Uniek meetsysteem
De Romeinse brug bij Cuyk.
(ARCHIS-medewerker) Ronald Wiemer de gemeente
Rhenen op op het scherm en direct sieren een paar hon
derd groene vlekjes de kaart, elk met een eigen nummer.
Als hij met de muis één van de vlekjes aanwijst, toont het
scherm een lijst met alle gegevens van die plaats. Het
blijkt het zogenaamde Cunera-bergje te zijn, waarop
volgens de legende ooit een kapel ter ere van de Heilige
Cunera stond en haar stoffelijk overschot begraven ligt.
Van elke vindplaats zijn zoveel mogelijk gegevens in
ARCHIS opgenomen, niet alleen het toponiem en de
coördinaten, maar ook de detailmetingen, de uitgewerkte
3D-modellen en de resultaten van het onderzoek.
ARCHIS is pas in opbouw, maar zeker is dat het de taak
van de archeologen aanzienlijk zal vereenvoudigen. Met
man en macht wordt er daarom aan gewerkt alle bestaan
de gegevens ingevoerd te krijgen. Nieuwe gegevens die
worden verzameld, of het nu metingen of administratieve
gegevens betreft, worden er direct in opgeslagen.
De ROB hanteert een uniek meetsysteem, vertelt Agio
(binnen). Bij een opgraving zorgen de landmeters dat een
aantal vaste punten in of vlakbij de opgraving in RD-
coördinaten worden bepaald, alsmede de NAP-hoogte.
Vaak moet men vanaf verre punten polygoneren. Met
belangstelling wordt daarom al uitgekeken naar toepas
sing van GPS voor dit doel.
De verdere meetactiviteiten binnen de opgraving gebeu
ren door de veldtechnici die een raam-meetnet aan
leggen. Een planchet wordt op de hoofdmeetlijn geplaatst
en daarvandaan worden alle details in x, y en z opge
meten. Merkwaardigerwijs wordt daarbij gebruikt ge
maakt van een duimstok van drie meter. Omdat de
meting op het planchet direct op schaal wordt gekarteerd,
is de kaart gereed zodra de veldtechnicus klaar is met
meten. Binnen worden alleen nog wat kleurtjes aange
bracht en natuurlijk moet dat nu worden gedigitaliseerd
en worden opgenomen in ARCHIS.
Opgravingen duren erg iang, soms gaan er jaren over
heen en wordt het meetlijnenstelsel verstoord. Dan moe
ten de hoofdpunten door de landmeters weer worden her
steld. Omdat alles in RD is gemeten, kan dat snel en zeer
nauwkeurig gebeuren en dat is nodig omdat de vind
plaatsen van kleine details ten opzichte van elkaar goed
moeten vastliggen. Steeds moderner methoden en appa
ratuur staan daarvoor borg.
Het grotere (meet)werk
In schril contrast tot de grote hoeveelheid oude attributen
die het verleden ons heeft nagelaten, staan de moderne
middelen waarmee men die oudheid nu onderzoekt en
registreert.
Landmeter Willem Derickx (vandaag met een erg ziek
hoofd), neemt plaats achter zijn PC en laat een staaltje
modern meetwerk zien. Een kleurrijk golvend driedimen
sionaal vlak geeft de ondergrondse (en onderwater)
situatie weer van een onderzoek naar een oude Romein
se brug bij Cuyk.
De situatie die grotendeels onder water ligt, is opgeno
men door middel van echopeilingen en verwerkt in Auto
CAD. Blauw is de ondergrond, rood de plaats van de pa
len en de pijlers, en groen de oude stenen die als brugge-
hoofden dienst deden. Eenmaal in het bestand aanwezig
kan de oude brug door manipulaties met het TopoCAD-
De stenen van de Cuykse brug.
NGT GEODESIA 94-2 77
