Tenslotte
Fig. 5. Meten van de laag-laagwaterlijn van de zandplaat ,,De
Razende Bot" tussen Den Helder en Texel met een trekkar.
informatie wordt onbetrouwbaar door problemen bij het
bepalen van de juiste cycle ambiguities.
De via GPS bepaalde RD-coördinaten (x, y) lieten afwij
kingen zien van 20 - 30 cm ten opzichte van het DTM.
Deze afwijkingen kunnen onder andere worden verklaard
uit de scheefstand van de GPS-antennes. De hoogte
kwam beter overeen met de hoogten uit het DTM 2
cm).
ProjectAlmere
Dit project is in samenwerking met Oranjewoud BV uitge
voerd. De meting vond plaats bovenop een dijk langs het
IJsselmeer ter hoogte van de Pampushaven ten noorden
van Almere. In dit gebied zijn geen obstakels aanwezig.
Een onlangs gemeten DTM diende als referentie. Voor de
meting zijn alfe meetpunten met een verfstip gemarkeerd,
zodat ongeacht de meetmethode dezelfde punten wer
den aangemeten.
Aanmeting is uitgevoerd met twee referentie-ontvangers
en twee mobiele ontvangers. Beide mobiele ontvangers
waren uitgerust met een loodstok.
Als meetmethoden zijn gebruikt de kinematische en de
stop go-methode. In beide gevallen zijn initialisaties uit
gevoerd door middel van een bekend punt of via een
rapid static basislijn. Wederom waren de RD-coördinaten
(x, y) slechter bepaald dan de NAP-hoogte.
Tijdens één van de metingen is een codering meege
geven aan de meetpunten. Bij kinematisch meten kunnen
coderingen aan trajecten worden meegegeven en bij de
stop go-methode aan discrete punten. Verdere koppe
ling met toepassingen is niet bekeken.
Ervaringen/verwachtingen
Het rendement van de stop go- en de kinematische
meetmethode is tegenwoordig beduidend hoger dan
tijdens de eerste twee projecten. De ontvangers en de
verwerkingsprogrammatuur zijn in de loop der jaren aan
zienlijk gebruiksvriendelijker geworden, waardoor hoge
inwinsnelheden en korte doorlooptijden mogelijk zijn.
De hoogten worden in het algemeen nauwkeuriger be
paald dan de horizontale coördinaten. Dit kan worden
verklaard door het niet verticaal houden van de antenne-
stok. Afhankelijk van de antennehoogte heeft een kleine
afwijking van de verticaal meer gevolgen voor de horizon
tale coördinaten dan voor de hoogte.
Bepaling van coördinaten via de stop go- of kinemati
sche methode kan rendabel worden, indien oplossingen
worden gevonden voor de wijze van inwinning en het
handhaven van de verticaalstand van de GPS-antenne.
Op dit moment zoekt de MD naar oplossingen voor deze
problemen.
Verdere punten van aandacht zijn verhoging van de in-
winsnelheid door het gebruik van alternatieve inwinplat-
forms (Quad, ATB en dergelijke) en het volgen van ont
wikkelingen op het gebied van de integratie van sensoren
(bijvoorbeeld een tachymeter met GPS). Daarnaast vindt
onderzoek plaats naar de recent ontwikkelde ,,On The Fly
(OTF) ambiguity resolutie" methode [13] die naar ver
wachting een flexibeler inzet van GPS voor detailmeting
mogelijk maakt. De zware eis dat tenminste vier satellie
ten continu dienen te worden ontvangen, vervalt bij deze
methode.
Bij onderbreking of verstoring van signalen door een
obstakel zijn de resultaten, hoewel dit niet blijkt uit de
door SKI uitgevoerde resultaten, onbetrouwbaar. Door
keuze van een juiste meetopzet kan de betrouwbaarheid
van de resultaten worden verbeterd.
Het is de verwachting dat op korte termijn introductie van
één van de bovengenoemde meetmethoden voor detail
meting kan plaatsvinden.
In deze bijdrage ligt de nadruk op bepaling van coördina
ten met behulp van GPS. De berekeningen vinden plaats
los van, en na de inwinning. Er is een aantal GPS-
meetmethoden ontwikkeld, waarmee direct in het veld
coördinaten kunnen worden bepaald, zoals real-time
kinematisch, real-time OTF ambiguity resolutie en DGPS.
Met de eerste twee methoden kunnen in een beperkt
gebied rond een referentiestation precisies van enkele
centimeters worden behaald. Hierdoor zijn deze metho
den geschikt voor zowel nauwkeurig inmeten als uitzet
ten. DGPS is inzetbaar wanneer een gebruiker tevreden
is met lagere nauwkeurigheden (1 - 5 m). Het ziet ernaar
uit dat op termijn OTF ambiguity resolutie en DGPS over
blijven voor (al dan niet real-time) puntsbepaling met
GPS.
In [14] wordt de vraag gesteld of landmeetkundig Neder
land niet te voorzichtig is bij de introductie van GPS. Naar
onze mening is men hoogstens voorzichtig, zeker niet te
voorzichtig. Deze stelling is gebaseerd op het volgende.
Minstens twee drempels zijn te overwinnen. Een eerste
drempel is psychologisch van aard. GPS is een Ame
rikaans defensiesysteem dat (voorlopig) kosteloos ter
beschikking staat. De Nederlandse landmeter heeft nau
welijks invloed op het functioneren van dit systeem. Dit is
een nieuw (en mogelijk onbehaaglijk) gevoel waaraan
een GPS-gebruiker dient te wennen. Daarnaast dient de
gebruiker van GPS om te schakelen van 1D- en 2D-
denken naar 3D-denken [11].
Een tweede drempel is bedrijfseconomisch van aard.
Feitelijk is GPS pas sinds kort operationeel. Op 8 decem
ber 1993 heeft GPS de „Initial Operational Capability"
status gekregen. Deze status betekent dat het Ame
rikaanse ministerie van defensie bepaalde garanties
geeft voor beschikbaarheid en nauwkeurigheid van het
systeem. Sinds 31 januari 1994 staat bovendien A/S [13]
aan.
Sinds kort zijn zowel ontvangers als verwerkingsprogram
matuur mogelijk aantrekkelijk voor detailmeting. Daar
naast is een aantal GPS-meetmethoden nog steeds in
ontwikkeling. De ontwikkelingen gaan razendsnel, het-
318
NGT GEODESIA 94 - 7/8
