- z De instrumenthoogte is belangrijk bij GPS. Bij de instruc tie aan de buitenmedewerker is hieraan veel aandacht besteed. Zo wordt de hoogte afgelezen in centimeters, ingetikt in de ontvanger, en genoteerd. De genoteerde waarde' wordt nogmaals gecontroleerd met de ingetikte waarde. De hoogte wordt in inches genoteerd en tijdens de sessie ter controle omgerekend naar centimeters. Ook worden diverse gegevens op de schaduwschets geno teerd. De instrumenthoogte wordt met veel aandacht gemeten. Uitlezen Aan het einde van het project of projectblok, na ongeveer 4 a 5 dagen, worden de ontvangers uitgelezen en even tueel overgedragen aan de andere ploeg. Het uitlezen gaat erg snel. Dubbele bestandsnamen (is ook punt- nummering) worden gemeld en kunnen niet tot vermin king van de gegevensbestanden leiden. Alvorens met de meetgegevens te gaan rekenen, wordt eerst visueel gecontroleerd of de hoogte en het bestands nummer goed zijn ingevoerd en of er voldoende metingen naar voldoende satellieten zijn. Een en ander gebeurt met een ASCII-tekstverwerker van een gegevensmana- gementprogramma. Tijdens deze procedure is de meet- ploeg aanwezig, zodat de binnenman onmiddellijke infor matie heeft. GPS-berekeningen De berekening gebeurt met een reeks programma's van het programmapakket van Trimble. Het uitvoerbestand van het ene programma is het invoerbestand van het volgende. Omzetten van bestanden is niet nodig. Basislijnberekening De basislijnberekening gebeurt met het programma Trim- vec-plus. Het programma kan grotendeels als een „black box" worden gebruikt. Na de instelling van de para meters via drie menuschermen verloopt de berekening automatisch. Hier kiest men voor de vorm van de deel- netjes: traverse of stervormig. Het repareren van cycle slips gebeurt automatisch. NGT GEODESIA 94 - 5 Men kan elke basislijn ook apart berekenen. Deze proce dure vergt echter veel tijd. Voor produktiewerk is dit daar om geen haalbare kaart. Mocht een belangrijke basislijn niet automatisch worden berekend, dan is het eenvou diger om deze over te meten. Het automatische rekenproces vergde aanvankelijk vijf uur. Dit werd later teruggebracht tot twee uur om de ruwe meetgegevens van een week te verwerken. De basis lijnen worden op drie manieren berekend, de fit-, fix- en opt-oplossingen. De flt-oplossing heeft de grootste stan daardafwijking, de fix-oplossing is voor de basislijnen langer dan 20 km. De opt-oplossing wordt door ons het meest gebruikt in het verdere rekenproces. Aan het einde van de berekening beschikt men ook over een overzichts bestand van de basislijnen met een kwaliteitsbeoorde ling. Netopbouw en netvereffening Beide vinden plaats met het programma Trimnet. Eerst wordt het net opgebouwd. Men kan een keuze maken uit de berekende oplossingsbestanden fit, fix en opt uit Trimvec. Ook bevindt zich hier de mogelijkheid om de bestanden te bekijken en aan te passen. Fouten zoals dubbele basislijnen, dubbele of verkeerde puntnumme- ring kunnen hier nog worden hersteld. Vervolgens gaat men naar het laatste gedeelte, de net- vereffening. Hier heeft men een aantal menu's om een aantal instellingen naar eigen keuze te doen. Ook kan men hier de constanten van het gekozen ellipsoïdemodel inbrengen. Wij gebruiken de ellipsoïde van Bessel. Tijdens de berekening ziet men op het scherm een aantal opeenvolgende grafische afbeeldingen, voorstellende de diverse matrices uit de berekening. Dit wordt gevolgd door de standaardellipsen van de punten, de Gauss- kromme van de w-toets en weer terug naar het basis menu. De standaardellipsen en de Gauss-kromme geven een snel overzicht van de kwaliteit van de berekening. Daarna COORDINATE ADJUSTMENT SUMMARY Roosendaal - Nispen NETWORK 201 TIME Wed Sep 17 10:54: 14 1993 Datum BESSEL Coordinate System Geographic - RD Zone Global Network Adjustment Constraints: KERNNET: 4 fixed coordinates in y VP 490326 4 fixed coordinates in X VP 490327 7 fixed coordinates in h VP 490328 VP 490329 Name X Y H 201001 90932.839 393368.956 3.727 Z 201002 91379.024 393375.582 5.934 201003 90882.845 392819.036 4.541 201004 91063.811 392858.437 7.343 201005 91230.421 392891.211 4.940 201006 90882.956 351886.794 6.283 201007 91377.339 391542.841 8.304 201008 90770.346 390024.352 5.392 Z 201009 91101.798 389992.158 8.008 201010 90727.939 389649.881 6 .552 201011 91256.687 389014.664 7.228 201012 91669.776 388521.425 8.201 201013 91104.659 388562.359 9.260 201014 91667.485 388032.798 8. 180 201015 91564.742 387871.323 8.817 490326 97830.610 392829.719 11.270 XYZ 490327 89161250 399303.501 8.760 XYZ 490328 81086.500 393008.321 3.200 XYZ 490329 87176.460 386502.691 9.760 XYZ 3000 89012.080 392221.913 5.044 4000 89105.366 387943.083 9.515 Fig. 6. De afsluiting van het project: slechts een korte lijst met coör dinaten. 213

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1994 | | pagina 5