met de FRAIMK-auto Landmeters met visse-ogen door Theo Scheele, redacteur. SUMMARY A day with the FRANK car, surveyors looking with fish-eyes A new geodetic approach for capturing digital topographic data is the FRANK terrestrial photogrammetric system. The author visited the firm in Vught, and accompanied a mobil recording mission with the FRANK car, equiped with a fish-eye camera. Furthermore he saw the special developed scanner and the measuring and computing systems at work. Now, after years of research and development, the FRANK surveying system and the FRANK image viewing system (IVS) are operational. „Als je vanaf Tilburg Vught binnenrijdt, zie je aan de linkerkant een kasteeltje, daar zitten we", hadden ze me uitgelegd. Het was gemakkelijk te vinden, alleen staan er meer kasteeltjes langs die weg. Maar de derde keer dat ik af sloeg, was raak. „Landgoed Crayenstein" staat op het hek. Binnenkort wellicht om te dopen tot Frankenstein. Het kasteeltje, oorspronkelijk eigendom van een rijke schoenfabrikant, straalt nog helemaal de sfeer uit van de vorige eeuw en gezien de inrichting en aankleding wil men dat ook zo houden. Twee verdiepingen lang houdt men dit vol, maar bij het betreden van de derde verdie ping met zijn moderne beeldscherm-cultuur wordt een argeloze bezoeker al gauw weer met beide benen in 1993 geplaatst. Die verdieping bergt de ontwikkel- en uitwerkapparatuur (en de medewerkers) van het nieuwste geodetisch me dium: het FRANK-landmeetsysteem ofwel de vervanger van de traditionele landmeter, als je sommige berichten mag geloven. Haarlemmerolie Ir. B. J. Beers, de hoofdontwikkelaar van het FRANK- systeem, is uiteraard erg enthousiast over hetgeen zijn systeem op dit moment al in zijn mars heeft, maar kent ook duidelijk de beperkingen. „Wij zijn blij dat het systeem eindelijk operationeel is geworden en al heel wat heeft te bieden, maar we zeggen beslist niet dat het Haarlemmerolie is. In dit stadium kan FRANK nog niet alle projecten aan, die je normaliter met een tachymeter te lijf gaat, maar anderzijds kun je met een tachymeter ook niet alles". En triomfantelijk voegt hij daaraan toe: „Maar het is wel duidelijk dat in sommige projecten FRANK concurrerend is, bijvoorbeeld bij het opnemen van stadstopografie. Proeven in Amsterdam en Rotter dam bewijzen een winst van zo'n dertig procent". En bij na dreigend laat hij erop volgen dat de ontwikkeling erop is gericht dat FRANK steeds meer zal kunnen. Tachymetrie is volgens Beers een uit-ontwikkelde metho de, en dat heeft een aantal jaren gekost. FRANK staat nu aan het begin. Er kan nog het een en ander worden ge optimaliseerd en wat nu nog niet kan, zal binnenkort wel kunnen. NGT GEODESIA 93 - 9 Monster(tje) Een normale meetploeg bestaat uit twee of drie man, die weliswaar bij mooi technisch weer een behoorlijke pro- duktie kan maken, maar bij slecht weer ook voor drie man verlies boekt. Het FRANK-opnamesysteem bestaat uit een mini-autootje, waar slechts één landmeter in past. Dat is ook genoeg, want die kan alles doenrijden, com puter bedienen en „meten". En van slecht weer trekt hij zich niet veel aan. Op het dak(je) is een camera gemon teerd met een fish-eye lens die bij elke sluiterklik de hele omtrek rondom de auto vastlegt. Het autootje dat, geïnspireerd op de naam van het land goed „het monster van Frankenstein" zou kunnen heten, bergt behalve de camera met fish-eye lens ook nog een computer waarmee veel gegevens over het project wor den vastgelegd en die ook het gehele proces bestuurt, zoals het meten van de belichting, het berekenen van de camerasluitertijd, het stabiliseren van de camera en het Een fish-eye opname van kasteel Crayenstein. 419

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1993 | | pagina 15