingen en categoriale wensen verliep
de GBKN-produktie te projectmatig en te onzeker. Boven
dien kon niemand voldoen aan de vraag die door de
PNEM werd gesteld, waardoor de Tekenkamer besloot
zelf de uitvoering en bijhouding van de kernkaart ter hand
te nemen.
In 1981 gaf de PTT reeds te kennen een samenwerkings
verband met de PNEM te willen aangaan. In een later
stadium sloot het Kadaster zich hierbij aan en zo ontstond
NGT GEODESIA 92 - 3
het huidige samenwerkingsverband (SV) tussen PNEM,
PTT en Kadaster.
SV en GBKN-B
Het SV heeft zich op landmeetkundig gebied gemani
festeerd in techniek, financiën, acquisitie, administratie,
gegevensbeheer en statistiek.
De GBKN-B (Brabants model fig. 1) is haar produkt ge
worden, waarbij voornamelijk geïdealiseerde voorgevels
van gebouwen en wegbelijningen de topografische kaart
vormen. Deze kaart is uniform van karakter in de kaart-
schalen 1 500 en 1 1000 en is in hoofdzaak een ter-
restrisch gemeten produkt in een door het Kadaster opge
zet kringnet. Deze metingen zijn en worden in hoofdzaak
uitbesteed aan ingenieursbureaus.
De uitbestedingen gaan vergezeld van een gedetailleerd
bestek, waarbij een raming van de hoeveelheid punten
(coördinaten) die moeten worden gemeten, wordt ver
strekt. De inschrijving gebeurt op basis van een puntprijs
met of zonder het leveren van semantische informatie.
Deze informatie wordt veelal geleverd op een veldwerk of
werkkaart en door het SV zelf verwerkt. Hierbij vindt
tevens controle plaats op fouten en tekortkomingen.
Meestal is naar aanleiding van de verwerking een gerich
te meting van ontbrekende of foutieve topografie nood
zakelijk. De controlemeting wordt uitgevoerd door de
eigen dienst of door de PTT. Ook de wijzigingen in
bestemmingsplannen worden indien mogelijk nog in dit
stadium meegenomen.
Nadat de eindcontrole heeft plaatsgevonden, wordt een
gemeente in één keer als een op te leveren project aan-
Fig. 1. De GBKN-B.
87
