Geodeten in de horeca
Hoe een geodeet kan „afglijden" naar de wereld van drugs,
prostitutie en gokken
Stedelijke herverkaveling
door ir. P. A. G. Lohmann, projectmanager bij Seinpost
Adviesbureau BV, Den Haag en
ir. M. Rietdijk, assistent in opleiding bij de Faculteit der
Geodesie, TU Delft.
SUMMARY
Surveyors and the problem of urban land use
Illegal activities, like drug traffic, are increasingly taking place in the
Netherlands catering industry within the big cities. Those places
exert a strong negative influence on their surroundings and often
interfere with projected development of the areas. In this article an
account is given of the way this problem is handled within practice.
Special attention is given to the geodetical aspects.
Keywords: Land management, municipalities, applications.
Trefwoorden: Grondbeleid, gemeenten, praktijk.
Inleiding
Een goed functionerende horeca is zowel in economische
zin als voor de kwaliteit van het leefmilieu in de stad van
groot belang. In het algemeen veroorzaakt horeca weinig
overlast en draagt zij bij aan een versterking van de
ruimtelijk-economische structuur. Het komt echter steeds
vaker voor (zoals op het Deliplein) dat er horecabedrijven
zijn waar activiteiten als drugs, prostitutie en de exploita
tie van speelautomaten een belangrijke rol spelen. Deze
bedrijven veroorzaken meestal veel overlast en dragen
door hun negatieve uitstraling bij aan een verloedering
van de woon- en werkomgeving. Hiermee is overlast
gevende horeca een nieuwe factor die bepalend is voor
de achteruitgang van winkelgebieden naast de factoren
Lezing door ir. P. A. G. Lohmann gehouden op het symposium
„Ontwikkelingen in de Nederlandse geodetische markt", georga
niseerd door de Nederlandse Vereniging voor Geodesie op 27
april 1993 te Haarlem.
Dit artikel is tot stand gekomen toen ir. M. Rietdijk als afstudeer
der werkzaam was bij Seinpost Adviesbureau BV.
NGT GEODESIA 94 - 3
die dit in de afgelopen decennia veroorzaakten (verande
rende bevolkingssamenstelling, afname van het aantal
inwoners in een wijk en veranderend koopgedrag).
In het geval van overlastgevende horecabedrijven wordt
de achteruitgang in belangrijke mate veroorzaakt doordat
het juridisch niet mogelijk blijkt te zijn invloed uit te oefe
nen op de verschillende bedrijfsvormen die een horeca
bedrijf kan aannemen. Hierdoor kan bij overname van
een horecabedrijf de bedrijfsvoering volledig worden
gewijzigd, zonder dat enige beïnvloeding mogelijk is. In
toch al onder zware druk staande winkelgebieden kan dit
leiden tot het definitief inzetten van de verloedering. Dit
laatste probleem staat centraal in dit artikel.
Enerzijds zal worden aangegeven wat de beperkingen
van het huidige juridische instrumentarium zijn en ander
zijds welke mogelijkheden worden geboden door een (op
de horeca gerichte) actieve aanpak gebaseerd op de
methodiek van stedelijke herverkaveling.
Hoewel de herverkavelingsactiviteiten in het landelijk
gebied het meest bekend zijn, is in de afgelopen jaren
middels een aantal proefprojecten duidelijk geworden dat
ook binnen de stad herverkaveling een belangrijke rol kan
spelen bij het verbeteren van verouderde winkelconcen
traties en bedrijfsterreinen. In dat verband spreken we
van stedelijke herverkaveling. Omdat een wettelijke rege
ling voor de stedelijke herverkaveling (zoals voor de land
inrichting) vooralsnog ontbreekt, vinden de ontwikkelin
gen op dit gebied met name plaats op het terrein van de
praktische toepassingen van de denkwijze van stedelijke
herverkaveling.
De belangrijkste elementen van stedelijke herverkaveling
zijn
werken vanuit alle betrokken partijen;
planmatig ingrijpen in beschikkingsrechten door bij
voorbeeld het ruilen van functies;
controle op het rechtsverkeer;
het op een geconcentreerde wijze inzetten van ver
schillende instrumenten en middelen.
121
Het Deliplein is gelegen in de Rotterdamse wijk Katendrecht.
Katendrecht was tot begin van de jaren tachtig de rosse buurt
van Rotterdam. Het Deliplein fungeerde daarbij als centraal
plein in een buurt vol cafés, barretjes en eetgelegenheden.
Evenals in Amsterdam bleek een combinatie van horeca en
prostitutie goed naast elkaar te kunnen bestaan. Begin jaren
tachtig is in het kader van de stadsvernieuwing een begin ge
maakt met het verplaatsen van de prostitutie uit de wijk Katen
drecht. Het streven was erop gericht de verbetering van de
woonomgeving door te trekken naar het Deliplein en het plein
te ontwikkelen tot een uitgaansgebied; deze keer evenwel
zonder de aanwezigheid van prostitutie. Deze ontwikkeling is
echter nooit goed van de grond gekomen. Door het niet voeren
van een adequaat beheer ten aanzien van de functionele in
vulling van de panden verschuift het karakter van het plein met
name de laatste jaren in negatieve richting. Voormalige
prostitutie-exploitanten en de drugswereld blijken enorme geld
sommen te betalen voor de overname van horecagelegenhe
den die zijn gelegen aan het plein. Deze verschuiving komt het
horeca-aanbod niet ten goede, met als gevolg dat het Deliplein
als uitgaanscentrum binnen Rotterdam intussen een bedenke
lijke naam heeft gekregen.
