transporteren van energie. De hoogtemetingen worden
ook gebruikt om nauwlettend de zeespiegelrijzing te vol
gen en getijdemodellen te verbeteren.
Niet onvermeld mag blijven dat er aan de groep Aard
gericht Ruimteonderzoek, een samenwerkingsverband
tussen de Faculteit der Lucht- en Ruimtevaarttechniek en
de Faculteit der Geodesie, een Group Achievement
Award door de NASA is toegekend voor hun aandeel in
het verwerken van gegevens van de TOPEX/POSEIDON-
missie.
Tenslotte kwam Schumann aan het woord. Hij hield een
vrij technische voordracht over het ontwikkelen en testen
van de ERS-1. Deze satelliet bestaat uit verschillende
delen. Als eerste kunnen we onderscheiden het bestu
ringssysteem van de satelliet. Dit systeem is dubbel aan
wezig omdat er zekerheid moet zijn dat de satellietmissie
niet beëindigd is, als het systeem uitvalt. Als tweede kun
nen we de meetinstrumenten (sensoren) onderscheiden.
Deze meetinstrumenten worden maar één keer op de
satelliet gemonteerd.
Het testen van de ERS-1 satelliet gebeurde op drie
niveaus. Als eerste valt te onderscheiden het platform
niveau. Dit houdt in dat alle elementen afzonderlijk wor
den getest op werking. Als tweede wordt onderscheiden
het payload-niveau. Hierbij worden verschillende compo
nenten aan elkaar gekoppeld en getest op de werking.
Als laatste kent men het satelliet-niveau, waarbij de totale
satelliet wordt getest.
Enkele voorbeelden waarop wordt getest, zijn het door
branden van de elektronika, het uitklappen van de zonne
panelen en het bekijken van de invloed van gesimuleerde
trillingen, zonnestraling en magneetvelden op de sa
telliet.
Afsluitend werd een video getoond over de ERS-1 satel
lietmissie, waarin het belang van deze missie nog eens
werd benadrukt.
Hierna bedankte Nelis de sprekers voor hun heldere uit
eenzettingen van de toepasbaarheid van wetenschappe
lijk onderzoek in de praktijk, en was er na een bezoek aan
het Space Expo Centre de mogelijkheid om onder het
genot van een drankje na te praten over deze geslaagde
middag.
Richard Bun
Raoul Quadvlieg
i|A» NAJAARSEXCURSIE VVL 1993
Na de algemene ledenvergadering in de Gene-
raai Winkelman-kazerne te Nunspeet, vond op
10 december 1993 de najaarsexcursie plaats bij de 101
Artillerie Ondersteuningsbatterij van de Koninklijke Land
macht. Bijna 10% van het aantal VVI-leden was aanwezig
op deze dag.
Zo warm als het tijdens de voorjaarsexcursie in 's-Grave-
land was, zo koud was het in de vergaderzaal van de
kazerne. Bij een temperatuur van 3° boven nul, géén ver
warming, winterjassen aan en tot op de botten ver
kleumd, begon Elnt (1e luitenant) Nap, die ons reeds
eerder welkom had geheten in de Batterij-bar, zijn inlei
ding over de taak, de organisatie en de werkwijze van het
TMD (Terrein Meet Dienst)-peloton.
Luitenant Nap (niet te verwarren met NAP) ving zijn ver
haal aan met zich te verontschuldigen over de nogal lage
temperatuur in het gebouw. Oorzaak: verbouwing. Anno
1993 kan dat kennelijk nog! Wij, landmeters, waren dat
wel gewend, aldus Nap. Hij stelde tegelijkertijd de Owi's
NGT GEODESIA 94 - 2
(Opperwachtmeesters) De Wild (ook al zo'n merknaam!)
en Hoogstra voor, die ons de hele dag terzijde zouden
staan voor tekst en uitleg.
Nap deed uit de doeken, dat ook bij de Koninklijke Land
macht flink bezuinigd moet worden. Bij het personeel
wordt flink ingekrompen, de dienstplicht zal zelfs hele
maal worden afgeschaft; daardoor zal de taakstelling
compleet worden veranderd.
Vroeger kwam de vijand uit 't oosten (de drie wijzen ook),
dat is niet meer. Dus, vervolgde Nap, kunnen we nu
volstaan met een veel kleiner, multifunctioneel leger, het
geen in 1998 gerealiseerd moet zijn. Er zullen veel kazer
nes moeten verdwijnen; die ochtend vernam Nap dat de
Generaal Winkelman-kazerne eveneens zal worden op
geheven. Dat opheffen heeft veel consequenties, onder
andere voor de plaatselijke horeca, die een behoorlijke
bron van inkomsten heeft door de aanwezigheid van een
legeronderdeel.
Overzicht afname personeel:
1992
1998
Beroeps onbepaalde tijd
16 000
10
800
Beroeps bepaalde tijd
5 700
14
700
Burgers
11 000
10
700
Dienstplichtigen
31 000
0
Totaal
63 700
36
200
Maar wat zal blijven bestaan, is de 101 Artillerie Onder
steuningsbatterij De naam zegt het al, zij ondersteunt de
artillerie met gegevens om gericht te kunnen vuren, dus
gegevens van het doel waarop wordt geschoten, gege
vens van de vuurmond die schiet en de nodige oriënte-
ringspunten om de richting te kunnen bepalen. Hiervoor
heeft men een terreinmeetpeloton, de landmeters van de
Landmacht. Haar taak bestaat uit:
verzorgen van het basisterreinmeetnet;
directe terreinmeetsteun aan (NAVO)-eenheden;
bewaken en publiceren van aanvullende terreinmeet-
uitgangsgegevens;
inmeten GMD-bases (geluidmeetdienst);
steun ten behoeve van testen;
algemene steuneenheden.
Tot slot vertelde luitenant Nap dat in de toekomst altijd
twee meetgroepen met elk drie meetauto's, voorzien van
reken- en tekengroepen, zullen opereren om in het bui
tenland gestationeerde groepen te kunnen aflossen.
Hierna kwam Owi De Wild aan het woord. Hij hield zijn
pleidooi over UTM-coördinaten (Universal Transverse
Mercator) en astronomische oriënteringen (op zon en
sterren meten). Hij vertelde over de voorbereidingen met
de volgende items:
bepalen van de coördinaten van de standplaats;
identificeren van de hemellichamen (volgens De Wild
zijn er héél véél sterren
bepalen van de juiste dag en het juiste tijdstip ten op
zichte van GMT (Greenwich Mean Time);
bepalen van een benaderde kaarthoek.
Ook vertelde hij over de metingen zelf, waarbij de hori
zontale en verticale hoek, alsmede het juiste tijdstip wor
den gemeten, en over de berekeningen, zoals het bereke
nen van de declinatie, de ware hoogte, de lokale uurhoek,
het azimuth, de kaartdeclinatie en de kaarthoek naar het
terreinpunt.
In de toekomst zal de TMD ook overgaan tot auto
matische verwerking van de meetgegevens middels het
softwareprogramma Digimat. Hiertoe was aan André
Wevers van de firma Leica te Rijswijk (leverancier) ver-
93
