internationale, veelal door ontwikkelingshulp in stand
gehouden markt, bestaande uit Azië, Afrika, Zuid- en
Midden-Amerika, Caraïbisch gebied, Midden-Oosten
en Oost-Europa.
In het boekjaar 1991/1992 bedroeg de omzet ongeveer
12,5 miljoen gulden. Deze omzet kwam voor 45% uit
Nederland en 55% uit het buitenland; 30% werd uitge
voerd ten behoeve van de centrale overheid, terwijl de
lokale overheid en bedrijfsleven 15% voor hun rekening
namen. De verdeling van de omzet per produkt is weer
gegeven in fig. 2.
Fotogrammetrische ontwikkelingen
in het verleden
KLM Aerocarto is begonnen met de al eerder genoemde
vogelvluchtopnamen. In de dertiger jaren kwam daarbij
de verticaal-fotografie ten behoeve van geometrische
overzichten voor technische toepassingen.
Eind jaren dertig heeft de fotogrammetrische meettech
niek zijn intrede gedaan bij KLM Aerocarto en werden
naast grootschalige vooral kleinschalige kaarten vervaar
digd. In de zeventiger jaren is ons bedrijf begonnen met
het vervaardigen van digitale kaarten, gevolgd door geo
grafische informatie in de jaren tachtig. Vanaf begin jaren
negentig is daaraan het produkt advisering toegevoegd
met name rondom de geografische informatie.
We zijn begonnen met normale passagiersvliegtuigen,
hetgeen we hebben kunnen volhouden tot en met de
DC 3. Na die tijd kwamen de straalvliegtuigen die veel te
snel waren voor luchtfotografie. Met de DC 3 waren op
zijn minst vijf personen nodig: twee piloten, één boord
werktuigkundige, één persoon die de camera bediende
en één navigator. Na de DC 3 werden speciale fotovlieg
tuigjes ingezet. Toen de camera door één man kon
worden bediend, was een fotovlucht het werk van twee
man: piloot en navigator-fotograaf. Tegenwoordig wordt
de navigatie aanzienlijk ondersteund door moderne hulp
middelen als GPS, waardoor het misschien op afzienbare
termijn mogelijk is om met één man een fotovluchtopera-
tie uit te voeren. Of dit wenselijk is, is nog maar de vraag.
Op het gebied van karteerinstrumenten geldt een gelijk
soortige ontwikkeling. Waren in het begin drie man nodig
(een fotogrammeter, een zogenaamde „stift-artiest" en
een kartograaf), thans is dat nog 1 of 1Va. We werken nu
met analoge of analytische instrumenten, met daaraan
gekoppeld een computer (pc of „workstation") met
karteerprogrammatuur. Het aldus opgebouwde foto
grammetrische bestand kan voor een groot gedeelte één
op één dienen als eindprodukt. De fotogrammeter inter
preteert en karteert het fotogrammetrisch model, waarna
voor ongeveer 25% van de benodigde karteertijd een
kartograaf digitaal een kartografisch verantwoord eind
produkt vervaardigt.
Thans staan we voor de intrede van de digitale fotogram-
metrie, waarbij we definitief afscheid zullen (moeten)
nemen van de vertrouwde mechanisch-optische instru
menten. Gegeven de produkten die enkele leveranciers
in de etalage zetten, zijn we juist nu aangeland bij het
begin van de digitale fotogrammetrie.
Kansen en bedreigingen
Hier worden enkele kansen en bedreigingen voor de
onderneming opgesomd op twee terreinen: techniek en
„partnership" (samenwerking). De niet onbelang
rijke tendensen op het gebied van de markt en de
concurrentie zijn buiten beschouwing gelaten.
Techniek
Kijken we naar de technische onwikkelingen op het ge
bied van produktiemiddelen, dan zijn te noemen:
GPS;
digitale beelden en beeldbewerking;
remote sensing;
GIS;
algemene automatiseringsontwikkelingen.
Snelle „workstations" en sinds kort ook „image-stations"
(beeldbewerkingsstations) ten behoeve van beeldbewer
king zijn relatief goedkoop. Er zijn leveranciers die min of
meer kant en klare systemen op de markt zetten. Met
name deze beeldbewerkingsstations zullen een gewel
dige stimulans geven voor het werken met digitale beel
den. Ook het verwerken van remote sensing-beelden zal
eenvoudiger worden, met als effect dat het vullen van een
GIS met geografische gegevens goedkoper zal worden
en derhalve meer kan worden toegepast. Tot nu toe zijn
de gegevens (de digitale kaart) verreweg het duurste
element van een GIS.
Op het gebied van technische ontwikkelingen in de pro-
duktsfeer kunnen we stellen dat onze klanten steeds
sneller de produkten willen hebben, die dan meteen
actueler moeten zijn. Ook willen onze klanten informatie
in plaats van gegevens. Er moet dus meerwaarde worden
gegeven aan de kaart en dat betekent dat thematiek, te
koppelen aan topografie, een steeds belangrijker onder
deel van ons produkt zal worden.
Partnership
In zijn algemeenheid geldt dat onze klanten meer geïnte
resseerd zijn in oplossingen voor hun problemen dan in
het uitbesteden van deeltaken. Dit is onder meer het
gevolg van de tendens dat elke instelling en elk bedrijf
zich concentreert op zijn kerntaken. Ons bedrijf zal dan
ook van taakgericht naar oplossingsgericht moeten wor
den omgevormd. Wij maken geen kaarten meer, maar
PARTNERSHIP
SPREIDING EN GROEI 4-
OMZET
-> TECHNOLOGIE
VERMINDEREN
KWETSBAARHEID
KWALITEITS
VERBETERING
_w HANDHAVING
WINSTGEVENDHEID
Fig. 3. Strategie.
NGT GEODESIA 92-11
465
