Ontwikkelingen in Bulgarije
Portret van een geodetische
adviesopdracht;1
door drs. ir. H. A. L. Dekker, projectleider ILIS-team te Sofia.
SUMMARY
Developments in Bulgaria, Starting afresh
After forty five years of being part of the Communist bloc of Central and Eastern Europe, Bulgaria joined
in November 1989 the process of rapid transformation to create a pluralistic democratic society and a
market economy. Agriculture land reform started as a very challenging operation, but also necessary to
give agriculture production new impulses. Regulations and laws were issued in a very short period of time.
Despite of numerous problems the process of land reform is progressing steadily, the road towards a
market economy is still long and difficult. Farmers getting back land from the former cooperatives are faced
with a lack of funds to buy seed-materials, fertilizers and materials. Most of the available agriculture equip
ment is fitted for large scale farming and is almost useless on the small lots that farmers are owning.
Against this background of complex social and political factors an ILIS/OSI-team2) of international experts
is giving technical assistance to land reform, structurizing land registration, land values and National
Geodetic Institutions.
Ontwikkelingen in Bulgarije
Wat nu Bulgarije heet, is in het verleden het domein ge
weest van een reeks verschillende beschavingen, zoals
die van de Romeinen en de Traciërs. Veel ruïnes herinne
ren aan woelige tijden vol verandering. Sinds het vestigen
van de Bulgaarse staat, in het jaar 681 van onze jaar
telling, heeft Bulgarije drie verschillende koningsgeslach
ten gekend, waarvan de regeerperiode werd onderbroken
door soms eeuwen van vreemde invasies en bezetting.
Bij ons is relatief weinig kennis aanwezig van de historie
van dit 111 000 km2 grote land. Het ligt in het midden van
het Balkan schiereiland en is omgeven door Turkije,
Griekenland, het vroegere Joegoslavië, Roemenië en de
Zwarte Zee (fig. 1).
ROEMENIE
Ruse
Pleven
ZWARTE
SofjLa BULGARIJE
ZEE
Stara zagora
Mussala piovdiv
TURKUE
GRIEKENLAND
Fig. 1. Kaart van Bulgarije.
Het is een land van bergketens met hoge pieken, waar
onder de hoogste berg van de Balkan, de Mussala, met
een top die tot 2925 m reikt. Daartussen treft men vlakten
aan, doorsneden door rivieren, vele meren en in het noor
den naar de Donau toe, die de grens vormt met Roeme
nië, een vruchtbare laagvlakte. De grond is zeer geschikt
voor landbouw en door de verschillende klimaatzones is
Bulgarije van oudsher een ideaal gebied voor agrarische
produkten van uiteenlopende aard. Aardappels, granen,
1) Lezing gehouden op 28 oktober 1993 te Utrecht tijdens het 17e
NGL congres.
2) ILIS: International Land Information Services (Member of the
Euroconsult group).
OSIOrdnance Survey International (International Part of Ord
nance Survey GB).
552
tabak, veel soorten fruit waaronder inmiddels ook kiwi's,
lavendel, rozen voor rozenolie, zonnebloemen en wijn be
horen tot de Bulgaarse landbouwprodukten.
Het meer recente verleden van Bulgarije is ons beter
bekend. Na vijfenveertig jaar onderdeel van het Commu
nistische Oostblok te zijn geweest, vond in 1989 de om
wenteling plaats naar een meer partijen democratie. Het
is voor een buitenstaander moeilijk te doorgronden wat
dat betekende voor de doorsnee Bulgaar. Zeker is dat er
een grotere vrijheid van meningsuiting ontstond. Voor de
Bulgaren die zich actief bezighouden met menselijke
waarden en normen, moet het een enorme verandering
zijn geweest. In schaarse gesprekken daarover merk je
dat, maar men praat er liever niet over omdat men zich
tegelijkertijd wat beducht voelt voor het verleden. Bulga
ren zijn niet de barricaden opgegaan en men heeft zich
min of meer gedwee aangepast aan een nieuwe, van
buitenaf gedirigeerde, dictatuur. Ach, het was de zo
veelste in de rij. Typerend voor de Bulgaarse mentaliteit
is wellicht het feit dat de voormalig dictator nog steeds in
zijn, overigens schitterend gelegen residentie woont, al
hoewel hij daar levenslang huisarrest heeft gekregen.
Landbouw is altijd belangrijk geweest in Bulgarije. In de
jaren twintig en dertig van deze eeuw leefde 75% van de
bevolking van de landbouw. Er werd echter weinig aan
dacht besteed aan verbetering van methoden en tech
nieken, mede wellicht omdat er voldoende goedkope
arbeidskrachten waren. De jaren na de Tweede Wereld
oorlog kunnen worden gekenmerkt als de tijd van het
experimenteren met het communistisch model, alles ge
heel in de stijl van het grote voorbeeld, de Sovjet Unie.
Tijdens het communistische bewind is veel nadruk ge
legd op het ontwikkelen van de industrie in Bulgarije; een
industrialisatie waarvoor nogal wat moest worden geïm
porteerd, omdat Bulgarije zelf weinig delfstoffen heeft.
De totale landbouwproduktie is blijven steken op het
niveau van vóór de Tweede Wereldoorlog, ondanks de
mechanisatie en de schaalvergroting. Voor deze schaal
vergroting werd het communistische model van de agro-
industriële complexen, ook wel coöperaties genoemd,
gebruikt (fig. 2).
Als gevolg van de vele investeringen in de industrie, bezit
het land thans relatief omvangrijke installaties en fa-
NGT GEODESIA 93-11
