Gemeentelijk voorkeursrecht is niet vrijblijvend
Betekenis afspraken
OF Situatie A B uit tabel 1
Situatie C uit tabel 1
Fig. 2a. Hoe het was volgens Kadasterwet.
kadaster beschikt
over voorkeurs
recht uitvoering te
verzorgen in op
dracht van PPP
mutatiesignalering
NUTS
KAD
KAD
E.A.
NUTS
E.A.
GEM
PPP
GEM
KAD
NUTS
E.A.
GEM
- mutatiesignalering
Fig. 2b. Hoe het is volgens het duale bestel.
afgelopen twee decennia turbulente ontwikkelingen door
gemaakt, en is nog lang niet volwassen. Het is dus ver
standig een vinger aan de pols te houden door vraag en
aanbod zo direct mogelijk met elkaar te confronteren.
Waar vraag en aanbod elkaar al niet direct ontmoeten bij
de (gemeentelijke) bron, bieden de regionale samen
werkingsverbanden deze mogelijkheid.
Een en ander impliceert nog niet dat deze nieuw te vor
men samenwerkingsverbanden ook daadwerkelijk zelf
actief dienen te worden bij de feitelijke vervaardiging en
bijhouding. Voor die gebieden, waarvoor de samenwer
kingsverbanden verantwoordelijk zijn, is overeengeko
men dat het Kadaster als landelijk opererende organisa
tie bij voorkeur de uitvoering op zich neemt.
Eén van de overwegingen uit de raamovereenkomst luidt
,,dat in beginsel het verzamelen en bijhouden van infor
matie zo dicht mogelijk bij de bron dient te gebeuren en
dat in overheidstermen de gemeente daarvoor in het
algemeen het eerst aangewezen orgaan is, tenzij de
wetgever zulks uitdrukkelijk aan andere organen heeft
opgedragen, maar dat tevens nog slechts een deel van
de gemeenten in staat is, of binnen afzienbare termijn zat
zijn, tot het volledig beantwoorden aan de vraag van an
dere belanghebbenden".
Welnu, de wettelijke taakopdracht van het Kadaster zal
vervallen. Betekent dit dat conform het eerste zinsdeel
gemeenten de „verantwoordelijkheid" dienen te nemen?
In één ademzucht bevat het tweede zinsdeel het ant
woord op deze vraag. De nutswereld heeft haast en is
bereid tot extra investeringen. Zij is uiteraard alleen maar
bereid die te doen als gemeenten ook aannemelijk kun
nen maken dat zij daadwerkelijk tijdig aan de slag zullen
gaan en de nutswereld (en Kadaster) op maat zullen be
dienen. Daarvoor bieden de spelregels over de kosten
verdeling e.d. een houvast. Procedureel is overeenge
komen dat de regionale samenwerkingsverbanden in alle
gemeenten in hun regio de vraag zullen voorleggen of zij
de rol van informatrebeheerder ambiëren. Binnenkort
komt deze vraag dus op de gemeenten af.
Hiervoor zijn al enkele spelregels genoemd bij de uitvoe
ring, bijvoorbeeld dat het Kadaster beschikt over een
voorkeursrecht om namens de regionale samenwerkings
verbanden de uitvoering te verzorgen. Andere belangrijke
spelregels, die zowel de gemeenten als de samenwer
kingsverbanden raken, hebben betrekking op kosten,
bijhouding en standaardisatie. Deze spelregels zijn net
zoals de afspraken over de bestuurlijke eindverantwoor
delijkheid vastgelegd in de raamovereenkomst tussen
(vertegenwoordigers van) gemeenten, nutsbedrijven en
Kadaster. Er is geen wet waarin dit vastligt of waarin
sancties zijn opgenomen bij niet-nakoming.
De afspraken dragen het karakter van een intentiever
klaring, waaraan dan ook geen directe financiële ver
plichtingen kunnen worden ontleend. Deze dienen op
projectbasis voor elk gebied in overeenkomsten met de
belanghebbenden te worden vastgelegd, omdat de ver
enigingen van nutsbedrijven en van gemeenten hun
leden formeel niet direct kunnen binden. Zij zijn wel de in
spanningsverplichting aangegaan hun leden dringend te
adviseren te handelen conform de overeengekomen op
zet. Op het moment van dit schrijven (27 februari 1993)
hebben de VNG en VEWIN dit gedaan en zal EnergieNed
binnenkort volgen.
Financiering; de gebruiker betaalt
Eén van de redenen om samen te werken, schuilt in de
kosten. Door de stopzetting van de subsidie van de rijks
overheid geldt simpelweg: wie nu informatie wil, moet
daarvoor zelf maar betalen. In de raamovereenkomst is
de afspraak gemaakt dat de kosten zullen worden ge
deeld naar rato van een ieders belang. Dit is voor
Kadaster, gemeenten en nutsbedrijven gewaardeerd op
respectievelijk 20 20 15 (4x) voor zowel de vervaar
diging als de bijhouding. Dat is een niet geringe verschui
ving in vergelijking met het verleden. Het Rijk financierde
162
NGT GEODESIA 93 - 4
