Prototype
Conclusie
sprake is van beslissingsondersteunende operaties.
De volgorde waarin handelingen moeten plaatsvin
den, dienen dan door de interface te worden afge
dwongen.
In [16] wordt een prototype voorgesteld, dat op onder
delen aansluit bij de benadering zoals hiervoor is uitge
werkt. Primair staat in dit prototype het geometrisch
construeren ten behoeve van de fase probleemdefinitie
en planvorming bij maatvoering. Het interactieve model is
descriptief in die zin, dat het de beschrijving van con
structie-opgaven toestaat en niet de grafische of nume-
rische methode simuleert.
Deze laatste twee methoden worden algemeen toegepast
in CAD-pakketten. De basis wordt gevormd door toe
passing van schetsen (topologie) en randvoorwaarden
(benaderde geometrische beperkingsregels). Juist omdat
het slechts twee subklassen omvat, is het prototype erg
illustratief.
Nadat alle randvoorwaarden zijn gedefinieerd, kan het
systeem zelf een oplossing bepalen door het op te lossen
als een stelsel van voorwaarden-vergelijkingen. De ver
gelijkingen zijn opgebouwd uit constanten, variabelen en
functies. Met behulp van de functies worden de metrische
eigenschappen en relaties van punten en lijnstukken (in
clusief boogsegmenten) beschreven.
Omdat voor elk geometrisch model een benaderde be
schrijving in de vorm van een schets aanwezig moet zijn,
kan deze informatie worden verwerkt in de vergelijkingen.
Dit stelsel kan worden vereffend volgens de methode der
kleinste kwadraten, waardoor een optimale oplossing
wordt aangeboden.
Geometrische voorwaarden kunnen zwak of sterk zijn. In
veel gevallen weet men niet dat een voorwaarde zwak is.
Men kan deze onzekerheid ook in een „maatgetal" uit
drukken, of een schatting ervan geven. Dit stelsel verge
lijkingen kan dan worden opgelost door vereffening.
De gebruikersinterface zal in belangrijke mate bepalen
hoe de acceptatie van het resultaat verloopt (fasegewijs
resultaat aanbieden of na afloop totale proces). Deze
aanpak is een goed voorbeeld van het toepassen van
geometrisch/topologische beperkingsregels door middel
van het beschrijven van begin- en eindtoestand en de
functionele specificatie van de overgang (toestandveran
dering). In de functionele specificatie zitten onder andere
rekenkundige beperkingsregels. De descriptieve benade
ring geeft aan dat er functionele beperkingsregels be
staan, die tot uiting komen via de gebruikersinterface. De
beschrijving van begin- en eindtoestand impliceert dat
het gegevensmodel geometrische en topologische beper
kingsregels bevat.
Opmerking: deze aanpak is (nog) niet gebaseerd op het
objectgeoriënteerde principe, maar gaat primair uit van
de voorwaarden en beperkingsregels.
Het werken met dit soort prototypen heeft inmiddels aan
getoond dat deze methodiek (met uitzondering van de
vereffening) mogelijkheden biedt bij de uitwisselings-
problematiek. In Zwitserland is hiertoe een onderzoek
gestart in het kader van het project RAV, een hervor
mingsproces voor de uitwisseling van ruimtelijke infor
matie tussen overheidsinstanties onderling en met parti
culieren.
Met dit artikel is getracht inzicht te geven in welke waar
den beperkingsregels hebben en hoe ze kunnen worden
onderscheiden.
Vijf belangrijke conclusies kunnen op grond van het voor
gaande worden getrokken:
weten wat inconsistent is, is net zo belangrijk als we
ten wat consistent is;
beheersing van inconsistentie wordt ook gerekend tot
kwaliteitsbewaking;
de geodeet kan een belangrijke rol vervullen bij het
opstellen en toepassen van beperkingsregels voor
Gl-systemen en het vertalen ervan naar functionele
specificaties;
beperkingsregels dienen niet te worden beschouwd
vanuit de architectuur van een gegevensbank, maar
vanuit de beschrijving van objecten;
het beschrijven van beperkingsregels is een taak van
het gegevensbeheer; de informatie zelf behoort tot het
meta-niveau (gegevens over gegevens).
Literatuur
1. Broekmans, E. e.a., Gegevensmanagement voor kwaliteit van
de informatieverzorging. Academie Service, ISBN 9062333397.
1989.
2. Leikauf, P., Konsistenzsicherung durch Verwaltung von In-
konsistenzen. Informatik Dissertationen ETH Zurich no. 33,
ISBN 3 7281 1797 8. 1991.
3. De organisatie de baas, Gemeenten en vastgoedinformatie.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Groene reeks no.
113, ISBN 90 322 1114 5. 1991.
4. Rock-Evans, R., Analysis within the systems development life-
cycle (1. Data Analysis - the deliverables, 2. Data analysis - the
methods). Pergamon Infotech Limited, 1987.
5. Oosterom, N. van e.a., Gegevensdefinitiebeheer in een gede
centraliseerde organisatie. Informatie jaargang 35 no. 2.
6. GFO Basisregistratie Vastgoed: geometrisch, Gemeentelijke
Basiskaart. Vereniging van Nederlandse Gemeenten, ISBN
90 322 2310 0. 1991.
7. Schans, R. v.d.Colloquium over modaliteit in GIS en planning.
Landbouwuniversiteit Wageningen, vakgroep Landmeetkunde
en Teledetectie, november 1992.
8. Lieven, K., H. Zimmerman, Fuzzy technologie levert effectief
procesbeheer op. Computable, september 1992.
9. Handleiding GFO Basisregistratie Vastgoed: geometrisch, Ge
meentelijke Basiskaart. Vereniging van Nederlandse Gemeen
ten, ISBN 90 322 2429 8, februari 1992.
10. Krijger, M. e.a., Data Dictionary/Directory Systementheorie en
praktijk. Computable Informatica Seminars, 1990.
11Kuhn, W., Interaktion: Dialog mit Werkzeugen des Informations-
zeitalters. Institut für Geodasie und Photogrammetrie, ETH
Zurich, 1988.
12. Wigger, U., DATAUF: ein Programmsystem zur Aufbereitung
und Verwaltung von Vermessungsdaten, Institut für Geodasie
und Photogrammetrie, ETH Zürich, 1988.
13. Dohmen, M., Interactieve consistentiebewaking. TU Eindhoven,
faculteit Informatica sectie Grafische Toepassingen, 1991.
14. Deckers, S., Een data dictionary/directory system vanuit de geo
metrie. Afstudeerscriptie Hogeschool Utrecht, 1991.
15. Kuunders, M., Onderzoek naar een topografische gegevens
structuur. TU Eindhoven, faculteit Informatica sectie Grafische
Toepassingen, 1989.
16. Kuhn, W., interaktion mit Raumbezogene Informat/onssyste-
men. Institut für Geodasie und Photogrammetrie, Mitteilungen
no. 44, ETH Zürich, 1989.
17. Scholz, Th., Zur Kartenhomogenisierung mit Hiife strenger
Ausgleichungsmethoden. Veröffentlichung no. 47, Geodati-
schen Institut, RWTH Aacken, ISSN 0515 0574, 1992.
18. Gahler, F., Externe KonsistenzbedingungenFormulierung und
Überwachung. Institut für Informatik, Bericht 83, ETH Zürich
1987.
19. Stonebraker, M., Objectmanagement in POSTGRES using pro
cedures. Proceedings Int. Workshop on Object Oriented Data
base Systems, IEEE Computer Science Press 1986.
20. Egenhofer, M. J. e.a., A mathematical framework for the defi
nition of topological relationships. Proceedings 4th Int. Sympo
sium on Spatial Data Handling, Zürich, 1990.
264
NGT GEODESIA 93 - 6
