'995-3
vorm bestaat al 20 jaar, terwijl de Openbare Registers zelfs al
129 jaar bestaan. De twee diensten zijn in organisatorisch
opzicht nauwelijks geïntegreerd. Het is van belang dat de
lezer van dit artikel zich realiseert dat met de term Kadaster
in Costa Rica alleen de technische dienst wordt bedoeld, die
verantwoordelijk is voor de landmeetkundige en [carto
grafische activiteiten en dus niet de Openbare Registers of
beide diensten samen zoals in Nederland gebruikelijk is. De
wetgeving van zowel het Kadaster als van de Openbare
Registers is gestoeld op westers model. De Openbare Regis
ters zijn in hoge mate geautomatiseerd, alle gegevens zijn
digitaal opgeslagen, de akten zijn gescand en informatie kan
per modem worden opgevraagd.
Dienst Kadaster Costa Rica
De kadastrale taken voor geheel Costa Rica zijn onderge
bracht in één centrale dienst in de hoofdstad San José.
Desondanks zijn er slechts 150 mensen werkzaam bij het
Kadaster, omdat bijna alle landmeetkundige werkzaamheden
worden uitgevoerd door privé-landmeters. Zij worden daar
toe gecontracteerd door de belanghebbende (meestal de
koper of de verkoper). Slechts van een beperkt deel van het
land zijn kadastrale kaarten aanwezig en er wordt nauwelijks
zorg besteed aan de bijhouding.
Relatie tussen Kadaster en Openbare Registers
In Costa Rica bestaat nauwelijks een relatie tussen het
Kadaster en de Openbare Registers, ondanks het feit dat
beide diensten in hetzelfde gebouw gehuisvest zijn en allebei
deel uitmaken van het Ministerie van Justitie (fig. 2). Een
belangrijke belemmering voor het verbeteren van de relatie
tussen deze beide diensten is het ontbreken van een één
duidige kadastrale aanduiding.
In de Kadasterwet is gedefinieerd: Een perceel is de kadas
trale eenheid die wordt gevormd door een stuk grond dat een
volledige fysieke eenheid vormt en begrensd wordt door één lijn
die, zonder onderbreking, terugkeert in het punt van vertrek".
Het Openbaar Register hanteert als eenheid ,,de finca" waar
van de definitie is: ,,Een stuk grond dat als juridische eenheid is
ingeschreven in het Openbare Register of ontvankelijk is om
geregistreerd te worden middels een onderscheidend tiummer".
Er bestaat géén vaste relatie tussen het perceel (fysieke een
heid) en de finca (juridische eenheid), zodat er in principe
geen te definiëren relatie bestaat tussen de gegevens van het
Openbare Register, gebaseerd op de registratie van fincas, en
de gegevens van het Kadaster, waar het perceel als eenheid
wordt gehanteerd.
Het Openbare Register neemt de gegevens uit de notariële
akte over zonder te toetsen of die gegevens overeenstemmen
met de kadastrale gegevens. Het komt regelmatig voor dat
percelen volgens het Openbare Register een zeer afwijkende
oppervlakte hebben ten opzichte van de kadastrale opper
vlakte. Het is geen uitzondering dat ten behoeve van de
grondbelasting bij de Belastingdienst nog een andere opper
vlakte is geregistreerd. Daarnaast is er een grote overlapping
in gegevens en werkzaamheden. Zo registreert het Kadaster
de persoonsgegevens van de kopers van gedeeltelijke percelen
zonder te beschikken over een bijhoudingsmechanisme inge
val van verkoop van gehele percelen. Het Openbare Register
houdt die gegevens ook bij. De registraties van beide dien
sten bevatten veel tegenstrijdigheden, hetgeen voor het pu
bliek onoverzichtelijk is.
134
NGT GEODESIA
Fig. 2.
Plaquette op het
gebouw van het
Nationaal Register
Openbare Registers
en het Kadaster).
Plano catastrado
Vaak bestaat er géén tekening of kaart
van het overgeschreven onroerend
goed. Pas sedert 1981 is verplicht ge
steld dat voor de akte een zogenaamd
„plano catastrado" moet worden ge
maakt, als de akte tenminste betrekking
heeft op een transactie met nieuwe be
grenzingen, zoals bij gedeeltelijke ver
koop. Het plano catastrado is een teke
ning op schaal (met maten en hoeken)
van het af te splitsen gedeelte. Behalve
de nauwkeurig aangegeven maten en
hoeken worden meestal ook coördina
ten genoteerd, steeds in een (ander)
lokaal stelsel per perceel. Dat plano
wordt gemaakt door één van de vele
privé-landmeters en krijgt pas gel
digheid na de goedkeuring door het
Kadaster. De controle door het Kadas
ter is voornamelijk formeel, er wordt
getoetst of het plano voldoet aan de
voorschriften. Die controle gebeurt op
kantoor, er wordt zelden gecontroleerd
of de metingen kwalitatief voldoen
en/of de metingen aansluiten bij de
aangrenzende kadastrale situatie. On
danks dat het plano catastrado een
schijnbaar zeer nauwkeurig meetstuk is,
komt het regelmatig voor dat een ge
kocht stuk grond geheel of gedeeltelijk
een andere eigendom overlapt. Bij ge
brek aan kadastrale kaarten kan de lig
ging van het perceel niet worden ge
controleerd.
Taken van het Kadaster
De taakstelling van het Kadaster is in
de Kadasterwet (1981) vastgelegd. Vol
gens de wet bestaat het Kadaster uit „de
grafische, numerieke, literaire en statis
tische beschrijving en weergave van alle
gronden gelegen binnen het nationale
territorium". Het functioneren van het
