Digitale fotogrammetrische systemen
in plaats van analytische fotogrammetrische
instrumenten?
Tijdens het genoemde congres in Washington presen
teerde professor Ebner van de universiteit van München
de door de ISPRS-joint Working Group ll/lll vastgestelde
definitie van digitale fotogrammetrie:
Digitale fotogrammetrie bestaat uit programmatuur en
apparatuur die ais doel hebben fotogrammetrische pro-
dukten uit digitale beelden af te leiden, gebruik makend
van handmatige en automatische technieken".
Uit deze definitie blijkt, dat „digitaal" niet kan worden
gebruikt als synoniem voor „automatisch", en dit mag
ook niet worden verwacht.
Fig. 1. Het testgebied dat de basis vormde voor de vergelijking van
handmatige en automatische, fotogrammetrische hoogte
metingen.
De vraag blijft echter, welke voordelen digitale beelden
voor de meer traditionele fotogrammetrische werkzaam
heden, zoals karteren, bieden. Van digitaal fotogram
metrische systemen (digitale plotters) wordt minimaal
dezelfde functionaliteit en verwerkingssnelheid verwacht
als van een analytisch instrument. Dit houdt dus in dat
men snel een stereomodel wil kunnen laden, uitmeten,
door het stereomodel lopen, volgende model laden, enz.
Kortom, acties waarbij voor één stereomodel enkele giga
bytes aan gegevens zijn betrokken. Eén gescand stereo
model (kleurenfoto's 23 bij 23 cm) met een resolutie van
10 micron beslaat al ongeveer 3 gigabyte aan geheugen
ruimte.
Het reeds arbeidsintensieve en naar verwachting niet te
458
automatiseren karteringsproces is onder meer om deze
reden niet echt geschikt voor een digitale verwerking.
Hiervoor komen eerder analoge en analytische foto
grammetrische instrumenten in aanmerking.
Digitale instrumenten daarentegen zijn uitermate ge
schikt voor een geautomatiseerde procesgang, bijvoor
beeld om digitale terreinmodellen (DTM) en orthofoto's te
vervaardigen. De toekomst van digitale fotogrammetrie
ligt de komende jaren waarschijnlijk dan ook bij deze
produkten, naast huidige analytische werkzaamheden.
Test met een digitaal fotogrammetrisch systeem
Het grote en groeiende aanbod van digitale systemen
staat in schril contrast met de praktijkervaringen die met
deze systemen zijn opgedaan. De meeste artikelen
over digitale fotogrammetrie richten zich vooral op de
theorie achter de digitale beeldverwerkingstechnieken,
de „state-of-the-art" en de functionaliteiten van digitale
plotters. Colomina [3] en Newby [4] vormen een aange
name uitzondering op de regel.
De Meetkundige Dienst (MD) van de Rijkswaterstaat
heeft begin 1992 het DCCS-systeem, acroniem voor Digi
tal Comparator Correlator System, in produktie genomen
[5]. Dit digitaal fotogrammetrisch systeem is specifiek
ontwikkeld om automatisch triangulatiepunten te selecte
ren en te meten. Dit proces geschiedt interactief tussen
de fotogrammeter en het DCCS-systeem op basis van
CCD-camera's en digitaal fotogrammetrische technieken
(detectie markante punten, correlatie). Om een vlotte
procesgang te waarborgen, wordt niet het gehele beeld
afgetast, maar slechts een klein deel rond het geselec
teerde triangulatiepunt. De scanner is uiteraard ook te
gebruiken als een volwaardige scanner, waarbij de hele
foto segment na segment wordt afgetast.
Het DCCS-systeem heeft zodoende twee hoofdfuncties:
het meten van triangulatiepunten en daarnaast het
scannen van gehele foto's, wat als invoer kan dienen voor
DTM- en digitale orthofotovervaardiging.
De MD heeft gemeend dat zij niet moest wachten op de
introductie van een digitaal systeem, waarvan zowel de
functionaliteit als de verwerkingssnelheid boven die van
een analytisch instrument uitstijgt. De keuze van een
gespecialiseerd digitaal systeem als het DCCS, een
systeem met beperkte functionaliteit, maar met een hoge
verwerkingssnelheid, past volledig in het concept, dat
een efficiënt en effectief digitaal fotogrammetrisch pro-
duktieproces alleen kan worden behaald met behulp van
een cluster van digitale systemen. Hiertoe dient een
aantal eventueel specialistische digitale systemen
te worden ingezet voor de verschillende onderdelen van
het digitaal fotogrammetrisch produktieproces. Het
DCCS kan, in combinatie met een digitaal systeem waar
mee geografische eindprodukten kunnen worden ver
vaardigd, hiertoe een bijdrage leveren. Men kan bij de
keuze van een digitaal systeem gezien het grote aan
bod aan systemen, en daarmee nieuwe en vrij onbekende
technieken niet over één nacht ijs gaan.
De eerste ervaringen met een digitaal systeem zijn op
gedaan met Leica's DPW750 van Helava. Het lag voor de
hand dat, gezien de goede ervaringen van de Meetkun
dige Dienst met het DCCS-systeem van Helava, in eerste
instantie dit systeem werd getest.
NGT GEODESIA 92-11
