Gegevens
om gaat, zou het misschien ook anders kunnen. Een
lijnsegment representeert de leiding met al zijn ken
merken, aan de adreslocatie hangen we administra
tieve gegevens over de huisaansluiting en voor moei
lijke gevallen is er altijd nog de mogelijkheid een scan
van de huisaansluitingsschets achter de adreslocatie
te hangen. Als er moet worden gegraven, ga ik ge
woon met mijn rug tegen de gevel staan en pas ik uit
waar ik moet zijn. De aannemer doet nu precies het
zelfde, alleen gebruikt hij daarvoor een peperdure
kaart.
Vastgoed
Bevolking
Activiteiten
Aantal woningen
Aantal personen
Bedrijfsvestigingen
Koop- en huur
woningen
Bouwjaar van
woningen
Woningtypen
Huurprijzen
woningen
Aantal huis
houdens
Gezinsfase
Welstand
Autobezit
Autoprijzen
Winkelvestigingen
Werkzame personen
in bedrijven
Werkzame personen
in winkels
Verkoopprijzen idem
Verkoopvloeropper
vlak winkels
Fig. 2. Thematische gegevens.
De moraal van deze twee voorbeelden is: „Je hoeft de
werkelijkheid niet altijd in kaart te brengen om met die
werkelijkheid te kunnen omgaan". Het informatiesysteem
is niet meer dan de verpakking van functies voor de ge
bruiker.
Zo ben ik tenslotte aangeland bij de gegevens. Voor wie
geografische informatie wil genereren, geldt hoe dan ook
dat hij de boer op moet om gegevens te kopen. (Uitgezon
derd een geodeet natuurlijk, die heeft ervoor geleerd ze
te maken.) De gemiddelde potentiële gebruiker is dat niet
gewend. Boekhoudsystemen, spreadsheets en tekstver
werkers kun je immers met je eigen gegevens vullen.
Een potentiële GIS-gebruiker weet echter niet waar die
gegevens te betrekken zijn, en als hij er al achter komt,
zal hij merken dat de verschillende gegevensbanken niet
op elkaar zijn afgestemd.
De vrije beschikbaarheid van gegevens is dus niet meer
dan een „conditio sine qua non" voor de ontwikkeling
van geografische informatie in Nederland. Op het gevaar
af dat het vanaf nu op een verkooppraatje gaat lijken, zal
ik vertellen wat wij daaraan de afgelopen twee jaar heb
ben proberen te doen.
Wij zijn in 1992 begonnen met de organisatie van het aan
bod van gegevens. Wij zijn uitgegaan van wat er in
Nederland door de diverse instanties aan gegevens
banken wordt bijgehouden. Wij hebben de bezitters van
die gegevens geadviseerd over de wijze waarop zij met
die gegevens op de markt zouden kunnen opereren. En
wij hebben hen aangeboden de marketing en distributie
van die gegevens voor hen uit te voeren. Dat bleek vooral
voor overheidsorganisaties een aantrekkelijke optie.
Toen wij begonnen met het opzetten van een nieuw
distributiekanaal voor GIS-gegevens hebben wij enkele
belangrijke uitgangspunten geformuleerd:
NGT GEODESIA 94 - 10
als belangrijkste eis geldt steeds de kwaliteit en conti
nuïteit van de gegevens. Je kunt immers van een
gebruiker niet verwachten dat hij gaat investeren in
een informatiesysteem als hij er niet zeker van mag
zijn dat hij er over vijf jaar ook nog gebruik van kan
maken;
een tweede eis is dat gebruikers eenvoudig zelf een
keuze moeten kunnen maken uit het aanbod en kun
nen begrijpen wat zij kopen. Wij hebben daarom ge
kozen voor twee peilers:
a. ruimtelijke hoofdstructuur, zoals die wordt ge
vormd door wegen, water, spoorlijnen en gemeen
tegrenzen, die keurig wordt bijgehouden door de
Topografische Dienst;
b. locatie van de 400 000 postcodes, zoals die kan
worden afgeleid uit de registraties van het Kadas
ter. De postcode is immers de meest gebruikte en
meest eenvoudige sleutel. Het is de enige echte
kernkoppeling.
Met behulp hiervan zijn ongeveer tien geografische ge
gevensbanken gemaakt (fig. 1), met als belangrijkste ken
merken dat zij
een geneste hiërarchie vormen en dus keurig in en op
elkaar passen en gemakkelijk uitwisselbaar zijn;
met hun grenzen daar waar mogelijk samenvallen met
de hoofdstructuur van Nederland en dus heel herken
baar zijn;
lege gebieden bevatten in situaties waarin van perma
nente menselijke activiteit geen sprake is, zodat er
geen gebieden ontstaan, die alleen al door hun om
vang belangrijk lijken, terwijl er niemand woont.
Vastgoed
Bevolking
Activiteiten
Geografische data
Relatietabellen
Fig. 3. Selectiematrix.
Bovenop de geografische gegevensbanken staat een
groot aantal thematische gegevens. Met een knipoog
naar de structuurschets vastgoedinformatie zouden we
dit kernthema's kunnen noemen (fig. 2). Naar verwach
ting zal de range binnenkort nog wel enige uitbreiding
ondergaan.
Zo is de volgende matrix ontstaan (fig. 3). De gebruiker
kan zelf kiezen: het aantal bedrijven naar branche per
4-positie postcode, het aantal huishoudens naar welstand
per 5-positie postcode, het vloeroppervlak van winkels
naar branche per vlak in de topografische postcodekaart,
enz. „One stop shopping" voor GIS-gegevens op basis
van de CATALOGIS waarin nu ongeveer dertig produkten
worden beschreven.
Wij zijn slechts marketing- en distributiekanaal. Een soort
makelaar, want de gebruiker sluit zelf een overeenkomst
met de eigenaar van de gegevens.
Ik'ben ervan overtuigd dat de komende jaren veel toe
passingen op basis van geografische informatietechnolo
gie zullen ontstaan. Bijeenkomsten over GIS zullen dan
echter tot het verleden behoren, want:
GIS zal pas een succes blijken als wij het niet meer zo noemen.
411
