De positie van Geodelta nader bepaald Een groot aantal gebruikers blijkt dan de kwaliteit van de topografische kaart te verabsoluteren en de oorzaak van de inpasverschillen te zoeken in de kwaliteit van de lucht opname. Vrijwel niemand houdt rekening met het feit dat een topografische kaart 1 50 000 sterk is gegenerali seerd, hetgeen bij verkeerd gekozen paspunten de in pasverschillen doorgaans verklaart. Het voorbeeld geeft duidelijk aan dat het systeem moet kunnen anticiperen op dergelijke tekortkomingen in kennis. Het functionele ontwerp waarin een systeem wordt voorgesteld, dat aan bovenstaande zes systeemeisen voldoet werd in 1991 afgerond. Aan de hand van foto- grammetrische processchema's kon worden aangetoond dat eenentwintig logisch afgebakende modulen het merendeel als zelfstandige delen door Geodelta voor de eigen bedrijfsuitoefening reeds ontwikkeld voldoende zijn om een educatief programmasysteem voor foto- grammetrie te bouwen. Met het doen uitvoeren van deze opdracht heeft de Land bouwuniversiteit een belangrijke stap gezet in de zo belangrijke vernieuwing van de fotogrammetrie in proces matige zin. De reikwijdte van de ,,Wageningse" aanpak zou dan ook verder moeten gaan dan uitsluitend deze universiteit. Het is wellicht gewenst om binnen en buiten de fotogrammetrische gemeenschap te zoeken naar mogelijkheden om op basis van het functionele ontwerp een technisch ontwerp, gevolgd door een daadwerkelijke programma-ontwikkeling, uit te voeren. Het zou de positie van fotogrammetrie op de verschillende onderwijs niveaus en in verschillende toepassingsvelden wezenlijk kunnen verstevigen. Klanten Grensverleggende ontwikkelingen Toepassings- vpntwikkelingel Consultancy Training Klanten Klanten Produktie Klanten, .Klanten Fig. 3. Geodelta 's synergie in werkvelden. Binnen Geodelta bestaat synergie tussen grensverleg gende ontwikkelingen, toepassingsontwikkelingen, con sultancy, strategische produktie en het geven van cursus sen en trainingen (fig. 3). Grensverleggende ontwikkelingen zijn belangrijk voor de toekomst van het bureau op de langere termijn. Zij vormen dan ook een speerpunt in het beleid van de onderneming. Toepassingsontwikkelingen worden op basis van de bij Geodelta aanwezige kennis uitgevoerd in opdracht van derden. De strategische produktie, hoofdzakelijk op het gebied van de close-range fotogrammetrie, aerotrian- gulaties, blokvereffeningen alsmede grondslagvereffe ningen en -analyses, zorgt ervoor dat het bureau een goede dosis praktijkervaring bezit, die richtinggevend is voor de ontwikkelingen. De wisselwerking tussen de grensverleggende ontwikke lingen, de toepassingsontwikkelingen en de strategische produktie hebben ertoe geleid dat adviseringsopdrach- ten, cursussen en trainingen deskundig en doelmatig worden uitgevoerd. Bovenstaande bedrijfsstrategie is succesvol gebleken, hetgeen blijkt uit de volgende voorbeelden: Geodelta commercialiseerde als eerste bedrijf de vermaarde Delftse puntsbepalingstheorie door de in middels zo succesvolle GEOSCAN-grondslagbereke- ningsprogrammatuur in 1985 op de markt te brengen; als enig particulier bedrijf in Nederland heeft Geodelta fotogrammetrische berekeningssystemen ontwikkeld. Zo is het fotogrammetrische stralenbundelvereffe- ningssysteem BINAER geheel voorzien van de Delftse theorie en universeel toepasbaar. Met dit laatste wordt bedoeld dat BINAER enerzijds kan worden ingezet voor zeer grote aerotriangulatie-berekeningen men denke aan de in opdracht van KLM Aerocarto BV uit gevoerde vereffening van het San José blok te Costa Rica en anderzijds voor micro-fotogrammetrische deformatie-analyses. In de laatste categorie vallen Geodelta's werkzaamheden voor Hoogovens NV; in 1987 schafte Geodelta als eerste particuliere onder neming in Nederland een analytisch fotogrammetrisch stereo-uitwerkingsinstrument aan; in 1989 werd met financiële steun van het Ministerie van Economische Zaken een begin gemaakt met het automatiseren van het fotogrammetrisch meet- en rekenproces. Met behulp van zogenaamde bar-code meetstickers, digitale beelden, digitale beeldverwer king en analytische, fotogrammetrische principes werd aangetoond dat volledig geautomatiseerd, zon der het gebruik van een uitwerkingsinstrument, hoge re nauwkeurigheden haalbaar zijn [5]. Vanaf begin 1992 voert Geodelta een aantal van de fotogrammetri sche opdrachten dan ook geheel digitaal uit; als eerste bedrijf in Nederland brengt Geodelta sinds juli 1992 het in eigen beheer ontwikkelde GPS- grondslagverwerkingssysteem GyPSy op de markt. Hiermee kunnen grondslagen bestaande uit tradi tionele landmeetkundige waarnemingen (richtingen, afstanden) en GPS-basislijnen (3D vectoren) op een zeer elegante wijze worden verwerkt tot 2D RD- coördinaten of 3D-coördinaten ten opzichte van een willekeurig te kiezen referentiestelsel. Uit bovenstaande voorbeelden blijkt duidelijk dat Geo delta een voortrekkersrol vervult in het ontwikkelen en commercialiseren van nieuwe technologieën op het geodetische en fotogrammetrische werkveld. Ook binnen Geodelta wordt men dagelijks geconfron teerd met de huidige, uitdagende verbreding van het fotogrammetrisch vakgebied. Een voorbeeld maakt dit duidelijk. Eén van Geodelta's fotogrammetrische dienstverlenin gen ten behoeve van de industrie is het systeem PAIPS (Photogrammetry Applied In Plant Surveying). Met be- 472 NGT GEODESIA 92-11

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1992 | | pagina 24