Deze behoefte is bevestigd door de deelnemende landen aan
CEN/TC 287. In de vergadering hebben alle delegaties de stand van
zaken in hun landen uitgebreid geëtaleerd. Ze hebben ook van de
gelegenheid gebruik gemaakt om eigen stukken uit te delen, die als
bijdragen tot normalisatiemateriaal zijn bedoeld.
De uit Engeland en de Scandinavische landen afkomstige bijdragen
hebben de meeste indruk gemaakt. De Scandinavische landen had
den van tevoren gezamenlijk overleg gepleegd, dat in een over
zichtelijk document is uitgemond. Vanuit Nederland is melding
gemaakt van de vorig jaar geïnstalleerde Normcommissie 352 40
„Kartografische informatie" die reeds onderwerpen op gang heeft
gebracht, maar nog niet haar werkprogramma volledig heeft uit
gestippeld. Dit is mede afhankelijk van de door CEN/TC 287 uit te
zetten koers.
Werkgebied
Het door CEN oorspronkelijk voorgestelde werkgebied van CEN/TC
287, alsmede de titel hiervan, heeft in de vergadering veel kritiek
gehad. De titel is gehandhaafd. Het werkgebied is gewijzigd en ge
preciseerd na een moeizame maar noodzakelijke brainstormende
discussie over aspecten en mogelijke onderwerpen van normalisatie
waarvoor prioriteit wenselijk is. Besloten is het werk van CEN/TC 287
te beperken tot basissystemen zonder applicaties. De applicaties
worden overgelaten aan overige CEN/TC's die bestaan, zoals
CEN/TC 278 ,,Road transport information", of nog zullen worden in
gesteld.
Het werkgebied luidt:
Standardization in the field of digital geographic information: This
comprises a structured set of standards which specifies a methodo
logy to define, describe and transfer representations of the real
world. This will allow understanding and usage of digital information
related to any location in the real world.
The objective is to facilitate the use of digital information related to
real world locations through information technology as a whole. This
standardization work will influence and be influenced by develop
ments in the field of information technology.
Note
Location in the real world may be represented by co-ordinates, tex
tual description or codified names.
Liaisons
De vergadering kwam niet toe aan een formalisering van „liaisons"
met andere CEN/TC's en Europese organisaties. Een dergelijke for
malisering is afhankelijk gesteld van de in te stellen werkgroepen. De
werkgroepen kunnen pas worden gevormd op het moment dat het
gewijzigde werkgebied door de CEN Technical Board is goed
gekeurd en een werkprogramma is gemaakt. Toch kregen de aan
wezige delegaties de gelegenheid om voorstellen voor liaisons aan
te dragen. Onvermijdelijk lijkt te zijn de liaison met CEN/TC 278
„Road transport information". Vanuit Nederland is voorgesteld om
een liaison te vormen met OEEPE (Organisation Europeénne d'Etu-
des Photogrammétriques Expérimental).
Werkprogramma en volgende vergadering
Het aanwezige gezelschap was te groot en de tijd ontbrak om een
verantwoord werkprogramma op te zetten. Gevormd is een ad hoe
groep om met een voorstel te komen. Aan deze groep zijn duidelijke
instructies verstrekt en de voornaamste documenten aangegeven
om vóór 31 maart 1992 te komen met een voorstel met prioriteiten.
De ad hoe groep bestaat uit deskundigen afkomstig uit Engeland,
Frankrijk, Duitsland en de Scandinavische landen. De documenten
zijn de door de Scandinavische landen en Engeland uitgereikte
stukken.
Drie maanden later, namelijk op 25 en 26 juni 1992, zal CEN/TC 287
vergaderen over het voorstel van de ad hoe groep en over eventuele
schriftelijke commentaren op dat voorstel. Verwacht wordt dat werk
groepen zullen worden ingesteld voor de in het werkprogramma op
te nemen onderwerpen. Vanuit Nederland is er dan de gelegenheid
om het voorstel te bestuderen en eventuele bijdragen te leveren. In
de komende vergadering zal ook het moment komen om wensen te
uiten inzake de deelname aan een of meer werkgroepen, of zelfs een
werkgroepsecretariaat te voeren. Dit kan aan Nederlandse belangen
tegemoet komen, maar het vereist inspanning en financiering. Het
nodige overleg zou tijdig vóór 25 en 26 juni 1992 in Nederland moe
ten worden gevoerd om eventueel te komen tot specifieke wensen.
Omdat het Nederlands Normalisatie-Instituut lid is van CEN/TC 287,
is de coördinatie van een dergelijk overleg de taak van de Norm
commissie 352 40 „Kartografische informatie".
N.V. Pais
TU DELFT
De afstudeerscripties van de TU Delft, Faculteit der Geodesie,
zijn te leen bij de bibliotheek, Thijsseweg 112629 JA Delft. Tele
foon 015-78 25 60 of 78 25 68.
M. E. de Gunst
AUTOMATISCH DETECTEREN VAN WEGEN IN SPOT-BEELDEN
(Afstudeerdatum: 23-11-1990)
De hoge resolutie van SPOT-beelden maakt onderzoek naar het
automatisch herkennen van wegen interessant. Digitale beeldbe
werkingstechnieken bieden hiervoor de mogelijkheid. Uit literatuur
onderzoek blijkt dat een combinatie van technieken om wegen te
herkennen, de beste resultaten oplevert. Verscheidene technieken
worden ondergebracht in twee niveaus. Op het lage niveau bevinden
zich drie segmentatietechnieken:
classificatie met multispectrale en structuurinformatie; een beeld
met structuurinformatie wordt als extra band bij de multispectrale
classificatie meegenomen;
dynamisch programmeren in een zoekgebied; het maximale
kostenpad-algoritme detecteert de weg in een zoekgebied lood
recht op de weg. De globale vorm van het pad is goed, maar gril
lig. De methode kan worden gebruikt om gaten in wegen te over
bruggen als het zeker is dat de weg doorloopt;
profielanalyse; punten van de weg worden geaccepteerd op
basis van hun eendimensionale profiel van grijswaarden lood
recht op de weg. De methode levert zeer betrouwbare resultaten,
maar kan alleen worden gebruikt als de situatie niet te complex
is.
Besturing van het segmentatieniveau vindt plaats op het interpreta
tieniveau. Dit hoger niveau heeft vier taken:
testen van de kwaliteit van de resultaten van het segmentatie
niveau;
nadere analyse van de lokale situatie;
opsporen van oorzaken voor verstoringen bij detectie van wegen;
starten, stoppen, aanpassen van parameters, opeenvolging en
integratie van segmentatietechnieken.
De regels ondergebracht in dit niveau kunnen een aanzet zijn tot een
kennisgestuurde aanpak. Beide niveaus kunnen worden uitgebreid
met meer technieken.
I. C. Hugen
TOEPASSING VAN ONDERWATERFOTOGRAMMETRIE BIJ DE
ARCHEOLOGISCHE KARTERING VAN EEN VOC-SCHEEPSWRAK
(Afstudeerdatum: 23-11-1990)
Dit onderzoek is uitgevoerd bij een onbekend VOC-scheepswrak dat
in de aanloop van het Molengat is gevonden. In het wrak bevinden
zich verschillende objecten. Archeologen willen de afmetingen en de
onderlinge posities van de gevonden objecten driedimensionaal
vastleggen in een bestand. Er is gekozen om voor de bestandsop-
bouw gebruik te maken van fotogrammetrie. In het verslag is aan
dacht besteed aan de verschilpunten tussen de conventionele lucht-
fotogrammetrie en de onderwaterfotogrammetrie.
Voor een proefgebied is het gehele fotogrammetrische proces door
lopen. Na puntsoverdracht en triangulatie is met behulp van het
computerprogramma BINGO een bundelvereffening uitgevoerd.
Vervolgens is voor één strook ook de detailmeting verricht. De grafi
sche presentatie van de detailmeting heeft plaatsgevonden met be
hulp van een HP-tekenprogramma (tweedimensionaal) en met be
hulp van AUTOCAD (driedimensionaal).
Er is een verbeterde opzet voor het project „Aanloop Molengat" ont
worpen. Enkele veranderingen zijn aangebracht in het oorspronke
lijke opnameplan. Door het uitvoeren van simulatieberekeningen met
BINGO, is nagegaan welke metingen en voorwaarden noodzakelijk
zijn om de gewenste nauwkeurigheid te bereiken. Aanbevolen wordt
een zogenaamde ,,on-the-job"-kalibratie uit te voeren.
M. van Persie
SUPERIMPOSITIE, BESCHRIJVING, PRECISIE, TOEPASSINGEN
(Afstudeerdatum: 22-2-1991)
Fotogrammetrie vormt een belangrijk instrument om informatie te
verzamelen voor informatiesystemen met een geometrische basis.
De nadruk verschuift hierbij steeds meer van het opbouwen van
nieuwe bestanden naar het reviseren van bestaande bestanden. Bij
deze revisiewerkzaamheden vormt het detecteren van opgetreden
veranderingen een belangrijke schakel.
Superimpositie houdt in het inspiegelen van een digitale lijnenkaart
NGT GEODESIA 92 - 6
265
