De Kaart van Amsterdam 1:10 000
Van kaart naar objectgericht bestand
De vraag naar digitale kleinschalige
topografie
27
NGT GEQDESIA KARTOGRAFISCH TIJDSCHRIFT
1995-1
map production, urban cartography, applications
production des cartes, cartographie urbaine, applications
kaartvervaardiging, stadskartografie, praktijk
KEYWORDS
MOTS-CLÉS
TREFWOORDEN
De laatste stap in de omschakeling van een handmatige
naar een geautomatiseerde produktie van de Kaart van
Amsterdam i 10 ooo is bijna gezet, de ambachtelijke
gereedschappen hebben hun plek reeds gevonden in de
vitrinekast. Dit jaar nog verschijnt de kleinschalige topo
grafie van Amsterdam digitaal in beeld! De laatste stap zal
zijn het digitale plaatje weer te vertalen in een gedrukte
wandkaart.
Al sinds 1910 wordt door de gemeente
een kleinschalige Kaart van Amsterdam
gemaakt. Tot voor kort werd die geheel
handmatig geproduceerd, maar daar
komt nu verandering in. De huidige
Kaart van Amsterdam 1 10 000 zal de
laatste in de serie zijn, die met de hand
tot stand kwam. Trekpennen, graveer-
naalden, „strippingfilm" en „peelcoats"
worden vervangen door twee beeld
schermen en een cursor (fig. i). De
nieuwe computertechnieken moeten de
bijhoudingscyclus van de kaart kunnen
verkorten en in de groeiende behoefte
aan digitale topografie kunnen voor-
De huidige kleinschalige Kaart van
Amsterdam is een wandkaart van 185 x
230 cm, verdeeld in negen delen. De
kaart wordt vervaardigd bij het Karto-
grafisch Centrum (kc) van de sector
Landmeten en Vastgoedinformatie van
de Dienst Stedelijk Beheer Amsterdam.
De kaart is rijk aan informatie, wordt
gedrukt in tien kleuren en de kwaliteit
is hoog; de herzieningscyclus moet ech
ter worden verkort. Dit was één van de
overwegingen waarom het kc twee jaar
geleden is begonnen met de overscha
keling op geautomatiseerde technieken.
Alvorens deze stap te maken, hebben
enkele onderzoeken plaatsgevonden.
Deze zijn gebundeld in een onder-
drs. H. de Jongh,
hoofd
Kartografisch
Centrum van de
Sector Landmeten
en Vastgoed
informatieDienst
Stedelijk Beheer in
de gemeente
Amsterdam.
zoeksplan dat in samenwerking met de Vakgroep Kartografie
van de Universiteit Utrecht tot stand kwam. Belangrijke
onderzoeken waren onder andere het gebruikersonderzoek,
de onderzoeken naar geschikte methoden voor de conversie,
de bestandsopbouw en de bijhouding.
In het navolgende wordt een beschrijving gegeven van dit au
tomatiseringsproces en de eerste ervaringen met het gebruik
van digitale topografie.
Alvorens een digitaal bestand op te bouwen, is het belangrijk
te weten welk doel het bestand moet dienen. Enerzijds is dat
voor het Kartografisch Centrum de produktie van de wand
kaart en anderzijds de opbouw van een geschikte digitale
topografie. Maar welke gebruikstoepassingen kent de klein
schalige topografie in digitale vorm, en hoe moet daarmee in
de bestandsopbouw rekening worden gehouden? De digitale
grootschalige topografie van Amsterdam wordt reeds ge
ruime tijd gebruikt bij het beheer van de openbare ruimte.
De vraag naar digitale kleinschalige topografie wordt echter
ook steeds groter, maar hoe zal die precies worden gebruikt
en door wie? Door middel van enquêtes en interviews is
getracht een antwoord te krijgen op deze vragen. Aan de
mogelijk toekomstige gebruikers van digitale kleinschalige
topografie is een aantal vragen voorgelegd, die vooral gericht
waren op bestandsinhoud en bestandsstructuur. Daarnaast
werden vragen gesteld over de gewenste actualiteit ten aan
zien van topografische elementen.
Het bleek dat de Amsterdamse beleidsmakers, onderzoekers
en bestuurders graag gebruik willen gaan maken van gis
bij de uitwerking van bijvoorbeeld plannen op het gebied
van ruimtelijke ordening, bevolkingsvraagstukken of eco
logisch onderzoek. Experimenteren met deze nieuwe tech
nieken was echter tot nu toe beperkt mogelijk, onder andere
vanwege het niet voorhanden zijn van een geschikte digitale
topografie. Omdat dus nog betrekkelijk weinig ervaring is
opgedaan met het gebruik van kleinschalige digitale topo
grafie, was het moeilijk voor de respondenten meteen al
over inhoud en structuur van digitale bestanden mee te
denken.
