In de transportsector dient plaatsbepaling dan ook twee
doelen
bevorderen van de veiligheid;
aanpassen van een te volgen route aan de omstandig
heden.
De belangrijkste aandachtspunten voor de transport
sector zijn weergegeven in tabel 3. In samenhang met
veiligheid en vlotheid wordt gelet op de gevolgen van
maatregelen in termen als uitvoerbaarheid (individueel)
en handhaafbaarheid (collectief).
Individueel
Collectief
Veilig
verkeers
verkeers
gedrag
intensiteit
Vlot
wacht-/reis-
verkeers-
tijd
(door)stroom
Tabel 3. Hoofdthema 's in de transportsector.
Een verantwoorde keuze van technische alternatieven is
niet eenvoudig. Dit wordt versterkt door het feit, dat inge
burgerde werkwijzen zich niet gemakkelijk laten verande
ren. Het bepalen van kosten en waarden vereist dan ook
extra aandacht, mede omdat de betrokken partijen zulke
uiteenlopende belangen nastreven. Overwegingen in
termen van precisie en betrouwbaarheid zijn in dat licht
pas echt bruikbaar, als zowel de systeemgerichte (weeg
bare) en toepassingsgerichte (onweegbare) factoren wor
den ingeschakeld.
Methoden en technieken
Tabel 4 geeft een overzicht van de in Europa beschikbare
combinaties van radioplaatsbepalingssystemen. De tabel
is gebaseerd op de meest gebruikelijke indeling naar
regio's, te weten:
continentaal: en-route" navigatie, hier beperkt tot
Europa;
regionaal: bijvoorbeeld „nadering" van een (lucht
haven;
lokaal: bijvoorbeeld de „landing" of het „vertrek".
Voor de volledigheid is een aantal specifieke systemen
voor de off-shore industrie en voor milieukundig onder
zoek apart vermeld.
De huidige systemen zijn ontwikkeld voor één soort toe
passing en vaak beperkt in het dekkingsgebied. Moderne
systemen als GPS en Loran-C zijn echter breder inzet
baar. Hierdoor kan het aantal systemen verminderen, of
kan de functie van radioplaatsbepaling toenemen.
De toekomstige infrastructuur zal in hoofdzaak zijn geba
seerd op GPS (en Glonass) en Loran-C, aangevuld met
lokale systemen als MLS (Microwave Landing System) bij
luchthavens en DGPS (Differentiële GPS). Daarnaast
zullen er met name voor off-shore industrie en weg
transport commerciële systemen worden geëxploiteerd.
Wanneer en op welke wijze de geschetste situatie wordt
bereikt, is afhankelijk van de ontwikkelingen in GPS en
Glonass, DGPS en geïntegreerde systemen.
GPS en Glonass
Voordat deze systemen voor algemeen civiel gebruik
kunnen worden ingezet, is officiële erkenning noodzake
lijk. Mondiale organisaties als ICAO (International Civil
Aviation Organization) voor de luchtvaart en IMO (Inter
national Maritime Organization) voor de scheepvaart
streven dit na. Naast het feit dat het militaire systemen
betreft, speelt mee dat het beheer in handen is van één
natie. Zolang erkenning uitblijft, blijven andere systemen
noodzakelijk. Organisaties als ESA (European Space
Agency) en Inmarsat (International Organization for Mari
time Satellite Communication) spelen hierop in.
DGPS
De gestage groei van het aantal DGPS-bakens leidt op
z'n minst tot de vraag of een centraal of nationaal toezicht
moet worden uitgevoerd. Dit kan door middel van
frequentie-regulering. Een andere mogelijkheid, op het
niveau van de plaatsbepaling, is de afzonderlijke bakens
in een netwerk te plaatsen. Zo'n netwerk kan mogelijk
zelfs worden uitgebouwd tot een nationaal referentie
stelsel, dat toegankelijk is voor (vrijwel) alle doelgroepen.
Verkeer en Waterstaat overweegt de voordelen van zo'n
referentiesysteem, waarbij rekening wordt gehouden met
mondiale of Europese initiatieven. Zo wordt thans in het
kader van IALA (International Association of Lighthouse
Authorities) meegewerkt aan een DGPS-netwerk voor de
scheepvaart. In Nederland wordt in ieder geval één baken
ontwikkeld, dat openbaar toegankelijk zal zijn. Dit baken
is vooral bedoeld voor de Eurogeul, maar het werkelijke
dekkingsgebied is groter.
Wellicht dat in samenwerking met de luchtvaart een conti
nentaal dekkend systeem kan worden ontworpen.
Geïntegreerde systemen
Om aan de eisen te kunnen voldoen, zijn verschillende
vormen van integratie noodzakelijk. Enerzijds gaat het
om de kwaliteitsverbetering van de plaatsbepaling. In dat
verband worden verschillende studies uitgevoerd:
koppeling van GPS en Loran-C (e.d.), zowel op ont
vangerniveau als op systeemniveau, door het rea
liseren van uniforme referenties (WGS, UTC) of het
oversturen van DGPS-informatie via Loran-C;
koppeling van radioplaatsbepalings- en (data)commu-
Continentaal
Regionaal Lokaal
Lucht
VOR, DME, NDB
VOR, DME, NDB ILS, Radar
Omega
Zee
Transit, (Omega)
NDB, Decca Radar
Land
Euteltracs
(„Detectie-
lussen")
Off-shore
Pulse-8, Syledis, Artemis, enz.
Milieu
Argos, (Omega)
DGPS, GPS
Tabel 4. Huidige infrastructuur.
NDB Non Directional Beacon
ILS Instrument Landing System
VOR VHF Omnidirectional Range
DME Distance Measuring Equipment
Euteltracs en Argos zijn datacommunicatie
systemen met een ingebouwde faciliteit voor
positiebepaling; met GPS+ wordt de GPS-
variant bedoeld gebaseerd op de draaggolf-
meting.
104
NGT GEODESIA 93 - 3
