A
(fig. 2).
totale automatiseringskosten
'995-5
NGT GEODESIA
den toegelicht en vervolgens worden de resultaten en inter
pretaties uitgebreid behandeld. Ondanks een goede ordening
van gegevens zal voor menige lezer de veelheid aan tabellen,
schema's en nuanceverschillen als „ondoorzichtigover
komen. Zelfs met de toelichtende tekst erbij is het op ver
schillende plaatsen moeilijk de relatie tussen tekst en tabel te
volgen.
De conclusie omtrent informatiesystemen voor manage -
mentbeslissingen is de moeite waard. Uit het onderzoek
blijkt dat het overgrote deel van de informatiesystemen
binnen gemeenten bestaat uit systemen voor operationele
processen (fig. 1). Systemen voor management en strate
gische beslissingen zijn bij gemeenten, met name bij de
kleinere gemeenten, nog weinig in geautomatiseerde vorm
voorhanden. Grotere gemeenten hebben zowel meer geauto
matiseerde operationele, management- als strategische syste
men. Naarmate er meer geautomatiseerde systemen binnen
een gemeente aanwezig zijn, neemt het aandeel daarin
van management-beheersingssystemen en van strategische
planningssystemen toe. Het percentage operationele syste
men is bij gemeenten met veel systemen kleiner dan bij
gemeenten met minder systemen.
In een apart hoofdstuk wordt aandacht besteed aan de ont
wikkeling van de automatisering en informatievoorziening
binnen gemeenten. Interessant is de paragraaf „Knelpunten".
Het aantal knelpunten bij dit onderwerp is zeer divers. De
meest opvallende zijn:
onvoldoende capaciteit apparatuur;
geen grafische mogelijkheden op computer;
onvoldoende kwaliteit van gebruikte gegevens;
geen integratie tussen de verschillende systemen;
doublures in de gegevensopslag;
ontbreken van gegevens voor taakuitoefening;
onvoldoende (geschoolde) menskracht;
onvoldoende programmatuur.
Een redelijk aantal van de allerkleinste gemeenten geeft aan
geen problemen te hebben met automatisering en/of infor
matisering. Twee problemen die in hoofdzaak door alle ge
meenten worden ondervonden, zijn onvoldoende kwaliteit
van het (automatiserings) personeel en van de apparatuur en
programmatuur. De grotere gemeenten voegen daaraan toe
de belemmering van integratie door ontbrekende standaar
disatie. Twee knelpunten die alleen door de allergrootste
gemeenten veel worden genoemd, zijn een inefficiënte,
ineffectieve of onduidelijke organisatie van de automatise-
Grafische systemen
Grafische systemen komen nog weinig voor binnen ge
meenten. Alleen gemeenten boven de 100 000 inwoners
hebben het maken van topografische kaarten overwegend
geautomatiseerd. Ook komen daar in enige mate karto-
grafische systemen voor.
ring en het ontbreken van een goede
visie op de informatievoorziening en
automatisering door een beleidsplan.
Het hoofdstuk over de besturing van de
automatisering en informatievoorzie
ning is mijns inziens weinig verhelde
rend. Anders gezegd, er is uit de tekst
nauwelijks een verzameling concrete
handvatten af te leiden, die een rol spe
len bij de besturing. Het hoofdstuk
over kosten lijkt op zich meer te bieden.
Er zitten uiteraard nogal wat aannamen
in, die een scherp inzicht vereisen.
Graafland heeft om die reden een con
trole uitgevoerd op alle antwoorden ten
einde een bruikbare gegevensverzame
ling over te houden. Van de ongeveer
400 respondenten bleven in totaal zo'n
240 bruikbare antwoorden over.
Een opvallende conclusie is dat naar
mate de bestanden omvangrijker wor
den, de automatiseringskosten voor het
bijhouden van een gegeven blijkbaar
goedkoper worden. Voor kleine ge
meenten is de verwerking van een gege
ven dus relatief duur. De programma-
tuurkosten van geautomatiseerde toe
passingen nemen naar gemeentegrootte
toe. Hiermee hangt samen dat grotere
gemeenten in het algemeen meer
complexe toepassingen automatiseren
Deel drie van het boek wordt afgesloten
met een toetsing van de enquête-inter
pretatie aan de theorie van deel twee in
dit boek. Er blijkt geen direct verband
te bestaan tussen de enquêteresultaten
en de „meetpunten"" van het fasenmo-
del van Nolan. Het model lijkt wel ge
schikt om een ontwikkelingsrichting
aan te geven. Er is een verband tussen
de enquêteresultaten en het model van
Kraemer en King (fig. 3)De door deze
onderzoekers gehanteerde meetpunten
of variabelen zijn:
tijd dat de organisatie de computer
gebruikt;
automatiseringsgraad;
budget;
aanwezigheid gegevensbanken en
netwerken (uitrusting);
personeelsomvang;
mate van verandering en groei.
Fig. 2.
jaarlijkse auto
matiseringskosten
in 1987 binnen
gemeenten, naar
gemeentegrootte.
(n-238)
gemeentegrootte (x 1000 Inw.)
100-250
256
