8
Een serieuze erosie bij Knokke.
waar zand is bijgekomen (aanwas). Een mooi voorbeeld
daarvan hangt aan de wand. De rode vlekken geven de
erosie te zien en de groene de aanwas. Bij Cadzand is de
aanwas het grootst, geen wonder, daar is het strand
onlangs opgespoten. Bij Zeebrugge wijst Johan op een
„serieuze erosie".
„Het Bestuur" wilde graag weten waardoor die zand-
verplaatsing ontstaat en gaf daarom opdracht een slib-
onderzoek te doen. Met speciale camera's toegerust
werd een fotovlucht gemaakt. De multispectrale scanner
maakt opnamen van het wateroppervlak. Verschillen in
slibgehalte geven kleurverschillen in de opname. Tegelij
kertijd worden vanaf de BEASAC op meerdere plaatsen
watermonsters genomen en daarvan het slibgehalte be
paald. Zo weten we bij welke kleur een bepaald slibge
halte hoort. Een kaart van Zeebrugge tot Cadzand toont
hoe het slib zich verplaatst.
Deze kaart is tot stand gekomen in nauwe samenwerking
met „lucht- en landmacht". Met behulp van een kleuren-
infrarood-opname ontstond een rijk geschakeerde digi
tale kleurenkaart. Ter plaatse hebben natuurdeskundigen
uitgevogeld welke vegetatie bij welke kleur hoort. Die
mensen moeten dus goed kunnen kaartlezen en veel
weten van wat groeit en bloeit.
Alette Getz-Smeenk is zo'n deskundige. Zij werkt bij
Eurosense Breda en vertelt enthousiast over de toepas
sing van remote sensing-technieken. Ze houdt zich in het
bijzonder bezig met de uitvoering van het project EMOS
(Ecosystem MOnitoring System) dat ten doel heeft na te
gaan welke rol remote sensing (met name luchtfotografie)
kan spelen bij het tot stand komen van een landelijk meet
net voor natuur en landschap. Bij monitoring van natuur
en landschap gaat het om een ruimtelijk net van meet
punten (meetnet) waarop op regelmatige tijdstippen
metingen worden verricht. Met behulp van deze tijd
reeksen kunnen veranderingen (voor- of achteruitgang)
worden gesignaleerd. Monitoring biedt tevens een basis
voor het doen van voorspellingen en voor het beoordelen
van de effectiviteit van een bepaalde genomen maat
regel.
Een specifiek voorbeeld van remote sensing-toepassing
is de bepaling van de gezondheidstoestand van stads-
bomen aan de hand van de beoordeling van de boomkrui
nen op kleureninfrarood-luchtfoto's.
Knipoogjes
In een andere warme Zeebrugse werkkamer vertelt
ir. Frans Claeys een verhaal over de onderzoeken die
worden gedaan naar de toepassing van andere plaats
bepalingsmogelijkheden, zoals GPS. Dit wordt bij lucht
fotografie al toegepast, namelijk voor de navigatie en voor
het nauwkeurig bepalen van het projectiecentrum. Voor
GPS-toepassing op de hovercraft zijn verschillende on
derzoeken gaande. Bij één van die testen werd gebruik
gemaakt van volg-theodolieten, zoals die ook werden toe
gepast bij de Exocet-raketten. Op de mast van de hover
craft was een infrarood-bron geplaatst, die moest worden
gevolgd. De test was een succes, hoewel het systeem
ook weieens enkele knipoogjes bleek te doen naar de uit
laat van de craft.
Alles wat leeft en groeit
Er was een mooie natuuropname voorhanden: de vege-
tatiekaart van het Zwin, een prachtig natuurgebied op de
grens van België en Nederland. Zeer minutieus is daarop
terug te vinden wat zand, duin, water of slik is, waar
struweel staat of lagere plantengroei en zelfs waaruit die
bestaat: zeekraal, schorrekruid, kweldergras of zeeweeg
bree. Ook de hoogten zijn met decimeter-nauwkeurigheid
vermeld.
Van analoog aapmens tot digitaal satellietbeeld
verwerker
In de instrumentenruimte van Eurosense in Breda vind je
geen analoge uitwerkingsapparaten waar de fotogram-
meters als een soort aapmens tussen hangen.
„De laatste jaren werken we alleen nog digitaal", legt
Hagman uit. Fotogrammetrie is nog steeds een uitste
kend middel voor zeer nauwkeurige kaartvervaardiging of
bijhouding van grootschalige kaarten. Dat gebeurt hier
met behulp van analytische plotters, waarmee de stereo
luchtfoto wordt omgewerkt tot een digitale lijnenkaart.
Aan de Planicomp P3 van Zeiss tuurt Arjan van de
Kreeke in het oculair. Hij is oud-Kadastermedewerker en
werkt nu hier. Met heel veel genoegen overigens, merkt
hij zelf op. Hij is bezig een stuk van Amsterdam uit te
werken, dat moet een GBK worden. De kleurenfoto's zijn
haarscherp en Arjan ziet er alles op, ook straatonge
vallen, vuile troep achter schuurtjes of leuke tafereeltjes
op dakterrassen, die wel zijwaarts maar niet naar boven
zijn afgeschermd. Maar die details komen niet op de
GBK.
Vegetatiekaart ,,Zwin
476
NGT GEODESIA 92-11
