Probleemstelling
Gegevensbeheer in het kort
De problematiek van het gegevensbeheer is duidelijk
uitgewerkt in het ,,GFO Basisregistratie Vastgoed: geo
metrisch". Dit document is in 1992 door de VNG uitge
geven. Het belang van dit document wordt niet door een
ieder op dezelfde wijze ingeschat, terwijl de interpretatie
van de inhoud sterk varieert. Er zijn organisaties die dit
document beschouwen als leidraad, als sturingsmiddel,
voor ontwikkelingen. Ook zijn er organisaties die kiezen
voor een eigen weg en toetsen de interne ontwikkeling
aan landelijke publikaties en pseudo-richtlijnen. Ook
komt het voor dat gemeenten, door verschillende organi
satorische en individuele belangen, steeds weer andere
randvoorwaarden stellen (afwijkend en/of gedetailleer
der) aan de inhoud van het GFO, ten einde een eigen
toepassing mogelijk te maken. Veel van deze stromingen/
ontwikkelingen zijn zeker niet slecht, maar zij vormen wel
de basis voor misverstanden.
Leveranciers en ontwikkelaars van informatiesystemen
pretenderen deze GFO-standaard te volgen. Ondanks de
enorme inspanning van deze groep, welke tot uiting komt
in veel toepassingen, ontwikkelingen en seminars, wordt
de (potentiële) gebruiker ook hierdoor in verwarring ge
bracht. Voor alle duidelijkheid dient te worden gesteld dat
hier geen sprake kan zijn van een schuldvraag. Het ver
schijnsel op zich baart echter wel veel zorgen bij beide
partijen en vormt ongetwijfeld één van de oorzaken van
de huidige terughoudendheid als het gaat om nieuwe in
vesteringen.
Een van de doelstellingen van het betreffende GFO is
„richtinggevend te zijn en ruimte te bieden voor nadere
detaillering en uitbreiding". Het mist hierdoor op onder
delen concreetheid in definities en randvoorwaarden. Dit
laatste vormt weer de voorwaarde voor goede communi
catie en aangrijpingspunten voor het opzetten van ge
gevensbeheer.
Overigens loopt de VNG wel voorop als het gaat om de
promotie van gegevensbeheer en het organisatorisch in
kaderen van deze functie.
Gelukkig zien we ook een nieuwe tendens, waarbij be
drijven en overheid eerst om de tafel gaan zitten om
duidelijkheid te krijgen omtrent specifieke wensen en
problemen. Zeker geen gemakkelijke weg, maar wel één
die mogelijkheden biedt en zekerheid omtrent de toe
pasbaarheid van het (toekomstig) produkt. Er wordt dan
gesproken over objecten, relaties, eigenschappen van
objecten (gegevens), functionaliteit, beheersbaarheid,
gegevensstructuren, enz. Ook hier moeten we een goede
communicatie, dus duidelijkheid over taal, begrippen en
normen voor exactheid als voorwaarde stellen. Door een
dergelijke vorm van communiceren en discussiëren wordt
de weg vrijgemaakt voor de introductie van gegevens
beheer binnen de organisatie van de gebruiker.
Uiteraard heeft een ieder beslissingsvrijheid als het gaat
om ontwerp en toepassing van systemen. Juist deze
vrijheid en creativiteit bepalen vaak in hoge mate de
(veer)kracht van een organisatie. Echter, deze aspecten
zouden géén effect mogen hebben op de gegevens die
door gelijksoortige organisaties worden beheerd en op de
informatie die dagelijks wordt verstrekt. Steeds vaker
worden we geconfronteerd met geluiden die het tegen
deel bewijzen. In veel gevallen zijn problemen te wijten
aan gebrekkige definities of onvoldoende afstemming
van definities. Wanneer we onder andere de vakliteratuur
erop nalezen, constateren we een sterke toename van
berichten die (in)direct te maken hebben met gegevens
beheer.
De gegevens in een organisatie vormen een stabiele basis en
zijn te zamen met de andere bedrijfsmiddelen van strategisch
belang voor een adequate bedrijfsvoering. Zij vormen niet het
exclusieve bezit van een enkele bedrijfstoepassing.
In [9] wordt kort maar krachtig aangegeven waar het over
gaat. Gegevensbeheer omvat de verantwoordelijkheid
voor het ontwikkelen en in stand houden van een doel
matig en doeltreffend beheer van de voor (delen van) een
organisatie van belang zijnde gegevens om de consisten
tie en de uniformiteit van die gegevens en de verhoging
van de gebruikswaarde ervan te waarborgen".
Het betreft een continue activiteit die binnen iedere or
ganisatie expliciet dient te worden vorm gegeven. De
gegevens zijn de bronnen van waaruit de informatie ten
behoeve van de uitvoering en besturing van een orga
nisatie wordt geproduceerd. De gegevens die voor de
informatieverzorging nodig zijn, zullen steeds meer en
beter toegankelijk en beschikbaar moeten zijn voor de
totale organisatie. Dit stelt hoge eisen aan de kwaliteit
van gegevens en vraagt tevens om goede afspraken over
de betekenis en samenhang tussen de gegevens en over
het gebruik. Het inzicht groeit dat gegevens een bedrijfs
middel vormen, dat in een organisatie adequaat moet
worden bestuurd [1] [3] [9],
De feitelijke problemen met gegevens kunnen als volgt
worden beschreven:
inefficiëntie en inconsistentie bij gegevensonderhoud
en -gebruik;
slechte toegankelijkheid en beschikbaarheid van ge
gevens;
incorrecte gegevens en relatie tussen gegevens;
onduidelijkheid en onvolledigheid bij het uitwisselen
van gegevens;
gebrek aan standaardisatie van gegevens.
Bovengenoemde problemen hangen met elkaar samen
en staan niet op zichzelf. De oorzaak van deze problemen
is dat gegevens worden beschouwd als een onderdeel
van een bepaalde toepassing of functie die de gegevens
nodig heeft. De gegevens worden dan afgeleid van de
toepassing, zonder dat wordt gekeken of ze ook door een
andere toepassing kunnen worden gebruikt. De ge
gevens worden vaak gedefinieerd en gestructureerd
II Coord
v Coord
i< ml v
I)ts1<iri(
l.ori(j1h
l)lm:1Km
(Ingle
flreo
Pt to lino
Rdjust %R
Constraint Editor
1 jPt to Lin« P6, P1P2 - O OOOOO
2jpt to Lln« P5, P3 P4 )~- O 00000
3 "tëngïV P i', P5," P6 - VOO ÖÖOÓÖ
41
Construeren met het programmapakket HILS.
NGT GEODESIA 93 - 4 171