Actief GPS Referentie Systeem
voor Nederland
Plannen voor een permanent GPS-netwerk
ten behoeve van navigatie, GIS, landmeetkunde en
wetenschappelijk onderzoek
Referentiestelsel
NGT GEODESIA
'995-5
gps, reference system, future
GPS, referentiesysteem, toekomst
KEYWORDS
TREFWOORDEN
Volgend op een voorstel van prof. Teunissen van de TU
Delft voor een Actief GPS Referentie Systeem zijn Rijks
waterstaat, Kadaster en TU Delft overeengekomen een
dergelijke infrastructuur te gaan opzetten. Het (proto
type) systeem zal bestaan uit vijf permanent ingerichte
GPS-stations en een rekencentrum. De tot dusver beoogde
toepassingen zijn: bewaking van de integriteit van het
nationale referentiestelsel, efficiënte uitvoering van grote
overheidscampagnes met GPS en kwaliteitscontrole van
DGPS-diensten.
Eind 1993 werd door prof Teunissen
van de Faculteit der Geodesie via een
artikel in de GPS-Nieuwsbrief een
voorstel gedaan om te komen tot een
Actief GPS ReferentieSysteem (AGRS)
in Nederland. Het voorstel beoogde de
bouw van een aantal permanent opge
stelde GPS-stations, waarmee onder
zoek kon worden gedaan en dat als
basis kon gaan dienen voor de ontwik
keling van DGPS-dienstverlening op
allerlei gebied, zoals navigatie, GIS,
landmeetkunde en wetenschappelijk
onderzoek naar bodembeweging, zee
spiegelrijzing en atmosfeer. Ondertus
sen is er veel gebeurd en kan worden
gemeld dat er een AGRS in Nederland
komt. Dit artikel beoogt een overzicht
te geven van de achtergrond en plannen
van Meetkundige Dienst van de Rijks
waterstaat (MD), Kadaster en TU Delft
om samen een AGRS te gaan realiseren
en van wat de gebruiker in Nederland
in de toekomst van het AGRS kan ver
wachten.
De rijksoverheid is verantwoordelijk
voor de instandhouding van de natio
nale geometrische infrastructuur. Het
stelsel van de Rijksdriehoeksmeting
ir. M. Hofinan,
Meetkundige
Dienst van de
Rijkswaterstaat.
Co-auteurs:
dr. ir. H. v.d.
Marei en ir. K. de
Jong (TU Delft,
Faculteit der
Geodesie),
ir. J van Buren
(Kadaster),
ir. M. E. E.
Haagmans en ir.
D. Odijk
(Meetkundige
Dienst van de
Rijksivaterstaat).
(RD) voor de situatie en het Normaal Amsterdams Peil
(NAP) voor de hoogte vormen samen de klassieke geo
metrische infrastructuur van Nederland. Met de opkomst
van satellietplaatsbepalingstechnieken vindt een verandering
plaats. Het is inmiddels net zo duur (of goedkoop) met GPS
over afstanden van 10 km te meten als over afstanden van
1 km. Hierdoor is het momenteel vaak al voordeliger de aan
sluiting van een landmeetkundige meting te realiseren door
GPS-metingen te doen ten opzichte van punten 10-15 km
verderop, dan met conventionele meetmethoden. Mede om
deze reden zijn de laatste jaren nieuwe vormen toegevoegd
aan deze referentiestelsels (EUREF, NEREF, RD-Kernnet),
die zijn gebaseerd op deze ruimtegeodetische methoden.
Deze referentiestelsels zijn passief. Wanneer een gebruiker
zijn metingen aan één of meerdere referentiepunten wenst
op te hangen, dient hij deze punten zelf (met eigen instru
menten) in zijn meting op te nemen.
De ontwikkelingen gaan echter nog verder. Logistieke over
wegingen maken het noodzakelijk of wenselijk dat punten
permanent met GPS-ontvangers worden uitgerust. Het is
immers geen gewenste situatie dat een gebruiker een uur
moet reizen voor een meting die misschien een half uur
duurt. Bovendien neemt met minder referentiepunten de
kans toe dat een punt al bezet is. Referentiepunten uitgerust
met permanente GPS-ontvangers vormen derhalve de basis
van een actief referentiesysteem. Deze ontwikkelingen zijn
zeer actueel. Op diverse plaatsen zijn inmiddels mini GPS-
referentiesystemen ontstaan. Een voorbeeld is een gemeente
die een permanente GPS-ontvanger plaatst. Wanneer de
integriteit (zie kader op p. 229) van de afzonderlijke perma
nente referentiestations niet wordt bewaakt, kan dit tot
onderlinge discrepanties leiden tussen de punten bepaald ten
opzichte van verschillende permanente referentiestations.
Tevens kunnen onacceptabele verschillen ontstaan met be
staande passieve referentiepunten. Uit kwaliteitsoogpunt is
het beter om van een landelijk GPS-netwerk uit te gaan, met
een integriteitsbewaking van het systeem als belangrijk
onderdeel hiervan. Gebruikers van dit netwerk kunnen dan
verzekerd zijn van gegarandeerd schone en betrouwbare data.
Uit overwegingen van doelmatigheid en kwaliteit lijkt de
ontwikkeling van een permanent GPS-netwerk een taak voor
de (centrale) overheid.
227
