A
Landmeetkunde op drift?
■995-1
Voor de markt „Plaatsbepaling" worden als trends gezien:
noodzaak van geometrische kwaliteitsbeheersing;
behoefte aan een eenduidige geometrische infrastructuur.
Voor het onderzoek ten behoeve van de geodetische infra
structuur zijn de trends:
behoefte aan implementatie van ruimtegeodetische metho
den en technieken;
noodzaak tot operationele definitie van regionale en
mondiale referentiestelsels;
vraag naar hanteerbare concepten voor de normatieve
aspecten van de geodetische infrastructuur.
Deze trends zijn te vertalen in kenmerkende onderwerpen voor
fundamenteel, strategisch en/of toegepast geodetisch onder
zoek. Ter uitvoering van het gewenste geodetisch onderzoek
is er in Nederland behoefte aan daarop toegesneden lande
lijke structuren. Hierover zij het volgende opgemerkt. Het
fundamenteel geodetisch onderzoek is bij uitstek het domein
van wo-instellingen en van de Faculteit der Geodesie in het
bijzonder. Het fundamenteel onderzoek zal bij wo-instel
lingen het beste tot zijn recht komen in combinatie met
strategische studies.
Directe sturing vanuit de beroepspraktijk is de beste garantie
dat het toegepaste geodetisch onderzoek doeltreffend zal zijn.
Dergelijk onderzoek zou (al dan niet in samenhang met
strategisch onderzoek) moeten worden uitgevoerd of geïni
tieerd door de betrokken instanties of bedrijven, dan wel in
directe samenspraak met deze partijen. Gezien de in ons
geografisch kleine land numeriek toch beperkte markt zou
bundeling van krachten daarbij gewenst zijn. Voor de be
roepspraktijk ligt er een belangrijke uitdaging om, waar
nodig in samenspraak met de wo-instellingen, initiatieven te
ontplooien om alternatieve markten of markten voor alter
natieve produkten en diensten te openen. Er is in ons land
behoefte aan mechanismen voor signalering, stimulering en
coördinatie (zowel horizontaal als verticaal) van fundamen
teel, strategisch en toegepast geodetisch onderzoek. Bestaan
de, uit te breiden of nieuw te vormen organen moeten
hiermee worden belast.
Voor de uitvoering van het universitair geodetisch onderzoek
in Nederland moet een programma van prioriteiten worden
opgesteld. Op twee terreinen is structureel nauwere interdis
ciplinaire samenwerking aan te bevelen: op het gebied van de
fysische aardwetenschappen en ter zake van de ontwikkeling
van de ruimtelijke informatiesystemen met de geografie en
de kartografie. De overlegstructuur is grotendeels gebaseerd
op traditionele verhoudingen in het geodetisch bestel. On
danks de ingrijpende wijzigingen die daarin gedurende de
afgelopen decennia hebben plaatsgehad, heeft het overleg
zich redelijk goed aan de omstandigheden aangepast en is het
NGT GEODESIA
Directe sturing
vanuit de
beroepspraktijk
is de beste
garantie dat het
toegepaste
geodetisch
onderzoek
doeltreffend zal
zijn.
naar bevrediging blijven functioneren.
Desondanks moet de geodesie zich
blijven bezinnen op de doelmatigheid
van de overlegstructuur. Vooral gezien
de voorziene veranderende rol van de
geodesie zal er ruimte moeten zijn voor
constructieve vernieuwing.
Zou het Geodetisch Platform bijvoor
beeld een rol kunnen spelen bij de
positieverbetering van de Nederlandse
geodesie op de internationale markt? In
het licht van de vernieuwing is het ook
gewenst de functie van de ncg als na
tionaal geodetisch overlegorgaan onder
de loep te nemen. Haar positie in de
Koninklijke Nederlandse Academie
van Wetenschappen in gedachte hou
dend, is het van belang dat de ncg een
standpunt inneemt over de rol die zij in
het algeméén voor zich ziet weggelegd.
Kiest zij voor een algemeen beleidsbepa
lende of geeft zij de voorkeur aan een
coördinerende taak. Ook zou zij zich
moeten beraden op een taakafbakening
met andere landelijke overlegorganen
in de omgeving van de geodesie, zoals
het Geodetisch Platform en de ravi.
Summary
Geodesy as a spatially informative
science
Geodesy in The Netherlands finds itself in
a period of transition where it has to
make up its mind as to how current
technological developments can be best
exploited for the needs of society. The
Netherlands Geodetic Commission ad
dressed this issue and a concise version of
the report is presented. Using the tools of
information technology geodesy should
take up the challenge to present itself as
the science which takes care of putting
phenomena, circumstances and occur
rences in the terrestrial environment in
a spatial context. Consequences for
teaching, research and professional prac
tice are drawn.
David Wells: The Penguin dictionary of curious and in
teresting geometry. Paperback, Penguin Books 1991, van
39,45 voor 12,90. Scheltema Holkema Vermeulen-
Amsterdam.
Oorspronkelijk bedoelde men met geometrie „landmeet
kunde", maar te oordelen naar de talloze curieuze en inge
wikkelde meetkundige figuren in het boek van Wells is
deze wetenschap flink op drift geraakt. Over „confocal
conics", pentagon tessellations", „penrose tilings" en nog
tientallen andere figuren en „theorema's die een een
voudige alfa meters boven de pet gaan.
(Uit: NRC, 10 december 1994)
82
