[Produkt]aansprakelijkheid
en de overeenkomst*)
wordt aangesproken, maakt ze een grote kans om de
zwarte piet door te spelen aan de kaartmaker, omdat daar
de eigenlijke fout lag; uiteraard tenzij die zich daarvoor
had geëxonereerd.
Wordt de kaartmaker direct aangesproken, dan lijkt mij
aansprakelijkheid wel aanwezig, tenzij hij de zwarte piet
aan de gemeente kan doorspelen vanwege een vrijwa
ringsclausule. Duidelijk fout zou de kaartmaker zitten,
wanneer de kaart direct in opdracht van de ambulance
dienst was vervaardigd. Die lijkt mij dan niet snel aan
sprakelijk en onze kaartmaker wel.
Overigens is de toelaatbaarheid om te exonereren ten
aanzien van schade bij overlijden of lichamelijk letsel,
omstreden.
De werkgever van onze hartpatiënt tenslotte geef ik
weinig kans. Het lijkt mij niet dat het missen van een op
dracht door het overlijden van een medewerker nog
voldoet aan het causaliteitsvereiste. „Niemand is onmis
baar" en daarop had het bedrijf zich moeten instellen.
Zoals gezegd is de uitkomst van ieder geschil omtrent
aansprakelijkheid sterk afhankelijk van de omstandig
heden van het geval. Het heeft veel weg van het spelletje
Aansprakelijkheid is te vergelijken met het lopen in een
mijnenveld. De precieze ligging van mijnen is onzeker,
maar zolang u op het aangegeven pad blijft, kunt u de
aanwezigheid negeren. Mocht u echter van het pad af
raken, dan is Leiden in last.
Op overeenkomstige wijze kunt u in juridische zin door
omstandigheden of door nalatigheden van het pad af
raken of fouten maken en voor de gevolgen aansprakelijk
worden gesteld. De te betalen schadevergoeding kan een
forse aanslag op persoon of bedrijf betekenen.
Het is aan een jurist nader onderscheid te maken tussen
produktaansprakelijkheid, aansprakelijkheid uit overeen
komst en onrechtmatige daad.
De geodesie is vooral dienstverlenend bezig. Het geo
detische bedrijfsleven werkt voornamelijk in opdracht.
Het komt betrekkelijk weinig voor dat een geodetisch
bedrijf zelf produkten voor de markt vervaardigt.
De aansprakelijkheid van de geodetische opdrachtnemer
in zijn verhouding tot de opdrachtgever is daarom het
hoofdthema van dit artikel.
Lezing gehouden op 29 oktober 1993 te Utrecht tijdens het 17e
NGL congres.
NGT GEODESIA 93 - 12
„zwarte pieten". Duidelijke afspraken over de opdracht
en evenwichtige aansprakelijkheidsbedingen in de over
eenkomst en de algemene voorwaarden maken het spel
letje echter wel wat prettiger te spelen.
Tenslotte voor wat het waard is;
Het NGL, de TU Delft en de auteur zijn op geen enkele
wijze aansprakelijk voor mogelijke onjuistheden in de
tekst.
Literatuur
1. Asser-Hartkamp, I., Verbintenissenrecht. 1990.
2. Dommering-van Rongen, L., Aansprakelijkheid voor gevaar op
leverende informatieprodukten. NJB, p. 1103 - 1108, 1990.
3. Ekker, E., Geen risico-aansprakelijkheid voor informatiefproduk-
ten). Computerrecht 1989/1.
4. Hijma, Jac. en M. M. Olthof, Compendium van het Nederlandse
vermogensrecht. 1988.
5. Jong, J. de en J. A. Zevenbergen, Liability for GPS-status infor
mation provided by the Survey Department of Rijkswaterstaat.
Deltt 1991.
6. Losbladige bundel Onrechtmatige Daad, deel lil.
7. Spoor, J. H., Databases en aansprakelijkheideen terreinver
kenning. Computerrecht 1988/5.
8. Stuurman, C., De aansprakelijkheid van de automatiseringsadvi
seur. Computerrecht 1986/3.
In de Nederlandse geodetische praktijk constateer ik een
geringe aandacht voor aansprakelijkheid en alles wat
daarmee verband houdt. Wellicht is dit te verklaren uit het
feit dat veel landmeters een kadastrale achtergrond heb
ben. Door het werken met uitgebreide voorschriften en
het toepassen van controles worden bij het Kadaster veel
fouten voorkomen. Bovendien is het een moeizame zaak
de staat in rechte op haar fouten aan te spreken. De
kadastrale werknemers hebben zodoende een nogal be
schermde positie.
In de particuliere sfeer en in de bouw zijn de werkomstan
digheden vaak minder gunstig en ligt aansprakelijkheid
veel gevoeliger.
Als een gebouw of een booreiland door fouten verkeerd
wordt geplaatst, kan een miljoenenschade het gevolg
zijn. Nalatigheden moeten daarbij als fout worden gezien.
Aansprakelijkheid ontstaat pas als iemand een fout heeft
gemaakt en er als gevolg daarvan schade is. Degene
die de schade lijdt, zal die op de veroorzaker willen verha
len. Daartoe moet hij de veroorzaker eerst formeel voor
de schade aansprakelijk stellen. De begrippen fout, scha
de en aansprakelijkheid zijn dus onlosmakelijk ver
bonden.
623
door ir. T. A. Nieman, hoofd Grontmij NV in De Bilt en namens de VNBG lid van de
Werkgroep Regelgeving in het Geodetisch Platform.
SUMMARY
Liability and agreement
Liability can emanate from law, from common law and from agreement. In business it is important to restrict
the risks. Risks, originating in liability, can be limited by agreement whereby general conditions are a help.
For a good agreement, a thorough analysis of the project remains of primary importance.
