GPS in de praktijk [5]
Landmeetkundige dienstverlening
met GPS
GPS-projecten met ontvangstproblemen
door ir. H. G. L. Dahlmans, sector-adviseur bij de afdeling Vastgoed, Geodesie en Grond
zaken van ingenieursbureau Oranjewoud BV te Heerenveen.
SUMMARY
GPS-services in surveying
Ingenieursbureau Oranjewoud BV introduces GPS as a new surveying technique as part of its services.
This introduction took place in 1993 and was mainly focussed on control points. In the first projects
problems occurred with the GPS-receivers. These problems were due to some local transmitters.
Keywords: GPS, surveying, applications.
Trefwoorden: GPS, landmeetkunde, praktijk.
Inleiding
In veel publikaties laten leveranciers ons geloven dat
GPS een techniek is, waarbij de gebruiker met een druk
op de knop zijn of haar positie met hoge nauwkeurigheid
driedimensionaal kan bepalen. De praktijk leert echter
dat die situatie op dit moment nog niet is bereikt. Toch
zijn de ontwikkelingen de afgelopen twee jaar zo snel ge
gaan, dat GPS een volwaardige plaats begint in te nemen
als landmeetkundige inwinningstechniek. Een belang
rijke rol hierbij is weggelegd voor de landmeetkundige
bureaus. Deze bureaus zoeken in het continue spel van
vraag en aanbod het geschiktste moment om hun
dienstenpakket te kunnen uitbreiden met een nieuwe
inwinningstechniek.
Tot 1993 werd GPS in Nederland niet vaak toegepast in
de landmeetkundige praktijk. Ook voor ingenieursbureau
Oranjewoud bleven in deze periode de GPS-werkzaam-
heden beperkt tot enkele projecten. Belangrijkste doel
van deze projecten was, naast het afleveren van een
goed produkt, het speuren naar nieuwe produktierijpe
toepassingen van GPS in de landmeetkundige dienst
verlening. Toen in 1993 het aantal GPS-projecten begon
toe te nemen, was voldoende basiskennis aanwezig om
de werkzaamheden grootschaliger te gaan oppakken.
De groei van het aantal GPS-projecten in 1993 is toe te
schrijven aan het volgende:
opdrachtgevers vragen om GPS als inwinningstech
niek;
betere satellietconfiguratie is beschikbaar;
meettijd komt beter overeen met normale arbeids
tijden;
handelbaarheid van de meetapparatuur neemt toe;
beschikbaarheid van gebruikersvriendelijke en sta
biele verwerkingsprogrammatuur.
Dit is het laatste artikel in de mini-serie „GPS in de praktijk". De
voorgaande artikelen zijn verschenen in de nummers 4 t/m 7/8
van dit tijdschrift.
In dit artikel wordt geschetst hoe de introductie van GPS
bij Oranjewoud heeft plaatsgevonden aan de hand van
enkele projecten die in 1993 zijn uitgevoerd. De buiten
landse GPS-projecten worden in dit artikel niet be
handeld. De meeste projecten betreffen de inzet van GPS
voor grondslag- en paspuntmeting. In het proefproject
Oostvaardersdijk wordt ingegaan op de inzet van GPS
voor de meting van een digitaal terreinmodel (DTM).
Daarmee wordt de volgende fase van de introductie van
GPS in de landmeetkundige dienstverlening aangekon
digd. Voor een beschrijving van de begrippen wordt ver
wezen naar [4].
Project Losser-Oldenzaal
Dit is het eerste grootschalige GPS-project dat door
Oranjewoud werd uitgevoerd. Dit project, uitgevoerd voor
het Kadaster te Zwolle, bestond uit de bepaling van 49
clusters van twee paspunten in RD en NAP. Dit werd
gerealiseerd door aan te sluiten op acht punten die in RD
bekend waren en vier punten die in NAP bekend waren.
Omdat niet alle aansluitpunten geschikt waren voor GPS-
metingen, werden aanvullende tachymetrische metingen
en waterpasmetingen uitgevoerd. De metingen werden
verricht met drie Trimble 2-frequentie-ontvangers van
het type 4000SSE volgens de Fast-Static-methode. De
berekeningen werden uitgevoerd met de Trimble-pro-
gramma's TRIMVEC voor de berekening van de GPS-
basislijnen en TRIMNET voor het berekenen van het
GPS-netwerk en de aansluiting aan RD en NAP. Als
meetopzet werd gekozen voor een door Oranjewoud ont
wikkelde meetmethode, waarbij GPS-basislijnen werden
gemeten vanuit één permanent basisstation naar twee
mobiele stations. De meting werd zodanig opgezet, dat
alle GPS-basislijnen onafhankelijk van elkaar werden
bepaald en alle te bepalen punten gecontroleerd werden
gemeten. Deze methode wordt de Waaier-methode ge
noemd (fig. 1). De maximale lengte van de basislijnen
bedroeg 10 km.
Tijdens de metingen ontstonden op enkele locaties pro-
362
NGT GEODESIA 94 - 9
