Resultaten van het
onderzoek
NGT GEODESIA
'995-3
In dit artikel worden de bevindingen
van het onderzoek beperkt tot de be
vindingen met betrekking tot de kwali
teitskenmerken. In het RAVI-rapport
„Kwaliteit in Perspectief' worden ook
de ontwikkelingen geschetst, die zich
momenteel in Nederland voordoen
met betrekking tot kwaliteit en kwali
teitszorg rond geo-informatie.
Behoefte aan kwaliteits
kenmerken
In het algemeen kan worden gesteld dat
er behoefte is aan gegevens met betrek
king tot de kwaliteitskenmerken zoals
vermeld in het Referentiemodel. De
mate waarin er echter behoefte is aan
kwaliteitskenmerken wordt bepaald
door drie invalshoeken, te weten de rol
van de gebruiker/beheerder-producent,
het soort gegevensverzameling alsmede
de ontwikkelingsfase waarin een be
paalde organisatie verkeert. De ontwik
kelingsfase wordt gekenmerkt door de
mate waarin men gebruik maakt van
digitale geo-informatie. De geschetste
invalshoeken bepalen in samenhang de
kwaliteitsbehoefte. Zo is bijvoorbeeld
het ontwikkelingsstadium waarin een
gebruiker van grootschalige geometri
sche gegevens zich bevindt, bepalend
voor een bepaalde kwaliteitsbehoefte.
Een andere nuancering die wordt aan
gebracht, is dat de kwaliteitsbeschrij
ving van geo-informatie, afhankelijk
van de behoefte, afgestemd moet zijn
op een bepaald niveau. Hierbij worden
de volgende niveaus onderkend: kwali
teit ten aanzien van de gehele dan wel
gedeeltelijke gegevensverzameling (da
taset), het entiteitniveau en het attri
buutniveau. In bepaalde gevallen is een
algemene kwaliteitsuitspraak voor het
gehele bestand gewenst, terwijl in ande
re gevallen juist behoefte is om kwali
teitseisen op het gedetailleerde niveau
van attributen vast te leggen. In fig. 4
wordt een raamwerk geschetst, waar
mee de behoefte aan kwaliteitsgegevens
nader kan worden bepaald.
Behoeftepatroon met
betrekking tot de gebruiker/
beheerder-producent
Uit het onderzoek is gebleken dat ge
bruikers in het algemeen de behoefte
hebben om garanties met betrekking
tot kwaliteit vast te leggen, waardoor
kan worden volstaan met generieke
kwaliteitsafspraken die gelden voor de
gehele dan wel de gedeeltelijke verza-
In het
Referentiemodel
Kwaliteit wordt
gesproken over
de gegevens-
specificatie.
Deze wordt
gebruikt om de
inhoud en de
kwaliteit van
een fysieke gege
vensverzameling
vast te leggen.
Hierbij vormen
de inhouds-
specificatie en
de inwinnings-
specificatie
gezamenlijk de
gegevens-
specificatie.
inhouds-
specificaties
ïnwinmngs-
specificaties
(incl.
kwaliteitseisen)
meling. De beheerder-producent daarentegen heeft meer ge
detailleerde kwaliteitsgegevens (op attribuutniveau) nodig
om de afgesproken kwaliteitsgaranties te kunnen bewaken.
Er is een verschil geconstateerd in kwaliteitsbehoefte tussen
de gebruikers die de geleverde gegevensverzameling enkel
gebruiken, en de gebruikers die aan de geleverde gegevens
weer eigen gegevens toevoegen. In het laatste geval is de
gebruiker een beheerder-producent geworden, hetgeen zich
in het algemeen uit in een meer gedetailleerde behoefte aan
kwaliteitsgegevens.
Er zijn gebruikers die voor hun eigen verzorgingsgebied van
meerdere beheerders-producenten min of meer dezelfde
gegevens krijgen aangeleverd. Hierbij komt het vaak voor dat
de afspraken over inhoud en kwaliteit van de gegevensverza
meling per beheerder-producent verschillen. Als voorbeeld
wordt een nutsbedrijf genoemd, dat binnen haar verzor
gingsgebied met meerdere soorten GBKN's te maken krijgt.
Met name in dit soort situaties bestaat de behoefte om de
verschillende afspraken ook geografisch van elkaar te onder
scheiden. De registratie hiervan kan zowel per (deel van de
totale) gegevensverzameling plaatsvinden als op attribuut
niveau.
werkelijkheid
modelleren
nominale grondslag
gegevensmwtnmng
gegevensverzameling
„SOLL"
toetsing
Fig. 3.
Functie nominale
grondslag bij
geo-informatie.
Behoeftepatroon met betrekking tot het type
gegevensverzameling
Ten aanzien van de soorten gegevensverzamelingen kan wor
den opgemerkt dat bij kleinschalige geometrische gegevens
verzamelingen in het algemeen behoefte is aan kwaliteitsuit
spraken over het gehele bestand, terwijl bij grootschalige
gegevensverzamelingen juist een meer gedetailleerde behoef
te bestaat aan kwaliteit. Overigens was dit jarenlang beperkt
tot de geometrische kwaliteit. De laatste jaren groeit echter
ook de behoefte aan andere kwaliteitskenmerken, zoals de
volledigheid van bepaalde gegevens op een bepaald tijdstip.
Bij de administratieve gegevensverzamelingen daarentegen
zijn van oudsher de volledigheid en juistheid van gegevens op
een bepaald tijdstip van groot belang, zeker als er financiële
transacties van afhangen zoals de inning van belastingen.
Fouten in de gegevens leiden hier al snel tot derving van
inkomsten dan wel hogere kosten van het apparaat.
129
