Toegang tot en gebruik van geo-informatie
- -
-
Noodzaak voor IT
Een hooggeplaatste Afrikaanse functionaris, die verantwoor
delijk is voor het uitvoeren van een milieuprogramma van de
Wereldbank in zijn land, verwoordde die problemen als volgt
bij nader onderzoek van de fundamentele problemen zijn
mij een aantal zaken opgevallen.
De introductie van milieu-informatiesystemen (environmental
information systems, afgekort EIS) is in ontwikkelingslanden
langzaam en moeilijk verlopen. Uit de discussie over die intro
ductieproblemen zijn nu echter praktisch uitvoerbare modellen
voortgekomen.
Ook heb ik gemerkt dat de introductie van technologie in de
organisatie niet altijd betekent dat die potentieel krachtige
technologie in de praktijk wordt gebruikt. In vele gebieden waar
de introductie van remote sensing succesvol is verlopen,
hebben de produkten en opbrengst van de technologie niet
bijgedragen aan betere besluitvorming.
Het besluit om GIS-technologie in deze landen te introduceren,
is gebaseerd op de veronderstelling dat het goed geïnformeerd
nemen van beslissingen op het gebied van milieu en natuur
lijke hulpbronnen leidt tot rationeel beleid. Een beter geïnfor
meerd oordeel heeft meer kans om het gewenste doel te berei
ken dan een minder goed geïnformeerd oordeel.
Na verloop van tijd, als de investeringen in EIS een bepaald
niveau hebben bereikt, ontstaan er vragen over de winst op die
investeringen. Investeerders/donoren hebben behoefte aan
duidelijke aanwijzingen dat (investeren in) informatietechno
logie leidt tot betere besluitvorming en vervolgens tot beter
beleid en verstandig gebruik van natuurlijke hulpbronnen.
Daar ligt dan ook het probleemhoe slagen we erin informatie
systemen te betrekken in het besluitvormingsproces
Voorbeeld 1.
den bereikt, welke institutionele voorwaarden moeten
worden geschapen, met welke investeringen dat gepaard
moet gaan en hoeveel tijd daarvoor nodig is. De FAO stelt
in het eerder genoemde voorbeeld dat het probleem al
leen technische kanten kent, hetgeen impliceert dat met
de juiste apparatuur op de juiste plaats veel problemen
kunnen worden opgelost.
Na de euforie in de beginjaren van IT ontstonden er al
snel problemen toen men erachter kwam dat het in de
praktijk moeilijk was om aan de hoge verwachtingen te
voldoen (zie voorbeeld 1).
Uit voorbeeld 1 kunnen we afleiden dat:
de verwachtingen die bestaan ten aanzien van IT bij
de donor-organisaties en het potentieel van GIS-
Financiële transactie door middel van de PIN-code machine
Bij het betalen is alleen de PIN-code nodig om een procedure
op gang te brengen van geautomatiseerde identificatie, verifi
catie en autorisatie, en vervolgens de debitering van de indivi
duele rekening van de klant en de betaling aan de winkelier
door de bank samen met een bijwerking van zijn bankrekening.
Speciale organisaties die informatie-nutsbedrijven zouden kun
nen worden genoemd, zijn in het leven geroepen om de orde
ning van het computersysteem, de programmatuur en appara
tuur en de communicatieverbindingen op te zetten, te bewerk
stelligen en te onderhouden. Dit houdt ook in het opmaken van
een groot aantal protocols voor de deelnemende banken, win
kels en nutsbedrijven om alle technische, financiële en juridi
sche details te regelen. Op die manier wordt de integriteit van
het systeem beschermd en worden de kosten voor de deel
nemende banken en winkels gedeeld. Deze ordening van het
computersysteem wordt een „bank account server" genoemd.
De oprichting ervan is een opmerkelijk resultaat in dit IT-
tijdperk (fig. 1).
Voorbeeld 2.
NGT GEODESIA 94 - 3
technologie om aan die behoeften te voldoen, niet
stroken met de praktijk in het veld, waar IT effectief
moet worden gebruikt;
de invloed van IT op besluitvorming tegenvalt. Dit leidt
duidelijk voelbaar tot frustraties voor beide partijen.
Waar het in feite op neerkomt, is dat we infrastruc
turen moeten ontwikkelen, die de toegang tot en het
gebruik van geo-informatie mogelijk maken, en die
verantwoordelijk informatiegebruik bevorderen.
Het grote aanbod aan gegevens en informatie moet wor
den verzameld, gesorteerd, bewaard, geanalyseerd, ver
eenvoudigd en gevisualiseerd om in relatie te worden
gebracht met de complexiteit van de problemen in onze
samenleving. Informatietechnologie biedt hiervoor in
potentie de oplossing. Het is echter belangrijk te erken
nen dat het vergemakkelijken van de toegang tot en het
gebruik van informatietechnologie niet slechts een tech
nologisch probleem is, maar ook een politieke en cultu
rele beleidstaak, waarbij het management zich bewust
moet zijn van de politieke en culturele gevolgen. Het
management moet er dus in betrokken worden, want daar
is kennis aanwezig over hoe de optimale voorwaarden
moeten worden geschapen om aan de vraag naar geo-
informatieprodukten en -diensten te voldoen.
Om uit te leggen wat ,,de infrastructuur van informatie"
precies betekent, wordt verwezen naar voorbeeld 2.
Een informatieserver werkt eigenlijk hetzelfde als het
voorbeeld van de bankserver. Laten we aannemen dat we
een klant hebben, die geografische informatie of een
kaart wil. Laten we ook aannemen dat die klant toegang
heeft tot een voorziening om uit te zoeken welke informa
tie hij nodig heeft, en om vast te stellen of die informatie
kwalitatief goed genoeg is om te gebruiken. Vervolgens
moet hij die informatie kunnen selecteren, die hij voor zijn
doel nodig heeft, en moet duidelijk worden gemaakt dat
hij voor die methode moet betalen. We noemen die voor
ziening een „geographic information server". De com
binatie van leveranciers van geo-informatie en de ver
binding met de klant vormt de infrastructuur, zoals sche
matisch is weergegeven in fig. 2. Dit model is in principe
onafhankelijk van technologie. We kunnen ons gemakke
lijk een groep specialisten in geo-informatiediensten voor
stellen, die deze service uitvoeren als een intermediair
tussen klanten en leveranciers, bijvoorbeeld in de vorm
van kaartbibliotheken. In een dergelijke analoge om
geving zijn de kaarten zowel bewaar- als tentoonstellings
middel van geo-informatie.
GEO-DATA SOURCES
CLIENTS
Tgeoinformation server)
Fig. 2. Infrastructuur van geo-informatie.
115
CLIENTS
(PIN-CODE)
BANK ACCOUNT SERVER
BANKS
Fig. 1. Infrastructuur van bankrekeningen.
