Het beeld in de fotogrammetrie
Inleiding
Beeld
sen
iors
ligitaaj) (analoog
kaart
foto
door ir. M. J. P. M. Lemmens, universitair docent Fotogrammetrie en Remote Sensing,
Faculteit der Geodesie, Technische Universiteit Delft. 1)
SUMMARY
The image in photogrammetry
In photogrammetry we observe a large diversity of image types. The most important types concern images
in pixel format. First, some general aspects of the new image types are considered. Next, the instrumental
consequences are looked at. Finally, some key problems are treated, in particular: data fusion, changes
in the measuring process, and automatization.
De fotogrammetrie wordt steeds meer geconfronteerd
met een verscheidenheid aan beeldtypen. De metrische
fotocamera is allang niet meer de enige sensor. Onder
meer scanners en radar zijn toegevoegd.
Fotogrammetrie is de wetenschap en technologie die zich
bezighoudt met het verkrijgen van kwalitatief hoogwaardige
informatie over de aarde en andere objecten, door het proces
van opname, meten, interpreteren en visualiseren van beeld-
gegevens in analoge of digitale vorm.
zijn sterk verbeterd met als voorlopig eindpunt de For
ward Motion Compensation (FMC), waarbij de bewe-
gingsonscherpte die ontstaat doordat het platform zich
verplaatst terwijl de sluiter van de filmcamera openstaat,
voor een groot deel wordt gecompenseerd. Daarnaast
zien we de opkomst van semi-metrische en niet-metri-
sche camera's voor close-range en bijhoudingsdoelein-
den. Een schijnbaar vreemde vis in de vijver wordt
gevormd door fish-eye foto's, zoals die bij het FRANK-
systeem worden gebruikt.
In tegenstelling tot de westerse landen, waar de ruimte-
fotogrammetrie waarbij metrische camera's aan boord
Digitale sensoren scheppen de mogelijkheid om de
beeldinhoud zelf in pixelvorm op te slaan, hetgeen leidt
tot volledig digitale fotogrammetrische werkstations,
waarbij het beeld zichtbaar wordt gemaakt op computer
schermen. Deze ontwikkeling heeft zelfs een nieuwe tak
aan de fotogrammetrische boom doen ontspringen: de
digitale fotogrammetrie, die we als volgt kunnen defi
niëren:
Dat gedeelte van de fotogrammetrie dat erop is gericht
om kwalitatief hoogwaardige informatie, zowel geome
trisch als thematisch, af te leiden uit digitale beelden
onder gebruikmaking van handmatige en geautomati
seerde technieken.
De grote verscheidenheid aan opnamesystemen vloeit
enerzijds voort uit technologische ontwikkelingen en
anderzijds uit de behoefte aan een gedifferentieerd as
sortiment aan ruimtelijke gegevens voor een brede varië
teit aan toepassingsgebieden.
In dit artikel zullen we enkele aspecten van de nieuwe
beeldtypen onder de loep nemen en vervolgens nagaan
welke gevolgen de pixelrepresentatie heeft voor het in
strumentarium. Tenslotte zullen we enkele hindernissen
die de nieuwe beeldtypen voortbrengen, kort de revue
laten passeren.
Om te beginnen zijn de gegevensstromen in de fotogram
metrie schematisch weergegeven in fig. 1.
Foto 's
In de loop van de fotogrammetrische historie heeft men
gepoogd, en met groot succes, de kwaliteit van foto's
steeds verder te perfectioneren. Optiek en filmmateriaal
1) Lezing gehouden tijdens de NGL-rayonbijeenkomst te Assen op
25 maart 1993.
324
analoge instrumenten
Fig. 1. Gegevensstromen in de fotogrammetrie en de wijze waarop
de
de
fotogrammetrie
Gegevensstromen in de fotogrammetrie en de wijze waarop
de diverse typen bestanden worden getransformeerd. Het
wijze
en
in
schema wordt gedragen door de vier steunpilarenfoto,
kaart, digitaal beeld en GIS. De digitale representatie van
beelden, direct verkregen of door scanning van foto's, maakt
automatisering van deelprocessen mogelijk.
NGT GEODESIA 93 - 7
