„De kaarten van tafel"
1 500, 1 1000, 1 2000 en 1 2500;
1 5000 en 1 10 000;
1 25 000 en 1 50 000.
door ing. J. van Raamsdonk, hoofd bureau Landmeten en Grondzaken van het Water
schap Reg ge en Din kei te Almelo.
SUMMARY
„No more maps"
Monitoring of both quality and quantity of water is a complex task, which requires accurate map data.
Production, storage and use of digital map data in the form of a water GIS by Waterboard Regge Dinkel
is discussed.
Keywords: GIS, applications.
Trefwoorden: GIS, praktijk.
Inleiding
De waterschappen in Nederland krijgen in toenemende
mate te maken met veeleisende beheerprocessen en
complexe vraagstellingen. Door integratie en samenvoe
ging van waterschappen en een bredere taakstelling, zo
als het integraal waterbeheer, zal de behoefte aan meer
en vooral betrouwbare kaartinformatie toenemen.
Verder is de voor de waterschappen relevante wet- en
regelgeving sterk in beweging. De Waterschapswet en de
wetten op de waterhuishouding en de waterkering heb
ben verregaande consequenties voor het gebruik van
topografische en kadastrale kaarten bij de waterschap
pen. De beschikbaarheid van kwalitatief goede kaarten is
voor de uitoefening van de opgedragen taken van essen
tieel belang.
De nieuwe taakstelling van de waterschappen vereist dat
voor de kwalitatieve verbetering van de informatievoorzie
ning gebruik wordt gemaakt van een ruimtelijk informatie
systeem en digitale kaartbestanden. Zonder uitbreiding in
de vorm van menskracht dient sneller te kunnen worden
beschikt over ruimtelijke informatie met een hogere
nauwkeurigheid en een grotere mate van betrouwbaar
heid en actualiteit.
In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de stand
van zaken bij Waterschap Regge en Dinkel voor wat
betreft de ontwikkeling van het systeem Kwantis voor
kwantiteitsinformatie bij waterbeheer. Het verhaal spitst
zich toe op de aspecten die van belang zijn bij de opbouw
en het beheer van het geometrisch basisbestand in dit
systeem. Voorafgaand hieraan is het goed eerst een
overzicht te geven van het huidig kaartgebruik bij de
waterschappen.
Taakstelling waterschap
Waterschap Regge en Dinkel, opgericht in \&Ti)
1884, is een overheidsinstelling. Het imp«i|
draagt zorg voor de waterhuishouding in |ZruZnX|
het beheergebied door middel van:
aan- en afvoer van oppervlaktewater
van voldoende kwaliteit via een stelsel
van (hoofd)waterlopen ter lengte van
ongeveer 2500 km;
zuivering van afvalwater van bedrijven en huishoudens in
25 rioolwaterzuiveringinstallaties.
Het beheergebied omvat geheel Twente (135 000 ha, 25 ge
meenten, 560 000 inwoners). De organisatie telt 275 perso
neelsleden en bestaat uit een secretarie en een technische
dienst. Het budget bedraagt ruim 90 miljoen gulden.
Gebruik van kaarten
Het huidig gebruik van kaarten is per waterschap sterk
verschillend. Dit kan worden verklaard uit het al of niet
beschikbaar zijn van de vereiste topografische en kadas
trale ondergronden en de veelal hoge kosten van nauw
keurig en betrouwbaar kaartmateriaal. Ook het ontbreken
van de benodigde landmeetkundige kennis bij een water
schap heeft vaak invloed op het gebruik van het kaart
materiaal.
Het rapport van de Unie van Waterschappen ,,De kaarten
van tafel" [1] behandelt een aantal bestuurlijke en tech
nische aspecten die bij de invoering van een ruimtelijk
informatiesysteem voor waterschappen aan de orde
komen. In dit kader geeft het onder andere een overzicht
van de behoefte aan (analoog) kaartmateriaal in relatie tot
de door een waterschap uit te voeren taken.
Toepassing ruimtelijke informatie
Al met al zijn de gebruiksmogelijkheden dusdanig, dat in
combinatie met de stormachtige ontwikkelingen van de voor
dat gebruik benodigde technologieën de verwachting is
gerechtvaardigd dat het gebruik van digitale kaartbestanden
en ruimtelijke informatiesystemen tegen het einde van dit
decennium gemeengoed zal zijn bij waterschappen (citaat uit
[1 Ij-
De bij de waterschappen gebruikte kartografische onder
gronden laten zich naar kaartschaal als volgt indelen;
grootschalig
middelschalig
kleinschalig
Tot de groep grootschalige kaarten behoren onder meer
de Grootschalige Basiskaart van Nederland (GBKN),
topografische basiskaarten van gemeenten, zelf vervaar
digde strokenkaarten uit landmeetkundige opnamen en
kadastrale kaarten. Tot de groep middelschalige kaarten
behoort de door de Topografische Dienst uitgegeven to
pografische kaart 1 10 000 in analoge vorm en het
TOP10 vectorbestand in digitale vorm. De groep klein
schalige kaarten bestaat uit de door de Topografische
Dienst te leveren topografische kaarten in de schalen 1
25 000 en kleiner.
De waterschappen blijken behoefte te hebben aan grafi
sche informatie over de te beheren objecten, waarbij de
kaartschaal en de nauwkeurigheid afhankelijk zijn van de
vraagstelling. Dit in tegenstelling tot de gemeenten (waar
men veelal grootschalig werkt) en provincies (waar men
458
NGT GEODESIA 94-11
