Ongelukje
Met IVS kun je het terrein vanuit diverse hoeken bekijken.
Facilitair bedrijf
Beers legt uit dat FRANK DATA eigenlijk een facilitair be
drijf wil zijn, dat voor een opdrachtgever foto's maakt van
een bepaald gebied en dat aflevert op cassette. De op
drachtgever werkt die verder uit. Alleen de foto-opname
en het scannen gebeuren hier, en natuurlijk de verdere
ontwikkeling en de levering van de programmatuur.
Die opdrachtgevers kunnen ingenieursbureaus zijn, die
weer voor anderen werken, maar het is evengoed denk
baar dat bijvoorbeeld een gemeente zo'n systeem opzet.
Het is mogelijk een systeem alleenstaand (stand-alone)
op te zetten, maar ook is een gegevensbestand in een
netwerk mogelijk waardoor elke gemeentelijke afdeling
de gegevens kan bekijken. Dat heeft veel voordelen, want
behalve over de topografische kaart beschikt men ook
over de foto's. Dat is het verschil met andere digitale
systemende fotobeelden blijven beschikbaar ook nadat
ze zijn omgezet naar geometrische bestanden. Ze zijn op
elk gewenst moment oproepbaar, bijvoorbeeld als politie
of brandweer inzicht wil hebben in de feitelijke situatie.
Mensenwerk
Het uitwerken van de digitale foto's is nog niet geautoma
tiseerd en blijft nog mensenwerk. Iemand achter het
beeldscherm moet nog bepalen wat er moet worden uit
getekend de hoek van een huis, een lantaarnpaal of een
raster (de objectclassificatie). Maar er zijn wel controles
ingebouwd in de programmatuur, waardoor je op de vin
gers wordt getikt als er een janboel van wordt gemaakt.
Hoewel de uitwerking meestal door een opdrachtgever
zelf wordt uitgevoerd, kunnen ze het hier uiteraard ook
zelf. Erik Bruel zet zich achter de uitwerkingsapparatuur.
Hij stopt twee DAT-cassettes die van de scanner komen,
in de recorder (één met hoge resolutie en één met lage
resolutie) en roept via enkele eenvoudige beeldscherm
instructies de eerste fotobeelden op zijn scherm. De
foto's zijn zo opgenomen, dat elk punt minstens op twee
foto's voorkomt. Om de foto's aan elkaar te koppelen,
worden ook wat triangulatiepunten (inpaspunten) aange
wezen. Die moeten zelfs op drie foto's voorkomen. Dat
alles gaat in één bewerking. Dan volgt een rekenproces.
De foto's van een gebied worden dan aan elkaar ge
rekend tot één lokaal stelsel, vereffend en naar het RD-
stelsel getransformeerd.
Erik heeft niet veel tijd nodig om op zijn scherm een hele
straat door te lopen en een massa punten aan te wijzen.
Als de programmatuur klaar is met rekenen, is een pun-
tenwolk verkregen van coördinaatpunten. Om die punten
op de goede manier met elkaar te verbinden, is nog een
menselijke handeling nodig die „editen" is gedoopt. Dan
vindt nog de conversie naar verschillende uitwisselings
formaten plaats. Als ook dat is gebeurd, kan de gewenste
kaart worden getekend.
Volgens Beers is er per ongeluk nog een leuk bijprodukt
ontwikkeld, het beeldraadpleegsysteem, onlangs omge
doopt tot Image Viewing System (IVS), want met die
naam verkoopt het beter. Het is een soort tussenprodukt
dat bestaat uit de fotobeelden die bij het scannen met een
lage resolutie zijn opgenomen en dienen om tijdens het
uitwerken de juiste foto snel op te roepen. Bij een proef
die in Amsterdam werd gedaan, bleek er veel belang
stelling te bestaan om snel beelden op te roepen van een
willekeurige plaats om daar om je heen te kunnen kijken
(zie de serie onderaan de pagina). De beelden die op het
beeldscherm werden getoond, bleven echter beperkt tot
die van het Rokin en de Dam, maar dat was boeiend
genoeg.
Verwerkingssysteem
Het landmeetkundig verwerkingssysteem bestaat uit drie on
derdelen die op standaard-pc's functioneren. Het FRANK-DMS
bepaalt ruimtelijke richtingen naar triangulatie- en detailpunten
via metingen in de foto's. Het FRANK-CAS vereffent en toetst
gemeten richtingen van een serie opnamen en bepaalt X-, Y-
en Z-coördinaten van alle gemeten punten. Het bestaat uit drie
dimensionale vereffeningsprogrammatuur volgens de „Delft-
se" theorie. Het FRANK-EDS tenslotte voegt (karto)grafische
informatie toe aan de puntenwolken die met de rekencompo-
nent ontstaan zijn. De editcomponent bestaat uit software voor
het editen en converteren van een kaartbestand.
NGT GEODESIA 93 - 9
421
