Organisatie
1995-6
NGT GEODESIA
van nutsvoorzieningen, enzovoort. Een studie naar de vast
goedinformatie in Vlaanderen als geheel zou in het kader van
GIS-Vlaanderen een te zwaar accent krijgen. Vandaar dat is
besloten de aandacht voornamelijk te richten op de grafische
component, met name op de grootschalige topografische
karteringen. Naar analogie van de ontwikkelingen in Neder
land werd deze component de Grootschalige Basiskaart voor
Vlaanderen genoemd. Om de mogelijkheden van de realisa
tie van deze GBK-Vlaanderen te onderzoeken, ben ik in mijn
deelrapport uitgegaan van de organisatorische, de juridische,
de financiële en de technische factoren.
Ten behoeve van het onderzoek heb ik mij georiënteerd op
de activiteiten bij het Belgische Kadaster en de Vlaamse
Landmaatschappij, bij grote nutsbedrijven, zoals Belgacom
en Electrabel, bij regionale centra die verantwoordelijk zijn
voor de automatisering van gemeenten, bij enkele indi
viduele gemeenten en bij particuliere bedrijven. Daarnaast
ben ik nagegaan of er in Vlaanderen sprake was van samen
werking op het gebied van de grootschalige kaartvervaar
diging.
Het Kadaster en de Vlaamse Landmaatschappij
Het Belgische Kadaster legt een inventaris aan van de eige
naren en hun in België gelegen onroerende goederen ten
behoeve van fiscale toepassingen. Door de fiscale opdracht
heeft het Kadaster voor de grootschalige kaarten andere
prioriteiten dan organisaties die de kaarten gebruiken voor
technische doeleinden. Het Belgische Kadaster beschikt over
meer dan 25 000 grootschalige kaarten (plans), waarvan er
ongeveer 4000 zijn aangesloten aan de algemene Rijksdrie
hoeksmeting. Voor het Vlaamse grondgebied heeft het
Kadaster 13 074 plans, die zijn aangelegd op één van de
schalen 1 2500, 1 2000, 1 1250 of 1 1000 en soms op
één van de schalen 1 5000 en 1 500. Bij de oprichting van
het Kadaster in België heeft voor elke gemeente een af
zonderlijke triangulatie plaatsgevonden zonder aansluiting
aan de Rijksdriehoeksmeting. Daardoor is het moeilijk om
de plans van de aangrenzende gemeenten samen te voegen.
De schaalvergrotingen, die nodig waren door de versnippe
ring in de steden en de andere dichtbebouwde gebieden, en
de gebruikte grafische methode hebben deze afwijkingen
vergroot. De plans die het Kadaster gaat hermeten, worden
in het stelsel van de Rijksdriehoeksmeting opgenomen. Bij
het schrijven van het rapport GIS-Vlaanderen was iets meer
dan 10% hermeten. Van automatisering van kadastrale kaar
ten is nog nauwelijks sprake.
Anders is dit bij de Vlaamse Landmaatschappij die kadastrale
kaarten produceert op basis van uitgevoerde ruilverkavelings
projecten. Tot nu toe is 160 000 ha door de VLM groot
schalig (1 2000) in kaart gebracht. Deze digitale kaarten
worden overgedragen aan het Kadaster. Een probleem hier
bij is dat de bladindeling van de VLM niet overeenkomt met
die van de kadastrale plans. Het kadastrale plan, dat in aan
raking is gekomen met een ruilverkaveling, wordt door het
Kadaster digitaal gecompleteerd.
Nutsbedrijven
Twee belangrijke nutsbedrijven in Vlaanderen zijn Belgacom
en Electrabel. Belgacom beschikt in Vlaanderen over 55 000
liggingsplans, waarvan de vervangingswaarde op ongeveer
6 miljard BEF wordt geschat. Als grondslag voor het
Voor het
grootschalig
niveau van
GIS-Vlaanderen
zou eigenlijk de
totale vastgoed
informatie aan
de orde moeten
komen.
liggingsplan wordt een topografische
basiskaart gebruikt. De snelle groei van
het telefoonnet in de jaren zeventig was
er de oorzaak van dat veel liggingsplans
niet meer goed werden bijgehouden,
vooral omdat ze overbelast raakten en
onleesbaar werden. Ter gelegenheid
van de vernieuwing van de liggings
plans zijn nieuwe basiskaarten vervaar
digd. Voor de digitale basiskaarten
werd dezelfde indeling gekozen als bij
de liggingsplans. Voor kaartschaal
1 1000 worden rechthoekige gebieden
van 1000 x 500 m gekarteerd en voor
de schaal 1 500 gebieden van
500 x 250 m. Voor de automatisering
heeft Belgacom 150 werkstations aan
geschaft. Daarvoor wordt het bestaande
personeel omgeschoold voor de ver
vaardiging en bijhouding van het digi
tale materiaal.
Electrabel is een gemengde intercom
munale, die verantwoordelijk is voor
80% van de elektriciteitsdistributie,
voor 92% van de gasdistributie en voor
53% van de kabeldistributie. Zij be
schikt over 70 150 km elektriciteitslei
ding, 23 675 km gasleiding en 39 222
km tv-kabels. Op lange termijn wordt
Electrabel geconfronteerd met aanzien
lijke financiële inspanningen voor de
aanmaak of verwerving van grootscha
lig digitaal kaartmateriaal. Bij de pro-
duktie hiervan zijn de verschillende
Vlaamse provincies tamelijk auto
noom. Electrabel streeft naar samen
werking bij de kaartvervaardiging om
de hoge kosten te drukken. Als voor
waarde voor deze samenwerking wil
Electrabel zeggenschap hebben over de
kwaliteit van de digitale plans. Boven
dien wil zij vrij kunnen beschikken over
de digitale kaarten.
Gemeenten en regionale centra
De gemeentelijke overheid dient een
aantal beleidsvelden met betrekking tot
vastgoed af te dekken. Voor de uitvoe
ring hiervan beschikt elke gemeente
over een aantal diensten, die een deel
van deze taken uitvoeren. Niet alle ge
meenten hebhen de beschikking over
dezelfde diensten. Bovendien zijn er
verschillen in de onderlinge relaties.
Diensten die geïnteresseerd zijn in vast
goedinformatie inclusief de grootschali
ge topografische kaarten, zijn onder
meer:
stedebouw en ruimtelijke ordening;
volkshuisvesting;
bouw- en woningtoezicht;
technische dienst wegen, bruggen en
waterlopen;
dienst openbare verlichting;
292
