Analyse van werkelijke kosten
Om zinvolle vergelijkingen te kunnen maken, is het nodig
kosten om te zetten in kosten per eenheid. Het is voor
een landelijk vergelijk belangrijk om zodanige eenheden
te kiezen, dat deze overal kunnen worden gehanteerd.
Het liefst gebruiken we daarvoor eenheden die van het
gehele land bekend zijn en die min of meer een officiële
status hebben.
Jaarlijks ontvangen de gemeenten in Nederland, ter
dekking van hun uitgaven, een algemene uitkering uit het
Gemeentefonds. Omdat is gebleken dat bepaalde uit
gaven van de gemeenten meer samenhangen met de
hoeveelheid en de aard van de bebouwing dan bijvoor
beeld met het aantal inwoners, zijn in het nabije verleden
nieuwe maatstaven ontwikkeld.
De beheerders van het Gemeentefonds hebben de aan
zet gegeven tot een nieuwe Wet Financiële Verhoudin
gen 1984 (WFV). In deze wet zijn enkele nieuwe maat
staven neergelegd, te weten: de grondoppervlakte van de
bebouwde kom en de gemiddelde hoogte van de bebou
wing in de bebouwde kom. De maatstaven worden drie
jaarlijks bepaald met behulp van luchtkartering. Ze wor
den voor elke gemeente afzonderlijk vastgesteld, zodat
deze factoren gespreid over het hele Nederlandse terri
toir bekend zijn.
Het is zeker dat de terreinoppervlakte zonder meer geen
goede graadmeter is voor de kosten van de topografie.
Dan zou immers het inmeten van een grote polder even
veel inspanning vergen als dat van een stadswijk. Bevol
kingscijfers kunnen hoogstens een maat zijn voor kosten
van de topografie van woonbebouwing; daarin zijn dan de
bedrijvigheid en de centrumfunctie van (grotere) gemeen
ten niet verdisconteerd.
GR
FR
DR
OV
FL
GL
U
NH
ZH
Z
NB
L
>100 000
>60 000
0 2 4 6 8 10 12 14 16
Oppervlakten in procenten.
In stedelijke gebieden geldt dat de kosten van de topo
grafie voor het overgrote deel worden bepaald door de
bebouwde kom. Wellicht geeft de bebouwingsdichtheid in
de bebouwde kom dan ook een betere referentie. Deze
gegevens krijgen we via de genoemde activiteiten ten
behoeve van de WFV gemakkelijk ter beschikking. Van
elke gemeente is immers bekend de oppervlakte van de
bebouwde kom in hectaren en de inhoud van al het ge
bouwde in kubieke meters. Hieruit wordt afgeleid de
gemiddelde hoogte in meters van de bebouwing in de
bebouwde kom. De inhoud wordt als het ware uit
gesmeerd over de totale oppervlakte van de bebouwde
kom. Deze maat wordt als een belangrijke parameter voor
de kosten ingevoerd. Om een idee te geven hoe groot
deze maat uit de tabellen van de WFV is, geven we hier
onder de waarde weer van enkele gemeenten:
Amsterdam
2,12 m
Rotterdam
1,76 m
Den Haag
2,06 m
Utrecht
1,66 m
Eindhoven
1,41 m
Enschede
0,78 m
Ede
0,34 m
Haarlem
1,64 m
Hilversum
1,29 m
Haren
0,58 m
Beverwijk
1,93 m
Baarn
0,91 m
Bathmen
0,33 m
GR
FR
DR
OV
FL
QL
U
NH
ZH
Z
NB
L
4
>100 000
>60 000
0 5 10 15 20 25 30 35 40
Bevolking in procenten.
Met de toevoeging oppervlakte van de bebouwde kom en
de inhoud van bebouwing beschikken we nu over vier
parameters. De oppervlakte van het totale territoir en in
wonersaantallen van elke gemeente zijn immers allang
bekende gegevens.
GR
FR
DR
OV
FL
GL
U
NH
ZH
Z
NB
L
4
>100 000
>60 000
0 60 100 160 200 260 300 360
Bebouwingsinhoud in procenten.
22
15
13
27
41
16
20
14
27
30
512
NGT GEODESIA 92 - 12
