GPS-processie in de Plaspoelpolder Wild GPS-systeem 200 Aan de rand van de bebouwing van Rijswijk, daar waar in het hart van Holland nog een klein groen gaatje is te vinden, was onlangs een kleine geodetische processie aan de gang. Een groepje serieus kijkende mensen schreed waardig over een stil asfaltweggetje, achter een voorman, drager van het heiligdom, een rechtop gehouden GPS- ontvanger die het rechtstreeks contact met een hogere macht tot stand had gebracht. Het beeld van een hogere macht was opgeroepen bij de taakverdeling, toen één van de deelnemers vroeg: „Mag ik paus zijn?" Hij had de dag daarvoor ook al gemeten. Er is enige uitleg nodig om te begrijpen waartoe dit rondjes-lopen in de Rijswijkse polder diende. Het waren de deelnemers aan de Leica GPS-cursus, die op het moment van (mijn) waarneming bezig waren met behulp van GPS een detailmeting uit te voeren volgens het „stop and go"-principe. De voorzichtige processie stappen waren nodig om het contact met boven niet te verliezen. Met „stop and go" kan in een heel korte tijd een groot aantal punten worden ingemeten. De serie metingen wordt voorafgegaan door het initialiseren van het eerste punt. Dat kan op twee manieren: door middel van een „Rapid Static Fix"-methode die twee tot tien minuten duurt, afhankelijk van hoever het mobiele station staat opgesteld ten opzichte van het referentiestation. Dit dient om de totale golflengte (ambiguity) van de satellieten te kunnen bepalen. Een tweede mogelijkheid is te vertrek ken vanuit een bekend punt. Er zijn dan slechts twee tot vier registraties (epochs) nodig voor het initialiseren. Dat betekent in de praktijk een meettijd van acht tot zestien seconden. De meting van een serie detailpunten daarna gaat heel snel. Per punt zijn twee epochs voldoende en dat betekent slechts acht seconden meettijd. Aangezien met DGPS wordt gewerkt, stond tijdens de hele duur van de operatie tegelijkertijd een ontvanger GPS-processie. 276 door Theo Scheele, redacteur. eenzaam en alleen te meten op een referentiepunt bovenop het Leica-gebouw in de Verrijn Stuartlaan. Het duurde even eer kon worden gemeten, omdat de handeling plaatsvond tussen tien uur en half elf 's mor gens. Volgens de theorie die de vorige dag was behan deld, de meest ongunstige tijd om te meten in verband met de stand van de satellieten. Een soort ingebouwde koffiepauze dus. Maar gezien de grote hoeveelheid rond draaiende satellieten meldden zich toch al spoedig vier a vijf exemplaren en kon het spel beginnen. Een half uur later was het karwei geklaard. De heer Verdoorn plaatst de ontvanger op het referentiepunt. De GPS-cursus die Leica organiseerde, is op het NGL- congres ontsproten, omdat daar veel belangstellenden hadden gevraagd hoe zij hun kennis op dit gebied zouden kunnen vergroten. Aangezien Leica niet alleen GPS- apparatuur levert, maar ook voldoende deskundigheid in huis heeft om daar wat mee te doen, nam men die ge dachte mee. Uiteraard worden de klanten die apparatuur aanschaffen, altijd ondersteund in de GPS-technieken, maar het idee om met die kennis ook andere geïnteres seerden met GPS vertrouwd te maken, leefde voort en resulteerde tenslotte in het aanbieden van een drie daagse cursus, met de mogelijkheid de apparatuur voor een korte tijd te huren. Het was gelijk raak: drie cursussen, elk bestemd voor twaalf personen, stroomden vol. In de derde cursus mocht uw verslaggever meedraaien. De deelnemers van die derde cursus kwamen uit het hele land: medewerkers van velerlei bedrijven, provincie, ge meenten, waterschappen, particuliere ingenieursbureaus en de spoorwegen. Leica heeft een speciale trainings ruimte ingericht, waar elke deelnemer achter een PC de verwerking van de metingen zelf kan uitvoeren. Een spe ciaal cursusboek geeft inzicht in de toegepaste materie, zij het dat de hele beschrijving in het Engels is, omdat GPS zoveel Engelse termen kent. Inmiddels is ook een Nederlandse versie vrijwel gereed. Terug uit de Rijswijkse groene velden, kroop ieder weer achter zijn eigen beeldscherm om de metingen te gaan uitwerken met het Wild GPS-systeem 200. Begeleider André Wevers bleef echter wat langer weg dan was voor- NGT GEODESIA 94 - 6

Digitale Tijdschriftenarchief Stichting De Hollandse Cirkel en Geo Informatie Nederland

(NGT) Geodesia | 1994 | | pagina 16