Produktieproces
NGT GEODESIA KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
Fig. 4.
Het produktieproces
van TOPlOvector.
1995-'
latie van de digitale hoogtekaart. Het hoogtemodel wordt
gebruikt bij het transformeren van de luchtfoto naar het
terrein.
De luchtfoto's, vergroot tot schaal 1 10 000, worden door
topografen geïnterpreteerd. Met behulp van een stereoscoop
kijken ze waar wijzigingen voorkomen in het terrein. In het
veld worden de ontbrekende gegevens, zoals namen, weg-
classificatie en onduidelijke terreinsituaties, achterhaald. De
mutaties worden door de topograaf in inkt aangetekend op
de luchtfoto.
Op de oude kaart wordt de vervallen topografie verwijderd.
Deze kaarten (in de vorm van films) worden gevectoriseerd.
Wegens onvoldoende capaciteit wordt dit uitbesteed aan
particuliere bedrijven. De bedrijven krijgen rasterfiles aan
geleverd van de gescande 1 10 ooo-films. Heads up digitali-
satie en automatische vectorisatie zijn de technieken die door
deze bedrijven worden toegepast. Om ervoor te zorgen dat
de gegevens in de gewenste structuur en volgens de juiste spe
cificaties worden geleverd, kunnen de bedrijven beschikken
over digitalisatiesoftware en controlesoftware van tdn. Het
gebruik van de digitalisatiesoftware is niet verplicht, van de
controlesoftware wel. De bestanden worden aan de hand van
bijgeleverde controleplots door tdn gecontroleerd.
In de volgende produktiestap worden de rasterfile van de
luchtfoto en de vectorfile met ongewijzigde topografie samen
op een beeldscherm afgebeeld. De op de luchtfoto ingeteken
de mutaties worden interactief gevectoriseerd en in het
vectorbestand geïntegreerd. Het nieuwe bestand wordt
vervolgens aangevuld met de kartografische symbolen van de
kaartserie 1 10 000. De laatste stap van de bestandsopbouw
bestaat uit het coderen van de vlakken.
tevreden over. Het kaartorigineel en het
bestand zijn op het beeldscherm geïn
tegreerd. De operateur kan meteen in
grijpen wanneer hij ergens een fout
ontwaart. De digitaliseernauwkeurig-
heid is hoog. Allemaal pluspunten.
Hoe leuk is digitalis
Voormalige
technisch kartografen ervaren digitali
seren als een vooruitgang ten opzichte
van het graveren van weleer. Ergonomi
sche aspecten spelen een rol, ook het
feit dat een werkstation een stuk tech
nisch vernuft is en digitaliseren meer
variatie biedt dan graveren. De belang
rijkste drijfveer is dat de medewerker in
vier weken vanuit het niets een volledig
kaartbeeld opbouwt.
Scannen en automatisch vectoriseren
zijn diverse keren uitgeprobeerd. Het is
voor de analoog-digitaal conversie
nooit een succes geworden. Eén van de
redenen is gelegen in de aard van topo
grafische kaarten die relatief veel detail
bevatten. Lijnelementen worden ge
flankeerd door puntjes en lijntjes voor
bomenrijen en taluds. De software weet
er geen raad mee.
Wel succesvol is het automatisch vecto
riseren van hartlijnen uit wegvlakken.
De wegen in Topiovector zijn opge
bouwd uit vlakelementen. Met behulp
van software worden de hartlijnen uit
de wegvlakken gegenereerd. Interactie
ve completering is vervolgens nog wel
nodig.
De bestanden worden opgebouwd op
basis van de geldende herzieningscyclus
voor de militaire kaartserie 1 50 000.
Dit betekent dat Topiovector in 1997
landsdekkend gereed zal zijn.
Het produktieproces is een combinatie
van analoog-digitaal conversie en her
ziening van de kaartseries 1 10 000,
125 000 en 1 50 000. Luchtfoto's zijn
het basismateriaal voor de herziening.
Fotogrammetrisch worden per foto de
coördinaten van negen punten bepaald
in het stelsel van de Rijksdriehoeks
meting (rd). Met behulp van deze pun
ten wordt de relatie gelegd tussen foto
en terrein. De verkende luchtfoto
wordt gescand en elke pixel wordt ge
transformeerd naar het RD-stelsel.
Daartoe is nodig dat van elke pixel, elk
gebiedje dus, de hoogte van het terrein
bekend is (fig. 4).
De hoogtegetallen die voorkomen op
de „Hoogtekaart van Nederland", zijn
in digitale vorm voorhanden. Ze wor
den omgezet naar een grid met mazen
van 25 bij 25 meter. Voor elk gridpunt
wordt de hoogte berekend via interpo-
DIGITALISEREN
LUCHTFOTO'S
CONTROLE
CORRECTIE
FOTOGRAMMETRIE
DIGITAAL
ONTSCHRANKEN
VERKENNING
EXTERN
HOOGTEBESTAND
NL
TOPlOvector
KAART
1 10 000
GENERALISATIE
1:50 000
KAART
1 25 000
17
