Kadasterwet
door mr. P. Schreuder, plv. directeur Vastgoedinformatie
bij de hoofddirectie van het Kadaster en de Openbare
Registers te Apeldoorn en
Z. Klaasse, senior-beleidsmedewerker bij genoemde
directie en tevens bewaarder van het Kadaster en de
Openbare Registers te Alkmaar en Amsterdam.
SUMMARY
Cadastral Law
In combination with the New Civil Code Book it was easier to intro
duce the new Cadastral Law. Now, finally this new Cadastral Law is
introduced. The provincial offices of the Cadastre have to work with
the new instructions since 1992. In an overview the authors give a
description of these instructions.
De inwerkingtreding van het Nieuw Burgerlijk Wetboek
(NBW) is gepaard gegaan met tal van festiviteiten. Eén
daarvan was een symposium op 22 en 23 januari 1992,
georganiseerd door de juridische faculteiten en het
Departement van Justitie. Ook de Kadasterwet is daar
voor het voetlicht gekomen. In dit artikel wordt nader
ingegaan op de Kadasterwet.
De Kadasterwet bestaat uit drie categorieën voorschrif
ten. In de eerste plaats geeft de Kadasterwet uitvoering
aan artikel 16 van Boek 3 van het Burgerlijk Wetboek. Dat
artikel bepaalt dat in een afzonderlijke wet (de Kadaster
wet) de openbare registers worden geregeld. In de twee
de plaats is de Kadasterwet een codificatie van reeds
bestaande regels die voorheen verspreid stonden en erg
gebrekkig waren. Tot die categorie behoort bijvoorbeeld
een groot deel van de regelgeving inzake de kadastrale
registratie en de kadastrale kaarten. In de derde plaats
geeft de Kadasterwet nieuwe regels (bijvoorbeeld ver
nieuwing, de kennisgeving van bijhouding inzake reeds
bestaande percelen) en de mogelijkheid om bijvoorbeeld
gemeenten te verplichten gegevens aan het Kadaster te
leveren.
Het Kadaster beschikt hiermee over een moderne regel
geving die de burgers alle mogelijke rechtszekerheid
biedt. De regels zijn soepel: veel onderwerpen kunnen
worden geregeld bij Algemene Maatregel van Bestuur
(AMVB) of ministeriële regeling. De kadastrale registratie
is daardoor een open-ended systeem dat tot in lengte van
jaren kan blijven beantwoorden aan datgene wat over
heid en burgers daarvan verwachten.
Ook zijn kadaster en openbare registers in één wet ge
regeld. Dat is ook het beste, want zij hebben alleen
samen een functie en daardoor een toekomst.
Invoering van het Nieuw Burgerlijk Wetboek
Met het in werking treden van de Boeken 3, 5 en 6 per
1 januari 1992 kan toch wel worden gezegd dat Neder
land na ruim 150 jaar een nieuw burgerlijk wetboek heeft.
Boek 1 was het eerste gedeelte van het NBW dat de
eindstreep bereikte; het werd met ingang van 1 januari
1970 ingevoerd. Het bevat ons personen- en familierecht.
Daarin is nadien overigens al heel wat gewijzigd. Denk
bijvoorbeeld alleen al aan het echtscheidingsrecht in
1971 en aan de nieuwe regeling van de meerderjarigheid
in 1985.
In 1976 kwam Boek 2 met het rechtspersonenrecht.
344
De voornaamste rechtspersonen zijn de publieksrechte
lijke Staat, provincie, gemeente, waterschap en derge
lijke de kerkgenootschappen en vijf categorieën die
nader worden geregeld in Boek 2. Deze vijf zijn: vereni
ging, coöperatie, naamloze vennootschap, besloten ven
nootschap en stichting. Nadien zijn hier eveneens be
langrijke wijzigingen opgetreden. Genoemd wordt enkel
de regeling van de fusie van rechtspersonen in 1985. Nog
vrij onlangs, in april 1991, is Boek 8 betreffende het ver
voersrecht in werking getreden.
In januari 1992 was het de beurt aan wat wel de kern van
ons vermogensrecht kan worden genoemd: het goede
ren- (zaken-) en verbintenissenrecht. In het NBW heten
zaken (stoffelijke voorwerpen) en rechten te zamen
„goederen".
Boek 3 bevat regels over de wijze waarop goederen
kunnen worden verkregen en waarop ze verloren gaan,
en over beperkte rechten die men op alle soorten goede
ren kan vestigen: vruchtgebruik, pand en hypotheek.
Boek 5 bevat het zakenrecht, omdat het zich beperkt tot
de rechten die men alleen op zaken kan hebben. Daarbij
staat de eigendom voorop, maar men vindt daar ook,
naast het burenrecht, de regels voor rechten als erfpacht
en opstal.
Boek 6 regelt het verbintenissenrecht in het algemeen.
De regels voor twintig bijzondere overeenkomsten wor
den in Boek 7 opgenomen. Van Boek 7 zijn op 1 januari
1992 de titels 1 (koop en ruil), 7 (lastgeving), 9 (bewaar
geving) en 14 (borgtocht) in werking getreden.
Nog niet ingevoerd zijn het grootste deel van Boek 7 (een
aantal bijzondere overeenkomsten), een klein deel van
Boek 3 (onderbewindstelling) en Boek 4 waarin het erf
recht wordt geregeld.
Tegelijk met het nieuwe vermogensrecht zijn op 1 januari
1992 de Kadasterwet en de daarbij behorende uitvoe
ringsvoorschriften in werking getreden.
Overdracht van registergoederen
Laten we beginnen met op te merken dat het systeem van
overdracht van registergoederen en vestiging van be
perkte (zakelijke) rechten blijft gebaseerd op de bekende
drie pijlers:
openbare registers worden op centrale plaatsen door
de overheid bijgehouden en zijn goed toegankelijk,
mede dank zij de in een vlot tempo uitgevoerde auto
matisering;
NGT GEODESIA 92 - 9
