GPS in de praktijk [3b]
Bepaling van grondslagpunten uit het
GPS-kernnet
Inleiding
voudige meetopzet bestaande uit één of meerdere ster
ren (vergelijk voerstraalmeting) voor de meeste toe
passingen voldoende.
In principe is het mogelijk om GPS-netten als vlakke net
werken te berekenen. Hierbij worden van de basislijnen
alleen de componenten langs het aardoppervlak (ver
gelijk richting en afstand) gebruikt. Door een vereffening
als ruimtelijk net en aansluiting op punten waarvan ook
de hoogte bekend is, wordt echter een nauwkeuriger
resultaat verkregen. Daarom worden van alle GPS-kern-
netpunten de hoogten door waterpassing bepaald en
gepubliceerd. Zonder extra inspanning kan men daar
door van alle punten in een GPS-net de hoogte bepalen.
Weliswaar is de precisie van deze hoogte enkele centi
meters, maar voor veel toepassingen, zoals paspunten
en hoogtekaart, is dat voldoende.
Bij de klassieke metingen waren relatief grote inspan
ningen nodig om met behulp van kringnetten en verdere
verdichtingen punten in RD te bepalen. Met GPS-
metingen en de beschikbaarheid van het kernnet is de
aansluiting aan RD teruggebracht tot vier a vijf GPS-
metingen naar omliggende kernnetpunten. Als bekende
transformatieparameters tussen RD en WGS84 als waar
nemingen worden toegevoegd aan de netvereffening,
kan de betrouwbaarheid van de aansluiting nog worden
verhoogd, of, eventueel, het aantal aansluitpunten wor
den verminderd.
Tenslotte
Het GPS-kernnet is op te vatten als een sterke steiger die
op veel plaatsen verbonden is met het bouwwerk van het
RD-stelsel dat inmiddels 109 jaar oud is. De punten van
het kernnet zijn locaties die bij uitstek geschikt zijn voor
het uitvoeren van GPS-metingen. Op deze wijze vormt
het kernnet een schakel tussen het gebruik van GPS en
het RD-stelsel. Het is nog de vraag of in de toekomst zal
worden overgegaan op een nieuw, zeer nauwkeurig con
tinentaal coördinatenstelsel zoals EUREF. Met het GPS-
kernnet is het in elk geval mogelijk om een dergelijke stap
te zetten zonder de banden met het verleden te ver
waarlozen.
door dr. ir. M. A. Salzmann en ir. M. G. L. de Laat, werk
zaam bij de Faculteit der Geodesie van de Technische
Universiteit Delft.
SUMMARY
Determination of RD-coordinates using the GPS-base network
In the Netherlands GPS is increasingly being used for the measure
ment of control networks. To facilitate GPS measurements, the natio
nal triangulation department is establishing a new reference network
(GPS kernnet). In an experiment it has been investigated whether
discrepancies exist between the coordinates of traditional stations
known in the horizontal reference system (RD-system) and those
determined using GPS and the stations of the GPS-kernnet. The
computation of coordinates has been performed using (published)
national transformation parameters and a connection adjustment.
The discrepancies found are small (of the order of a few centimetres).
In the test area the network of RD-stations is homogeneous.
Keywords: GPS, surveying, reference system.
Trefwoorden: GPS, landmeetkunde, referentiesysteem.
Voor het realiseren van grondslagnetten en de bepaling
van fotogrammetrische paspunten worden in toenemen
de mate metingen gebruikt met behulp van het Global
Positioning System (GPS). De GPS-netten dienen vooral
voor de verdichting van het net van grondslagpunten van
het RD-net. Men kan de RD-coördinaten van de punten
van een GPS-netwerk berekenen door aansluiting aan
punten met in het RD-stelsel bekende coördinaten en een
bekende NAP-hoogte. De meeste punten van het RD-net
zijn door hun aard (veelal slecht toegankelijke kerktorens)
minder geschikt als opstelpunt voor GPS-antennes. Daar
om wordt door de afdeling Rijksdriehoeksmeting van het
Kadaster gewerkt aan de realisatie van het GPS-kernnet:
een net van RD-punten die geschikt zijn voor het uitvoe
ren van GPS-metingen. Na voltooiing zal men overal in
Nederland binnen een straal van tien a vijftien kilometer
de beschikking hebben over een kernnetpunt. Het GPS-
kernnet is nader behandeld in [2],
Momenteel wordt in een samenwerkingsverband tussen
het Kadaster en de TU Delft gewerkt aan een nieuwe
Handleiding voor de Technische Werkzaamheden (HTW)
264
NGT GEODESIA 94 - 6
